به دستور بیژن زنگنه، وزیر نفت، حمیدرضا عراقی با انتشار نامه‌ای که بسیار مورد توجه کاربران فضای مجازی قرار گرفت به ادارات زیرمجموعه محل کارش دستور داد برای صرفه‌جویی در مصرف گاز، شیر فلکه ساختمان‌های اداری را ببندند. نامه وزیر به سرعت در فضای مجازی پخش شد و بسیاری از کاربران شروع این فرهنگ‌سازی از ساختمان طالقانی را اقدامی قابل تحسین دانستند. البته مخالفان دولت هم بیکار ننشستند و با پخش شایعه قطع گاز در وزارتخانه تلاش کردند این حرکت فرهنگی را ناکارآمدی مدیریتی جلوه دهند. آنها حتی با کنایه‌های طنزآمیز نوشتند زیر میز کارمندان وزارت نفت کرسی گذاشته‌اند. با این‌حال، شایعه به سرعت رد شد و همزمان با آن سایر کارمندان وزارت نفت ایده راه‌اندازی کمپین دو درجه کمتر را پروراندند. کمپینی که حرفش آن بود که تنها با کاهش دو درجه از دمای خانه‌هایمان می‌توانیم از واردات گاز از ترکمنستان بی‌نیاز شویم. نخستین چهره‌های سرشناسی که به این کمپین پیوستند یک فوتبالیست پیشکسوت یعنی فرشاد پیوس و دو سیاستمدار شناخته‌شده یعنی محمود صادقی و مصطفی کواکبیان بودند. حالا ساکنان ساختمان طالقانی تلاش می‌کنند مردم اسراف‌کار ایران را تشویق به یک حرکت فرهنگی - اقتصادی کنند و آن بهینه مصرف کردن گاز است.
ایده اولیه را چه کسی داده است؟
داستان از این‌جا شروع شد که هفته گذشته، کشور ترکمنستان توافقات رسمی و کتبی خود با ایران را زیر پا گذاشت و به‌طور ناگهانی و غیرمنطقی از صبح روز دوازدهم دی‌ماه، اقدام به قطع گاز ارسالی به ایران کرد. نخستین قربانی این بدعهدی ناگهانی هم مناطق شمالی کشور بودند که گاز مصرفی‌شان توسط این کشور تأمین می‌شد. چیزی نگذشت که وزارت نفت برای یک حرکت فرهنگی بزرگ خود را آماده کرد. معاون وزیر نفت ایده اولیه را داد. حمیدرضا عراقی با انتشار نامه‌ای از کریم سلحشور، معاون وزیر در توسعه سرمایه انسانی و مدیریت وزارت نفت درخواست کرد گاز مصرفی موتورخانه‌‌های کلیه ساختمان‌های اداری واقع در شهر تهران در سطح وزارتخانه و چهار شرکت اصلی را قطع کنند. روابط عمومی وزارت نفت توضیح می‌دهد: «این حرکت قبل از هرچیزی یک حرکت نمادین است. روز سه‌شنبه ١٤ دی‌ماه، آقای عراقی این پیشنهاد را مطرح و تأکید کرد برای فرهنگ‌سازی ابتدا باید از خودمان شروع کنیم.» حالا بیشتر از ١٥٠ ساختمان و ستاد زیر نظر این وزارتخانه مشغول به کار هستند که درحال حاضر سیستم گرمایشی‌شان قطع شده و برای الگوسازی با لباس گرم در محل کار حاضر می‌شوند.
به‌هیچ عنوان کمبود گاز دلیل این قطعی نبوده است
در شرایطی که وزارت نفت قصد دارد گام نخست را خود برداشته و فرهنگ‌سازی را شروع کند، ظرف چند ساعت شایعه‌هایی از افت فشار و قطعی گاز در زیرمجموعه وزارت نفت در شبکه‌های مجازی پخش شد. این درحالی است که روابط‌عمومی این وزارتخانه اعلام می‌کند: چنین موضوعی به هیچ عنوان صحت ندارد. مگر وزارت نفت و ساختمان‌های وابسته به آن چقدر گاز مصرف می‌کنند که دچار افت فشار و قطعی شوند؟ موضوع تنها فرهنگ‌سازی بوده است. مسئولان این وزارتخانه به این نتیجه رسیدند که رطب‌خورده منع رطب نکند، همین.
یک دودوتا چهارتای ساده بیانگر آن است که این ١٥٠ شرکت و ستاد زیرمجموعه وزارتخانه در بیشترین حالت می‌توانند تنها ١٠هزار مترمکعب گاز مصرف کنند و این درحالی است که مدیر گازرسانی شرکت ملی گاز ایران پیشتر از اینها گفته بود: میانگین مصرف گاز هر خانوار ایرانی به‌طور متوسط ۳هزار مترمکعب در ماه است. به این ترتیب ساختمان‌های وزارت نفت در ساعات کاری معادل ٣ خانوار گاز مصرف می‌کنند.
چرا دو درجه کمتر؟
آماری که سال گذشته حمیدرضا عراقی اعلام کرده بود، حکایت از این داشت که ما چیزی بیش از ٦میلیارد مترمکعب گاز وارد کشور کرده‌ایم. عراقی درخصوص آمار تولید، صادرات و واردات گاز در سال گذشته گفت: در مجموع ١٤٥میلیارد مترمکعب تولید گاز داشتیم و میزان صادرات و واردات گاز ما به ترتیب ٩ و ٦میلیارد مترمکعب بود. با این حساب کارشناسان انرژی وزارتخانه برآورد کردند با هر یک درجه کاهش دما، ٦میلیون مترمکعب در مصرف گاز کشور صرفه‌جویی می‌شود. بر همین اساس با کاهش تنها دو درجه کاهش دمای خانوار، ایران از وارد کردن گاز ترکمنستان بی‌نیاز می‌شود.
کرسی سر کار نبردیم
خبر قطع گاز وزارتخانه تا حدی برای مردم عجیب و تازه بود که در کمتر از چند ساعت شروع به شایعه‌سازی کردند. از کمبود گاز در وزارتخانه گرفته تا شایعه طنزآمیز گذاشتن کرسی زیر میز کارمندان وزارت نفت! روابط‌عمومی وزارت نفت می‌گوید: «کرسی در کار نیست. خود من امروز با یک پلیور گرم‌تر به محل کار آمده‌ام. پرده‌ها را کنار زده و آفتاب را به داخل هدایت کرده‌ایم. البته شاید برخی از کارمندان از اوضاع به وجود آمده کمی تحت فشار باشند اما در مجموع همه این اقدام را پذیرفته‌اند و با لباس گرم‌تر به محل کار می‌آیند. واقعا هوا آن‌قدر سرد نیست که درجه شوفاژها مانند سابق ٧٠ درجه باشد.»
همه‌چیز درباره کمپین دو درجه کمتر
اما ایده اولیه این کمپین از آقای معاون وزیر نفت نبوده و یکی از کارمندان این مجموعه برای نخستین‌بار موضوع را مطرح کرده است. او که علاقه‌ای به فاش شدن نامش ندارد می‌گوید: ایده اولیه را ما پرداختیم و در اختیار «ان‌جی‌او»ها و خبرنگاران قرار دادیم. فرشاد پیوس، محمود صادقی و مصطفی کواکبیان هم از نخستین اعضای سرشناس این کمپین بودند. حالا نوبت مردم است که به این کمپین پیوسته و شمال کشور را از قطعی گاز و افت فشار نجات دهند. به گفته او، تا امروز تعدادی کودک ٧،٨ساله هم برای این کمپین فیلم فرستاده و از آن حمایت کرده‌اند.
ابتکار: دولت صرفه‌جویی را از خودش شروع کرده است
البته اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری نیز یکی از نخستین سیاستمدارانی بود که از این حرکت حمایت کرد. پس از جهانگیری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در پیام تلگرامی خود از نامه و دستور مدیرعامل شرکت ملی گاز برای قطع شدن گاز تمامی ساختمان‌های وزارت نفت و شرکت‌های تابع در شهر تهران تا اطلاع ثانوی خبر داد. معصومه ابتکار، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با انتشار نامه مدیرعامل شرکت ملی گاز و معاون وزیر در کانال تلگرامی خود ضمن اعلام حمایت از این موضع تازه دولت نوشت: متن نامه مدیرعامل شرکت ملی گاز و معاون وزیر نفت حاکی است که مدیریت هوشمندانه مصرف گاز طبیعی و ضرورت صرفه‌جویی و اهمیت گازرسانی به تمامی مناطق کشور مدنظر بوده و دولت این صرفه‌جویی را از خود شروع می‌کند. وحید گودرزی، کارشناس مدیریت گازرسانی در مقاله‌ای نوشته است: حدود ۱۷درصد از ذخایر گاز طبیعی در جهان متعلق به کشور ایران است. ایران به‌عنوان دومین دارنـده ذخایر گاز جهان می‌تواند عـلاوه بـر بهـره‌گیـری از فرصـت‌های مناسـب بـرای کسـب درآمـد و منـافع اقتصادی، زمینه توسعه تکنولوژی و در نتیجه توسعه پایدار این صـنعت را فـراهم آورد. ایـن درحـالی است که ایران با داشتن مقام چهارم در بین تولید‌کنندگان گاز طبیعی در دنیا به‌عنوان سـومین مصـرف‌کننده جهان شناخته شده است که بخش قابل تـوجهی از ایـن مصـرف را مـی‌تـوان جـزو اتـلاف انرژی لحاظ کرد.
شاید دانستن همین رتبه‌بندی برای بستن این پرونده کافی باشد. این‌که چهارمین تولید‌کننده گاز جهان، نیازمند وارد کردن گاز از ترکمنستانی است که به بهانه‌های مختلف بدعهدی کرده و دست استان‌های شمالی کشور را در پوست گردو می‌گذارد، شاید بهترین تلنگر برای ما باشد.
