معمای نوسان بازار ارز در ایام اربعین

 در آخرین روز هفته گذشته، قیمت دلار به‌صورت مقطعی از مرز 3 هزار و 700 تومان عبور کرد؛ ولی در نهایت در انتهای کانال 3 هزار و 600 تومان به کار خود پایان داد. روز پنج‌شنبه، شاخص ارزی با 7 تومان افزایش به قیمت 3 هزار و 698 تومان رسید، حال آنکه در اواسط روز تا قیمت 3 هزار و 705 تومان نیز بالا رفته بود. قیمت ثبت‌شده روز پنج‌شنبه، بیشترین نرخ فروش دلار از اواسط دی ماه 94 بود و رشد هفتگی این ارز را به 1/ 1 درصد رساند. به گفته فعالان، آخرین تقاضاهای ارزی زائران عتبات عالیات در کنار رشد نرخ حواله درهم و افزایش تحرکات معامله‌گران ارزی از مهم‌ترین عواملی بودند که منجر به افزایش قیمت دلار شدند. با وجود روند افزایشی دلار در آبان‌ماه، برخی فعالان اعتقاد دارند که از هفته جاری روند قیمت معکوس خواهد شد. به باور این عده، خروج تقاضای زائران اربعین موجب خواهد شد که قیمت دلار افزایش بیشتری را تجربه نکند. با این حال، عده دیگری معتقدند، به‌طور سنتی در آخرین ماه پاییز، تقاضای تجاری افزایش پیدا می‌کند، در نتیجه دلار توانایی رشد بیشتر قیمت را خواهد داشت. همسو با افزایش قیمت شاخص ارزی، روز پنج‌شنبه، سکه تمام بهار آزادی در مسیر رشد قرار گرفت و با 3 هزار تومان افزایش به قیمت یک میلیون و 113 هزار تومان رسید. البته افزایش روز آخر نیز نتوانست مانع از منفی نشدن بازدهی فلز گرانبهای داخل شود. سکه هفته گذشته یک درصد از ارزش خود را از دست داد. این در حالی بود که به‌دلیل سقوط اونس در بازارهای جهانی انتظار می‌رفت که افت بیشتری را تجربه کند. اونس تا ساعت 3 بعدازظهر روز جمعه حتی به مرز هزار و 200 دلار نزدیک‌تر شد. این در حالی بود که در همین مقطع زمانی در روز پنج‌شنبه در محدوده هزار و 220 دلار قرار داشت. به این ترتیب، در صورت ماندگاری طلای جهانی نزدیک مرز یادشده، امکان دارد سکه در روز شنبه افت بیشتری را تجربه کند.

اثر اربعین

قیمت دلار در 3 سال گذشته در 10 روز منتهی به اربعین تحت‌تاثیر افزایش سفرهای زائران عتبات عالیات همواره در مسیر صعودی قرار گرفته است. دلار در سیزدهمین روز آذر 93 روی قیمت 3 هزار و 370 تومان قرار داشت؛ ولی 2 روز مانده به اربعین همان سال تا قیمت 3 هزار و 435 تومان بالا رفت. امری که نشان‌دهنده رشد 65 تومانی بود. شاخص ارزی در سال 94 نیز چنین سرنوشتی داشت. دلار که با قیمت 3 هزار و 570 تومان به کار خود در آبان 94 خاتمه داده بود، از آذرماه در مسیر افزایشی قرار گرفت تا اینکه در تاریخ 10 آذر(یک روز مانده به اربعین) به قیمت 3 هزار و 650 تومان رسید. به این ترتیب، در یک بازه حدودا 10 روزه، 80 تومان بهای شاخص ارزی بالا رفت. پس از اربعین یعنی از تاریخ 11 آذر 94 تا انتهای همان ماه قیمت نوسان چندانی نداشت.به این ترتیب می‌توان گفت افزایش تقاضای خرید ارز برای سفر به عتبات عالیات یکی از عوامل افزایش قیمت در آن مقطع زمانی بوده است. دلار در آبان 95 نیز پیش از رسیدن به اربعین، روند افزایشی را طی کرد. دلار که دوشنبه 2 هفته پیش روی قیمت 3 هزار و 629 تومان قرار گرفته بود، در ادامه با سرعت بیشتری در مسیر افزایشی قرار گرفت تا اینکه در آخرین روز هفته گذشته در مقطعی از مرز 3 هزار و 700 تومان نیز عبور کرد. با این حال، شماری دیگری از فعالان، عوامل دیگری را نیز در مرز شکنی روز پنج‌شنبه دلار موثر دانسته‌اند.

سیگنال درهم

در آخرین روز هفته گذشته، نرخ حواله درهم برخلاف روند معمول روز پرنوسانی را پشت‌سر گذاشت. در بیست و هفتمین روز آبان‌ماه، نرخ حواله درهم تا هزار و 18 تومان بالا رفت؛ ولی نهایتا با پایین آمدن از سقف روزانه با قیمت هزار و 14 تومان به کار خود پایان داد. به گفته فعالان، افزایش تقاضا برای درهم سیگنال افزایشی قوی به معامله‌گران بازار داخلی می‌دهد؛ چراکه نرخ این ارز با دلار تهران رابطه مستقیمی دارد و به‌طور سنتی، افزایش یکی منجر به رشد دیگری می‌شود.یکی از بازیگران باتجربه بازار اعتقاد داشت، حتی با درهم هزار و 13 تومانی، ارزش دلار می‌تواند به بالای 3 هزار و 710 تومان برسد.

تحرکات آتی بازان

ضلع سوم مثلث افزایشی دلار تحرکات معامله‌گران غیررسمی بازار بوده است. به گفته شماری از فعالان، معامله‌گران غیررسمی در ساعت‌های نیمه تعطیل بازار و به خصوص پس از پایان کار صرافی‌های بانکی وارد بازار می‌شوند و با افزایش خریدهای ارزی روند قیمت در روز بعد را نیز تحت‌تاثیر قرار می‌دهند. روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه چنین اتفاقی در بازار ارز رخ داد. به‌عنوان مثال، روز پنج‌شنبه معاملات دلار با قیمت 3 هزار و 700 تومان کلید خورد که افزایشی 9 تومانی نسبت به قیمت بسته شده روز چهارشنبه داشت. به گفته فعالان، پس از ساعت 3 بعدازظهر روز چهارشنبه، تحرکات معامله‌گران در بازار بالا رفت که انعکاس آن در ابتدای روز پنج‌شنبه مشاهده شد. به گفته برخی فعالان، انتظارات شماری از معامله‌گران ارزی در چند روز گذشته تغییر کرده است و همین موضوع موجب افزایش تحرک این دسته در بازار شده است. شاید روند افزایشی دلار در هفته گذشته و رشد بالای یک درصد آن یکی از نشانه‌های این تغییر انتظارات باشد.

41 تومان افزایش

دلار از 6 روز کاری هفته گذشته در 5 روز افزایش قیمت را تجربه کرد و توانست از قیمت 3 هزار و 657 تومان پنج‌شنبه دو هفته پیش به قیمت 3 هزار و 698 تومان در انتهای هفته گذشته برسد؛ موضوعی که نشان دهنده رشد 41 تومانی در طول هفته بود. روزهای شنبه و یکشنبه گذشته، دلار روند افزایشی آرامی داشت؛ ولی از روز دوشنبه شدت رشد تندتر شد. شنبه گذشته، دلار معاملات خود را با قیمت 3 هزار و 659 تومان به پایان برد که افزایشی 2 تومانی نسبت به قیمت بسته شده روز پنج‌شنبه داشت. روز یکشنبه، این ارز تنها یک تومان افزایش را ثبت کرد و به قیمت 3 هزار و 660 تومان رسید، حال آنکه روز دوشنبه با رشد 17 تومانی به قیمت 3 هزار و 677 تومان رسید. به گفته فعالان، حضور معامله‌گران سکه در بازار ارز در کنار افزایش نرخ حواله درهم دو عاملی بودند که زمینه‌ساز افزایش قیمت دلار شدند.

روز سه‌شنبه، شاخص ارزی کمی تعدیل قیمت را تجربه کرد و با 2 تومان کاهش به قیمت 3 هزار و 675 تومان رسید تا اینکه از روز چهارشنبه بار دیگر روند افزایشی پی‌گرفته شد. در پنجمین روز هفته، دلار با 16 تومان افزایش به قیمت 3 هزار و 691 تومان رسید. روز پنج‌شنبه، روز عبور دلار از مرز 3 هزار و 700 تومان و بازگشت دوباره به زیر آن بود. در ششمین روز هفته، قیمت دلار حتی تا نقطه 3 هزار و 705 تومان بالا رفت؛ ولی در نهایت زیر مرز 3 هزار و 700 تومان با قیمت 3 هزار و 698 تومان به کار خود پایان داد. این در حالی بود که در یک اتفاق نامتعارف روز پنج‌شنبه دلار فردایی زیر قیمت معاملات نقدی خرید و فروش شد.

به گفته فعالان، کاهش حجم ارز موجود در بازار عامل اصلی وقوع این اتفاق بود. در کنار این، یکی از عوامل مهمی که در روز پنج‌شنبه مانع از افزایش دامنه نوسان شد، عرضه صرافی‌های بانکی بود. به گفته فعالان، حتی در همان ابتدای روز پس از عرضه بازارساز، قیمت دلار به سرعت به زیر مرز 3 هزار و 700 تومان بازگشت. برخی معامله‌گران در ادامه روز سعی کردند قیمت دلار را به بالای مرز یادشده برسانند.این عده حتی قیمت را چنان‌که اشاره شد تا نقطه 3 هزار و 705 تومان بالا بردند؛ ولی با پایین آمدن نرخ حواله درهم، قیمت در بازار داخلی نیز بار دیگر عقب‌نشینی کرد.