زهرا عبداللهی روز افزود: آخرین بررسی های وزارت بهداشت نشان می دهد که کمبود ویتامین D در تمام گروه های سنی ایرانیان وجود دارد به عنوان مثال 76 درصد افراد گروه سنی 14 تا 20 سال که نوجوانان دختر و پسر هستند، با کمبود ویتامین D مواجه هستند.
وی افزود: این بررسی ها نشان می دهد که در میانسالان یعنی گروه سنی 40 تا 60 سال هم در مردان و هم زنان با شیوع 60 د رصدی کمبود ویتامین D مواجه هستیم، 86 درصد زنان باردار نیز با کمبود ویتامین D مواجه هستند.
عبداللهی اضافه کرد: کمبود ویتامین D اکنون یک مشکل جهانی است که از آن به عنوان یک پاندمیک یا مشکل جهانی یاد می شود و حتی در کشورهای آفتابخیزی مثل استرالیا نیز 50 درصد مردم با دچار کمبود ویتامین D هستند.
مدیر کل دفتر تغذیه سالم جامعه وزارت بهداشت گفت: در کشورهای اروپایی نیز بین 60 تا 70 درصد مردم دچار کمبود ویتامین D هستند.
وی ادامه داد: مهمترین علت کمبود ویتامین D این است که منابع غذایی آن بسیار کم است و به طور کلی منابع غذایی از نظر این ویتامین فقیر هستند،این ویتامین البته در آفتاب وجود دارد اما اکثر مردم به خصوص در جوامع شهری و آپارتمان نشین به اندازه کافی از ویتامین D استفاده نمی کنند.
عبداللهی اضافه کرد: حداقل میزان آفتاب مورد نیاز برای تامین ویتامین D مواجهه بین 10 تا 15 دقیقه در مقابل نور مستقیم خورشید است و حداقل دست و صورت باید در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرد.
وی گفت: در گذشته که خانه ها حیاط داشت و بچه‌ها به حیاط می رفتند، میزان کمبود ویتامین D کمتر بود اما اکنون در زندگی آپارتمان نشینی این مشکل بیشتر شده است و آلودگی هوا نیز این مسئله را تشدید کرده است.
عبداللهی افزود: کمبود ویتامین D موجب مشکلات زیادی از جمله پوکی استخوان، بروز سرطان، افسردگی و بیماری پاپرانتزی می‌شود و وضعیت فعلی تنها راه حل جبران کمبود این ویتامین انجام کارهای مداخلاتی مانند مصرف مکمل ویتامین D3 است.
مدیر کل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت ادامه داد: مداخلات وزارت بهداشت برای جبران کمبود ویتامین D از سال 1393 شروع شد و توزیع رایگان مکمل 50 هزار واحدی ویتامین D3 به رایگان و هر ماه یک مکمل برای تمام گروه های سنی در شبکه بهداشتی -درمانی کشور شروع شده است.
وی گفت: علاوه بر آن کار غنی سازی مواد غذایی مانند شیر با ویتامین D نیز شروع شده است و از وزارت آموزش و پرورش هم خواسته ایم که توزیع شیرهای غنی شده با ویتامین در مدارس انجام شود و با این اقدامات تلاش می کنیم که تا حدی از افزایش شیوع کمبود ویتامین D در کشور پیشگیری کنیم.
پیش از این ضیاءالدین مظهری، عضو هیئت مدیره انجمن تغذیه ایران در این مورد به خبرنگار ایرنا گفته بود: شیوع کمبود ویتامین D در کشور بسیار بالاست و به جنس و سن هم ربطی ندارد،در تمام گروههای سنی کودکان، جوانان،میانسالان و سالمندان و در هر دو جنس مدکر و مونث وجود دارد.
به گفته وی عوارض کمبود ویتامین D نیز بسیار زیاد است، شایعترین آن پوکی استخوان است، کمبود ویتامین D همچنین موجب اختلال در جذب کلسیم می‌شود، مسئله‌ای که از گذشته مطرح بوده است.
مظهری افزود: اخیرا دانشمندان خواص بسیار زیادتری برای ویتامین Dمعرفی می‌کنند که از جمله مهمترین آنها خاصیت ضد سرطان و ضد افسردگی این ویتامین محلول در چربی است.
به گفته این متخصص تغذیه، آفتاب غیر مستقیم که از پشت شیشه به بدن می‌رسد، نقشی در تامین ویتامین D مورد نیاز بدن انسان ندارد و در شهرهایی مثل تهران، اهواز، و شهرهایی که گرد و غبار و آلودگی هوا زیاد است، اشعه ماورابنفش کافی به پوست افراد نمی‌رسد و در لابه لای آلودگی‌ها از بین می‌رود.
*کمبود ویتامین Dو خطر راشیتیسم در کودکان
مظهری گفته است: عوارض کمبود ویتامین D در کودکان بسیار شدیدتر است و اگر این کمبود با مکمل ویتامین D جبران نشود، موجب راشیتیسم و پاپرانتزی در این کودکان می‌شود و حتی موجب تغییرات استخوانی در سایر نقاط بدن حتی در جمجمه، ستون مهره‌ها و محل پیوستن دنده‌ها به مهره‌ها ایجاد می‌کند.
استاد تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: کمبود ویتامین D باعث شده تعداد افرادی که برای مشکلات استخوانی به پزشکان مراجعه می‌کنند، خیلی بیشتر شود،در گذشته افرادی که با چنین مشکلاتی مراجعه می‌کردند بیشتر افراد بالای 40 سال بودند اما حالا در بین دختران جوان این کمبود تشدید شده که علت آن تغییر در منش زندگی است.
«یکی از عوامل تشدید این مسئله که عامل گستردگی آن است.نداشتن تحرک، شب بیداری و روزخوابی است که بین جوانان و به خصوص زنان بسیار دیده می‌شود.»
ریزگردها و برنامه های ماهواره ای عامل کمبود ویتامین D
مظهری اصافه کرد: برنامه‌های شبکه های ماهواره‌ای باعث شده که بسیاری از جوانان شبها بیدار بمانند و با تغییر ساعت بیولوژیک این مشکلات بیشتر می‌شود چون هورمونهای بدن در ساعات شب وظایف دیگری دارند و باید به بازسازی بدن بپردازند اما به علت بی‌خوابی در شبها این وظیفه هورمونهای بدن انجام نمی‌شود، روزها هم که باید فعالیت انجام شود و تراکم استخوان بالا برود با روزخوابی از بین می‌رود. علاوه بر آن افزایش مصرف غذاهای حاضری و فست فودها،این مسائل را بسیار شدید کرده است.
هشدار، تغذیه نامناسب موجب شکستگی استخوان می‌شود
این متخصص تغذیه هشدار داد: صرفه جویی هایی که برخی افراد در تغذیه انجام می شود و از غذاهای با ارزش تغذیه‌ای بالا استفاده نمی‌کنند، باعث می‌شود که در معرض شکستگی استخوان قرار بگیرند که درمان آن بسیار هزینه بر است،در بسیاری از موارد درمان ممکن است و گاهی یک شکستگی لگن می‌تواند باعث مرگ افراد بشود که علت آن بی توجهی به تغذیه سالم است.
مظهری می‌گوید: مطالعات جدید که روی 10 هزار نفر در کشور انجام داده، نشان می‌دهد که کمبود ویتامین D فقط به پوکی استخوان منجر نمی‌شود بلکه موجب افزایش سرطان در کشور شده است، کمبود این ویتامین خطر سرطان را افزایش می‌دهد و همچنین عامل مهم بروز بیماری افسردگی است.
روش صحیح آفتاب گرفتن
مظهری می گوید: قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب نیز خود عامل بروز سرطان است، باید از روزی یکی دو دقیقه قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید شروع کنند و هر روز یک دقیقه یا 30 ثانیه به آن اضافه کنند تا پوست عادت کند.
به گفته وی باید قسمتهای غیر حساس بدن که می‌تواند نور خورشید را تحمل کند از مچ پا تا نزدیکی کشاله ران و تمام پشت بدن تا نزدیکی پشت گردن، برای آفتاب گرفتن استفاده شود.
این متخصص تغذیه می گوید: قرص صورت برای آفتاب گرفتن خیلی مناسب نیست چون حساس است و بهتر است تا جای ممکن برای آفتاب گرفتن از قسمتهای دیگر بدن استفاده شود زیرا خطر آن مانند سولاریوم است که به شدت خطر سرطان پوست را افزایش می‌دهد.
مظهری اضافه می‌کند: مشکل اساسی در کشور ما این است که به پیشگیری اهمیت نمی‌دهیم و آزمایش های لازم در مورد کمبود ویتامین و املاح را به موقع انجام نمی‌دهیم. به همین علت با وچود سیری شکم با گسترش گرسنگی سلولی مواجه هستیم، مشکلی که البته در تمام کشورها و مناطق مختلف دنیا وجود دارد.
99 درصد مراجعان بیمارستانها،کمبود ویتامین D دارند
استاد دانشکده تغذیه تهران اضافه می‌کند: دامنه شیوع کمبود ویتامین D خیلی گسترده است تا حدی که 99 درصد مراجعان به بیمارستانها و مراکز درمانی کمبود ویتامین D دارند.
او می‌گوید: مسئولان سلامت جامعه باید به این معضل مهم توجه کنند و بدانند که سرمایه‌گذاری برای سلامت هزینه نیست زیرا فقط در صورتی که مردمان این کشور سالم باشند، می‌توانیم به توسعه و آینده کشور امیدوار باشیم چون عقل سالم در بدن سالم است و این انسانهای سالم هستند که می‌توانند مبتکر باشند و نوآوری کنند.
