براساس آمارها ارزش دارایی صندوق‌های بازنشستگی در ایران به 30 تا 40 درصد تولید ناخالص داخلی رسیده در حالی که این رقم در 300 صندوق برتر دنیا، بین 100 تا 180 درصد است. به گفته معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی صندوق‌های بازنشستگی متاسفانه قربانی فساد در سطح ملی شده‌اند و با اتخاذ یکسری تصمیم‌گیری‌های غیرمنطقی از سوی مسئولان در سال‌های گذشته متحمل خسارت میلیاردی هایی شده‌اند و این درحالیست که اهمیت اقتصادی این صندوق‌ها که در 4 عدد آنها (که زیرمجموعه وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی هستند) حدود 370 بنگاه وجود دارد، ایجاب می‌کند به آنها نگاه جدی‌تری داشته باشیم.
علاوه بر آن صندوق بازنشستگی با داشتن اهداف و برنامه‌هایی چون پرداخت حقوق بازنشستگان و وظیفه‌بگیران، سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های اقتصادی و بازرگانی مفید، پیشنهادهای کارشناسی برای ارتقای وضع معیشتی بازنشستگان عنصر مهمی در تامین رفاه و امنیت اجتماعی و اقتصادی جامعه هستند که باید به چالش‌های آن به موقع پاسخ گفت به گفته کارشناسان در حال حاضر مهم‌ترین عامل دردسر‌ساز برای صندوق‌های بازنشستگی دخالت سیاست‌های کلان در امور این صندوق‌ها و عدم شفافیت و نظارت مدیریتی بر این صندوق‌هاست. منابع صندوق بازنشستگی کشور عبارتند از کسور بازنشستگی دریافتی، درآمدهای سرمایه‌گذاری و تعهدات دولت.
مهدی تقوی، استاد دانشگاه:
صندوق‌های بازنشستگی درست سرمایه‌گذاری نکرده‌اند
در شرایط اقتصادی سال‌های گذشته که تورم چندرقمی بود و نرخ رشد اقتصادی منفی، بازه سرمایه‌گذاری نیز منفی شد. رکود دامنگیر همه بخش‌ها شده بود. در این وضعیت بسیاری از کسب و کارها، بنگاه‌ها و به تبع آن صندوق‌های بازنشستگی نیز ورشکسته شدند. صندوق‌های دولتی با کسری درآمدهای دولت با بحران مواجه شده و به همین ترتیب صندوق‌های بازنشستگی که مربوط به بخش خصوصی بود نیز توان سرمایه‌گذاری را از دست دادند و نتوانستند درست سرمایه‌گذاری کنند اما در حال حاضر شرایط تغییر کرده و به‌نظر می‌رسد با بهبود روابط خارجی و حل دغدغه‌های مالی دولت مشکل همیشگی دخالت دولت در صندوق‌ها برطرف شود.
از سوی دیگر حل مشکلات صندوق‌های بازنشستگی بخش دولتی نیز در گرو بهبود درآمدهای دولت و آزاد شدن 25 میلیارد پول بلوکه شده است. سال‌های سال است که مردم پول خود را در این صندوق‌ها پس‌انداز می‌کنند، به فرض اینکه منابع بسیاری از این طریق به صندوق‌ها وارد می‌شود، می‌توان با تشابه کار آنها به کار بانک و صندوق‌های مالی روی منابع آنها برای ایجاد واحدهای تولیدی حساب کرد. متاسفانه مدیران این صندوق‌ها نتوانسته‌اند تاکنون از موجودی صندوق‌ها استفاده مطلوبی داشته باشند. از سوی دیگر هیات‌مدیره این صندوق‌ها سعی نکرده‌اند برنامه مشخصی برای آینده بازنشستگان و تامین رفاه اجتماعی با توجه به مقدار منابع صندوق‌ها ارائه بدهند.
وحید شقاقی، استاد دانشگاه:
خروجی و ورودی صندوق ها بهینه نیست
گرچه درحال حاضر نمی‌توان از وضعیت صندوق‌های بازنشستگی به بحران تعبیر کرد اما با شر ایطی که این صندوق‌ها دارند، روزبه‌روز بر مشکلات آنها اضافه می‌شود و نزدیک است که در آینده‌ای نه چندان دور تبدیل به یک بحران اقتصادی بزرگ شود که دود آن به چشم بخش مهم جامعه یعنی بازنشستگان و حقوق بگیران برود. این صندوق‌ها محروم از مدیریت باثبات و کارآمدند و خیلی وقت است که به حیات خلوت مدیران ناتوان و مسئولان سیاسی تبدیل شده‌اند ، به‌طوری که در همین رابطه بسیاری از اطلاعات از سوی همین صندوق‌ها پوشیده مانده و از عملکرد واقعی کارکنان این صندوق‌ها و هیات‌مدیره آن گزارش جامع و شفافی نیست در حالی که سازمان‌های بازرسی و نهادهای نظارتی هیچگاه به‌طور جدی این موراد را از صندوق‌ها مطالبه نکرده‌اند. نمونه آن تخلفاتی است که در این صندوق‌ها صورت می‌گیرد. علاوه بر آن این صندوق‌ها هرگز به سمت سرمایه‌گذاری‌های سودآور نرفته و خروجی و ورودی آنها بهینه و منطقی نیست. هر روز به میزان استخد امی‌ها افزوده می‌شود. در واقع به ازای هر بازنشسته سه نفر به مجموعه استخدامی‌ها افزوده می‌شود و این خود بحران صندوق‌ها را جدی‌تر می‌سازد. چراکه هر استخدامی تحمیل هزینه‌ایست به این صندوق‌ها که شرایط را بدتر می‌کند. بنابراین به‌طور کلی چند راه‌حل عمده برای حل مشکل صندوق‌ها قابل ارائه است: 1. ضرورت نظارت دقیق دستگاه‌های نظارتی بر صندوق‌ها. 2. هدایت مدیریت کارآمد به بدنه صندوق‌های بازنشستگی. 3. جلوگیری از نفوذ نگرش‌های سیاسی و حیات خلوتی به صندوق‌ها. 4 ایجاد یک نظام بهینه از ورودی‌ها و خروجی‌ها صندوق. 5. پاسخگو پذیر کردن صندوق‌های بازنشستگی و ارائه گزارش‌های به‌روز از سوی مدیران.
