سرتاسر شهر سیاه پوش شده و در گوشه گوشه این فضا اشیاء سفیدرنگی به چشم می خورد که ارمغانی جز تخریب دیار عاشقان ابا عبداله الحسین ندارد،اما همه بی خبر و غافل از این واقعیت، میزان مصرف ظروف یکبار مصرف پلاستیکی را با اهدای نذورات خودبه اوج می رسانیم.
در این روزهای سوگواری محرم بعد از پایان یافتن مراسم سینه زنی و عزاداری انبوهی از لیوان های پلاستیکی کف خیابان را می پوشاند، ظروفی که در نهایت آلودگی آب و خاک را موجب می شوند.
**خسارت جبران ناپذیر ظروف پلاستیکی بر سلامت مردم و شهر
تا چند سال پیش که استفاده از ظروف یکبارمصرف پلاستیکی هنوز درمیان مردم متداول نشده بود، مردم نذورات خود را در ظرف‌های چینی، ملامین و استیل که ظروفی با قابلیت شستشو و عدم مشکلات زیست محیطی هستند توزیع می‌کردند، ولی متاسفانه در چند سال اخیر بنا به عللی همچون افزایش تولید ظروف یکبار مصرف پلاستیکی ،پایین بودن قیمت این ظروف و همچنین راحتی استفاده از آنها؛به علت نداشتن مشکلاتی همچون شست شو ،تمامی نذورات در ظروف یکبارمصرفی که از جنس پلاستیک هستند توزیع می‌شوند .
استفاده از این ظروف یکبار مصرف پلاستیکی ،علاوه بر ایجاد مشکلاتی برای سلامتی مردم، اختلالات بسیاری در امر مدیریت محیط زیست و ارایه خدمات شهری ایجاد کرده، که بررسی و حل این معضلات از نظر بهداشتی، اقتصادی و مالی بسیار حایز اهمیت است.
هومن خاکپور کارشناس محیط زیست در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان در این باره می گوید: مواد سازنده موجود در ظروف پلاستیکی با قرارگیری در دمای بالای 65 درجه ، باعث آزاد شدن و انتقال موادشیمایی به مواد غذایی شده وخطراتی چون سرطان های گوارشی و ریوی را به وجود می آورد.
وی ادامه داد: طولانی بودن عمراین ظروف بین 300 تا 500 هزار سال ،تجزیه ناپذیری و عدم سوازندن آن به علت تشعشع گازهای سمی از عمده ترین مشکلات زیست محیطی ظروف یکبار مصرف پلاستیکی است.
اما دردسرهای استفاده از این ظروف تنها به این جا ختم نمی شود،چراکه تعدادی از مردم پس از استفاده مواد غذایی داخل این ظروف با رها کردن زباله های آن در سطح شهر باعث آلودگی می شوند؛ بطوریکه با ورود این زباله‌ها در جوی آب و نهرهای داخل شهر و هدایت آنها به فاضلاب شهری و تجمع این ظروف ،باعث گرفتگی آب در زیر پلها و طغیان آب نهرها به خیابان و سطح شهر می شوند ،که این امر نیز موجب مختل شدن حرکت مردم میشود.
در ادامه مسیر، این پسماندها همراه با فاضلاب وارد زمین‌های کشاورزی شده و در آنجا پخش می شوند که این زباله ها با طول عمر زیاد نزدیک به حدود 300تا 500 سال باعث آلودگی خاک و کم شدن حاصلخیزی زمین‌های کشاورزی می شوند.
همچنین آلودگی حاصل از این مواد در محصولات کشاورزی می‌تواند با ورود در چرخه غذائی انسان ها باعث کاهش مصونیت بدن در مقابل بعضی از بیمارها شده و موجبات افزایش هزینه های درمان درجامعه را فراهم کند.
**وقتی طلای سیاه صرف پلاستیک کم بها و خسارت آفرین می شود
ما ثروت خدادادی همچون مواد نفتی را به جای اینکه در کشور به ساخت قطعات و تجهیزاتی صنعتی با کاربری بالا بکار بگیریم، با ساخت ظروف یکبار مصرف پلاستیکی "طلای سیاه "را به چیز کم بها تبدیل می کنیم
** ایران در پلاستیک غرق می شود
با اینکه کشور ما در بین 10 کشور اول مصرف کننده ظروف پلاستیکی جهان رتبه های نخستین رابه خود اختصاص داده اما امروزه کشورهای توسعه یافته از این ظروف با نام هیولای محیط زیست یاد کرده و مردم خود را به سمت ممنوعیت استفاده از آن هدایت می کنند.
بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی کارشناسان محیط زیست ، سالانه بیش از ۱۷۷ هزار تن پلاستیک در ایران تولید می شود که برابر با ۵۰۰ تن در روز است و اگر حجم ظروف یکبار مصرف در مناسبت ها را نیز به آن اضافه کنیم، عظمت حجم این زباله شهری، تصور ناپذیر خواهد بود.
رضا راشدی کارشناس ارشد پتروشیمی در گفت‌وگو با خبرنگار ما در این باره می گوید: پلاستیک صددرصد آلوده و سرطان‌زا بوده و با روند افزایش مصرف این محصول ایران حدود 10 الی 20 سال آینده با فاجعه‌ای روبرو خواهد شد که که جز آلودگی چیزی نخواهد داشت.
وی با بیان اینکه هم اکنون استفاده از پلاستیک جزء جدانشدنی زندگی مدرن ما شده، گفت: در ایران سالانه 2 میلیون و پانصد هزار تن پلاستیک مصرف میشود که سهم سالانه هر ایرانی 35 کیلوگرم است.
مدیر پژوهش و فناوری یک شرکت پتروشیمی افزود: عمده مصرف پلاستیک به آحاد مردم و جامعه بر می‌گردد و مشکل کشور ما ناتوانی در مدیریت این محصول، عدم استفاده مجدد، نبود قوانین شفاف و بازیافت آن است.
**تخریب منظرشهری رفتاری ضد دینی
احسان کاظمی مبدع آموزش شهروندی در ایران معتقد است:زیباسازی شهر اگرچه یکی از ماموریت‌های شهرداری است اما باید شهروندان هم در آن مشارکت کنند؛ متاسفانه در مناسبت های مختلف با معضل وندالیسم شهری مواجهیم، محیط آلوده و بی‌نظم باعث میشود دیگران هم با الگوگیری غلط آن اشتباه را تکرار کنند و به نوعی اجازه انجام آن کار را به خود بدهند و آن رفتار را زشت تلقی نکنند.
وی ادامه داد:مثلا در مناسبت ها در کنار رفتارهای مخربی چون آلودگی صوتی، ترقه زدن و غیره با استفاده بی‌رویه از ظروف یکبار مصرف به نوعی با وندالیسم یا تخریب‌گرایی منظر شهری روبرو هستیم.
کاظمی می گوید: فردای روز مناسبت ها را ببینید این کارگران شهرداری هستند که بار این زحمت را بدوش می‌کشند.رها کردن ظروف یکبار مصرف با رفتار مسلمانی ما که دینش بر نظافت و زیبایی تاکید دارد، منافات دارد.با این کار نگاه شهروندان به شهر و نگاه شهر به شهروندان تخریب و حقوق شهروندی تضعیف میشود؛ یک شهروند زمانی می‌تواند توقع زیبایی، امنیت یا هر مولفه شهری دیگری را داشته باشد که خودش هم تکالیف خود را در این امور بداند.
به گفته کاظمی سرعت سرایت پدیده‌های اجتماعی از سرایت ویروس های بیماری‌زا بیشتر است،ویروس افسردگی، هنجارشکنی و این مسائل به سرعت تکثیر میشود، چرا که با انجامشان به رفتاری همه‌گیر تبدیل می گردد و زشتی و قبح خود را از دست می‌دهد، اگر با یک فرد سرطانی زندگی کنید سرطان نمی‌گیرید اما زندگی با یک فرد بی‌نظم مطمئنا شما را بی‌نظم می‌کند.
از آنجا که ما یکی از کشورهایی هستیم که مناسبت‌های زیادی داریم، مصرف و رهاسازی این ظروف آنقدر زیاد شده که اثرات تخریبی و مضرات سلامتی آن برای ما عادی شده وتنها کلید حل این معضل در دست خود مردم است چراکه به راحتی می توان با جایگزینی ظروف گیاهی و کاغذی به داستان استفاده از ظروف پلاستیکی خاتمه داد.
