طرح رجیستری موبایل که مدت‌هاست در صف انتظار اجرا برای مبارزه با قاچاق گوشی‌های تلفن همراه قرار گرفته و هر روز اظهارنظرات متفاوتی درباره زمان اجرا و جزییات اجرایی آن به گوش می‌رسد، ظاهرا قرار است همچون وعده‌های پیشین به زودی اجرایی شود.
علی اکبر پور احمد نژاد تنها راه مقابله با قاچاق تلفن همراه را فراهم کردن زمینه ورود قانونی آن دانسته و عنوان کرده است که طرح رجیستری طی روزهای آتی عملیاتی می‌شود.
طرح مذکور در حال حاضر مرحله پایلوت را پشت سر می‌گذارد و برخلاف اینکه قرار بود تا اواخر شهریور ماه اجرایی شود اما هنوز پوسته آزمایشی را نشکافته است.
دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان تهران وجود اشکالاتی در این طرح را دلیل به تعویق افتادن آن دانسته و اذعان کرده که این طرح را قبلا در قالب آزمایشی و در دل خود اپراتورها اجرایی کردیم و در حال حاضر با کمک اپراتورها درصدد هستیم نقاط ایراد این طرح را برطرف و آن را عملیاتی کنیم.
وی افزود: به محض عملیاتی شدن این طرح مقوله قاچاق تلفن همراه خود به خود از میان برداشته خواهد شد.
علی‌رغم اینکه ماه‌هاست چنین اظهارنظراتی پیرامون طرح شکست خورده رجیستری (در گذشته) به گوش می‌رسد اما هنوز خبری از آن نیست.
قطعا با اجرا شدن رجیستری، بانک جامع اطلاعات سریال گوشی‌های وارداتی باید مانع فعال شدن سیم‌کارت روی گوشی‌های قاچاق شود.
روال ساده کار طبق اظهارات مسئولان رگولاتوری به عنوان متولی فنی این طرح ملی به این شکل است که سریال گوشی‌ها در بدو ورود از مبادی قانونی در سامانه مشترک گمرک با رگولاتوری (اپراتورهای موبایل) ثبت می‌شود و بعد از آن زمانیکه سیم‌کارت داخل گوشی قرار می‌گیرد، اپراتور موظف به چک کردن شناسه ترکیبی گوشی و خط در بانک داده‌ای مذکور است تا متوجه ورود قانونی یا قاچاق گوشی شود.
اگر سریال گوشی در بانک داده‌ای وجود نداشته باشد، اپراتور نباید اجازه فعال شدن سیم‌کارت را روی گوشی بدهد.
نکته قابل توجه این است که چون رجیستری قرار است طی روزهای آتی یا شاید هم ماه‌های آینده وارد فاز اجرای نهایی شود، کسانیکه پیش از این گوشی خریداری کرده‌اند در اجرای این طرح فعال خواهند ماند.
به عبارت دیگر با استناد به صحبت‌های مسئولان اجرایی اعم از ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، رگولاتوری و گمرک مشترکانی که در حال حاضر گوشی با سیم‌کارت فعال در شبکه اپراتورها دارند به صورت اتوماتیک رجیستر خواهند شد و خط آنها قطع نمی‌شود.
این در حالی است که اگر سری به سامانه استعلام شناسه بین‌المللی گوشی تلفن همراه در سایت گمرک که با رسالت استعلام شماره سریال گوشی شکل گرفته بزنیم، متوجه نکته عجیبی می‌شویم.
اغلب کدهای IMEIرا که به این سامانه ارسال می‌کنیم با پاسخ "شماره استعلام شده در پنجره واحد تجارت فرامرزی ثبت نشده است" مواجه می‌شویم.
با توجه به اینکه روز گذشته یک مقام مطلع در گمرک به تسنیم گفته بود که اطلاعات گوشی‌های وارداتی از یک سال پیش ثبت شده است و بر این مبنا گوشی‌هایی که به صورت قاچاق وارد شده باشند با استعلامی که از سوی صاحب کالا به صورت پیامکی (30008887) یا اینترنتی انجام می‌شود قاچاق بودن آنها احراز می‌گردد، سعی کردیم که تست این سامانه را با گوشی‌هایی مختلفی انجام دهیم.
در شش مورد از تست‌های انجام شده متوجه شدیم که تمام سریال‌های IMEI وارد شده در سامانه استعلام گمرک ثبت نشده است.
حال سوالاتی در این زمینه به ذهن متبادر می‌شود:
- اگر قرار است این سامانه وظیفه استعلام گوشی‌های وارداتی را برعهده گیرد چرا سریال‌های فعال تاکنون را به عنوان رجیستر نمی‌شناسد در حالیکه قرار بود کلیه شماره‌های سریال فعال تاکنون، فعال بماند؟
- درگاه اینترنتی در نظر گرفته شده برای استعلام با مشکل مواجه و تنها راه استعلام را منوط به پیامک با هزینه کرده است. آیا این منطقی است که مشترکان و مردم برای یک طرح اجباری در آینده پول پرداخت کنند؟
- با توجه به اینکه تاکنون شماره سریال گوشی‌های فعال در این سامانه وارد نشده و مسئولان خبر از اجرای کامل آن در روزهای آتی داده‌اند، آیا امکان قطع شدن برخی خطوط فعال در حال حاضر وجود دارد؟
- اگر قرار باشد مشترکان خودشام به صورت داوطلب و دستی، شماره سریال گوشی‌شان را وارد سامانه کنند این کار به چه شکلی باید انجام شود؟
- اصلا این سامانه استعلام همان انباره داده طرح رجیستری گوشی‌ها خواهد بود یا یک سامانه مجزا برای خود است؟
