مجازات حبس یا زندان از نمونه محکومیت هایی به شمار می رود که با محدود شدن فرد و متنبه سازی او، تلاش می شود ضمن اصلاح و ایجاد بازدارنگی، دامنه و احتمال بروز جرم و بزه کنترل و مهار شود.
اما در این میان هستند افرادی که نه تنها زندان برای آنها هدایت گر و سازنده نیست بلکه به تعبیر برخی کارشناسان،زندان برای این گروه به مثابه فرصتی است برای باز طراحی جرایم و بزه های دیگر که معمولا در برخی کلاهبرداری ها،ظهور و بروز آن،نمود پیدا می کند.
خالی کردن حساب بانکی از طریق خود پردازها با مجاب ساختن صاحب کارت برای حضور در کنارATM و تغییر زبان دستگاه و به تَبَعِ آن واریز مبالغی بصورت مستقیم یا غیر مستقیم به جیب فرد مجرم و کلاهبردار در درون زندان که به دفعات در صفحه و ستون حوادث روزنامه ها و خبرگزاری ها،نمونه هایی از آن مشاهده شده است.
ارسال پیامک و فریفتن مخاطبان به برنده شدن در قرعه کشی ها،از دیگر موارد و اعمال مجرمانه ای است که کلاهبرداران به واسطه آن تلاش می کنند جیب مردم را از درون دیوارهای تو در توی زندان یا بند،خالی کنند.
*از تکلم فوق العاده تا ضریب هوشی بالا
منیره جودکی،دانش آموخته رشته حقوق و وکیل پایه دادگستری در گفت و گو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،دو ویژگی بارز مجرمان اینچنینی و سهل انگاری افراد بزه دیده را در ظهور و بروز چنین جرایمی موثر می داند.
وی معتقد است:از ویژگی های شاخص چنین مجرمان و کلاهبردارانی،توان بالای تکلم و ضریب هوشی بالایی است که از آن برخوردارند.
جودکی عنوان کرد:به واقع بزهکاران مذکور با چنان ظرافتی رفتار می کنند که مخاطب آنها قدرت تحلیل و تصمیم گیری صحیح را در قبال درخواست آنها از دست می دهند.
دانش آموخته رشته حقوق و وکیل پایه یک دادگستری در این خصوص افزود:طمع برای به دست آوردن پول های بادآورده از اصلی ترین دلایل حادث شدن چنین جرایمی محسوب می شود.
وی افزود:متاسفانه برخی از بی احتیاطی ها و زود باوری ها،مزید بر علت می شود تا افراد در دامان کلاهبرداران حرفه ای اینچنینی گرفتار شوند.
*چه باید کرد؟
کیومرث شرافتی،جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی در گفت و گو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،در تشریح راهکارهای مقابله با چنین جرایمی می گوید:بدون تردید نا آگاهی برخی مردم،زمینه ساز چنین کلاهبرداری هایی محسوب می شود.
وی معتقد است:باید با تشدید اقدامات سلبی و قهری،ریسک پرداختن به چنین جرایمی افزایش یابد و البته در کنار اِعمالِ بازدارندگیِ حداکثری، باید به امر آگاهی بخشی و اطلاع رسانی نیز توجه ویژه ای شود.
شرافتی گفت:یکی از عوامل موثر در حادث شدن چنین جرم هایی به نا آگاهی مردم به احتمال واقع شدن چنین موارد و سوء استفاده هایی معطوف می شود.
وی افزود:هر آنچه رسانه ها اطلاع رسانی بیشتر را در این خصوص مد نظر قرار دهند،ضریب فریب خوردن بزه دیدگان با کاهش بیشتری همراه می شود.
جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی گفت:یکی از شگردهای چنین کلاهبرداری هایی به سوء استفاده از علاقه و تمایل افراد به سفرهای زیارتی و مذهبی معطوف می شود.
شرافتی گفت:به کرات اخبار چنین سوءاستفاده هایی در نشریات منعکس شده که کلاهبرداران با تماس تلفنی از برنده شدن مخاطب در یک سفر زیارتی خبر می دهند و متعاقبا درخواست واریز سریع مبالغی را به حسابی خاص مطرح می کنند.
وی افزود:فارغ از سبک و سیاق و شیوه چنین کلاهبرداری هایی ، آنچه که حائز اهمیت به نظر می رسد به گرایش و تمایل برخی از بزه کاران به انجام و استمرار اعمال خلافکارانه خود در زندان و در مقطع طی دوران محکومیت است.
جامعه شناس وآسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:پرداختن و واکاوی دقیق این موضوع مستلزم سلسله مباحث بسیاری است که طرح آن در این مجال نمی گنجد.
شرافتی عنوان کرد:در مجموع می توان گفت مولفه های روحی،روانی و شخصیتی بزه کار و البته ضریب تاثیرگزاری حبس و زندان در اصلاح و توانمند سازی مجرم یا بزهکار از موارد حائز اهمیتی است که در این خصوص نقش بسزایی را ایفا می کند.
وی افزود:یقینا اصلاح مجرم و هدایت او در مسیر صحیح امری آسان و پیش پا افتاده نیست و نیازمند زنجیره ای از اقدامات،تدابیر و تمهیدات پیش بینی شده و اصولی خواهد بود که البته لزوما امکان تاثیر گزاری آن برای تمامی افراد یکسان نخواهد بود.
جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:اما آنچه که ذکر آن در خصوص کلاهبرداری ها از داخل زندان ضروری به نظر می رسد به نقش فناوری های نوین در ابزار قرار گرفتن چنین کلاهبرداری هایی است که با توجه و عنایت ویژه به توصیه های پلیس فتا،کارشناسان امنیتی و انتظامی و اطلاع رسانی مستمر و دقیق،امکان مهار و کنترل بخش قابل توجهی از چنین کلاهبرداری هایی محقق خواهد شد.
