همه ما می‌دانیم که آنچه به‌عنوان سبک و رژیم غذایی برای زندگی انتخاب می‌کنیم تاثیر مستقیم بر طول عمر، سلامت و روند زندگی‌مان دارد، اما اگر تک‌تک ما فرصت پیدا کنیم در کوتاه‌ترین زمان ممکن، بهانه‌هایی برای مصرف غذاهای آماده، انواع فست‌فود و کنسرو می‌تراشیم؛ بهانه‌هایی مثل شهرنشینی، استرس کاری، کمبود وقت، ترافیک و... شاید یادآوری نتایج تحقیقات محققان و دانشمندان دانشگاه هاروارد تصمیم‌گیری را برای‌تان راحت کند.
نتیجه این تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف بی‌رویه انواع گوشت و کاهش مصرف گیاهان و فیبر یکی از مهم‌ترین عوامل ابتلا به سرطان، پوکی استخوان و بیماری‌های کلیوی شناخته می‌شود. همین امر باعث می‌شود تا بسیاری از متخصصان این روزها رژیم‌های گیاه‌خواری و خام گیاه‌خواری را به مراجعان خود توصیه کنند. دکتر راهبه شاکرحسینی متخصص تغذیه و رژیم درمانی نیز یکی از همین کارشناسان است.
البته او پا را از این موضوع فراتر گذاشته و بر این باور است که گونه‌ای از گیاه‌خواری یعنی خام گیاه‌خواری نه‌تنها می‌تواند سلامت و تندرستی افراد را تضمین کند بلکه اجرای درست آن می‌تواند به درمان بسیاری از بیماری‌های مزمن و صعب‌العلاج کمک کند. گفت‌و‌گوی با دکتر شاکرحسینی را از‌دست ندهید.
چرا کمپانی‌های محصولات غذایی با گیاه‌خواری مخالفند؟
به چه کسی گیاه‌خوار می‌گوییم؟
فردی که در این گروه قرار می‌گیرد منابع غذایی مورد نیازش را از گیاهان و میوه‌ها تامین می‌کند. البته گیاه‌خواران گروه‌های مختلفی دارند. گروهی وگن هستند که گیاه‌خواری محض می‌کنند آنها سبزیجات را به‌صورت خام یا پخته میل می‌کنند. گروهی دیگر لاکتو هستند، آنها از منابع حیوانی اصلا استفاده نمی‌کنند و تنها شیر در برنامه غذایی‌شان است.
دسته‌ای دیگر اوو هستند که از پروتئین‌های حیوانی فقط تخم‌مرغ مصرف می‌کنند. گروهی لاکتواوو هستند که در کنار گیاهان و میوه از شیر و تخم‌مرغ هم مصرف می‌کنند. افراد متناسب با نیاز و علاقه‌ای که دارند یکی از این گروه‌ها را استفاده می‌کند.
هدف گیاه‌خواری؛ مرام‌های نظری یا سلامتی !
برخی به‌خاطر حمایت از حیوانات سراغ این نوع رژیم می‌روند. برای مثال برخی می‌گویند ما برای اینکه گوشت بخوریم دوست نداریم حیوانات را بکشیم. گروهی از آنها حتی شیر و تخم‌مرغ هم نمی‌خورند چون باور دارند که دوشیدن شیر یا مصرف تخم‌مرغ نیز به‌نوعی آزار حیوان است. این دیدگاه‌ها نظری است و سلامت برای این گروه زیاد مهم نیست. برای آنها مهم باور‌هایشان است که قابل احترام است.
اما گروه دیگری وجود دارند که هدف‌شان از گیاه‌خواری و حذف پروتئین‌های گیاهی حفظ سلامت و پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها و حتی درمان برخی بیماری‌هاست. این گروه بر‌اساس آنچه تحقیقات علمی هم ثابت می‌کنند که بهتر است به سمت مصرف سبزیجات و گیاهان روی آورند، منابع غذایی حیوانی را از برنامه غذایی‌شان حذف یا کم کرده‌اند.
در صورتی که همان رژیم معمولی را هم درست دنبال کنند بیماری سراغ‌شان نمی‌آید. مقصودم این است که در این رژیم از منابع غذایی حیوانی و گیاهی سالم استفاده کنند. محصولات و خوراکی‌های فرآوری شده و انواع نوشیدنی‌ها و محصولات کارخانه‌ای را از برنامه غذایی‌شان حذف کنند. گاهی در میان گیاه‌خواران هم ما افرادی را می‌بینیم که دچار اضافه‌وزن هستند یا دیابت دارند. آنها پروتئین حیوانی را قطع کرده‌اند اما به‌خاطر یک رژیم گیاهی نادرست که در آن نان و انواع کربوهیدرات زیاد است مشکلاتی را برای خود به‌وجود می‌آورند.
گاهی این بیماری‌ها در افراد گیاه‌خوار مطلق هم مشاهده می‌شود چون برخی آنها از محصولات کارخانه‌ای استفاده می‌کنند که بالاخره افزودنی و مواد شیمیایی دارد. بنابراین عدم رعایت اصول یک رژیم مشکل‌زاست نه خود رژیم، پس مهم‌ترین نکته رعایت درست یک رژیم غذایی و تعادل است. ما هرگز فردی یا بیماری را اجبار نمی‌کنیم که یکی از این گروه‌ها را انتخاب کند. او با تصمیم خودش و البته شرایطی که دارد و با راهنمایی که از متخصص می‌گیرد یکی از این برنامه‌ها را انتخاب می‌کنند.
بهترین انتخاب
وگن‌ها که گیاه‌خواران خام و محض را شامل می‌شوند به‌نظرم بهترین گیاه خواران هستند. آنها همه منابع غذایی را طبیعی و خام مصرف می‌کنند. برای مثال به‌جای قند از چغندر استفاده می‌کنند و به‌جای نان که آرد پخته دارد از جوانه گندم مصرف می‌کنند. این شیوه باعث می‌شود تا نیروی حیات به آنها منتقل شود. در‌نظر بگیرید جوانه گندم و آرد پخته شده کدام یک قابلیت رشد و تولید گیاه دارند.
قطعا جوانه گندم، پس این شیوه می‌تواند نیروی حیات را به مصرف‌کننده منتقل کند. در این شرایط ویتامین‌ها و مینرال‌ها به بدن منتقل می‌شود. با همه اینها توصیه‌ام این است که همه افراد باید سالم غذا بخورند و مراقب باشند محصولات حیوانی که آنتی‌بیوتیک یا هورمون دریافت می‌کنند را نخورند، از محصولات گیاهی که آبیاری درست دارند، مصرف کنند و از روغن‌های سالم مثل روغن‌زیتون برای طبخ غذاهای‌شان بهره بگیرند.
خام گیاه‌خواری؛ درمانی برای بیماری‌های مزمن
خام گیاه‌خواری را می‌توان به‌عنوان یک روند درمانی در‌نظر گرفت. در خام گیاه‌خواری که به‌منظور درمان انجام می‌گیرد به مرور داروها قطع می‌شود. برخی بیماری‌های صعب‌العلاج مانند دیابت، بیماری کلیه و اختلال‌های پانکراس با کمک این شیوه درمان می‌شود. همان‌طور که می‌دانید این بیماری‌ها در طب مدرن درمان ندارند و تنها با کمک داروها می‌توان تنها علائم‌شان را سرکوب کرد. مثلا می‌توان با کمک دارو، قند‌خون را نرمال و کنترل کرد، بنابراین با کمک دارو بیماری را کنترل می‌کنند و در عین حال عوارض دارویی نیز به بیمار تحمیل می‌شود.
اما با سیستم خام گیاه‌خواری و حذف تدریجی داروها، بدن بیمار عادت می‌کند با رژیم غذایی قند‌خون را کنترل کند. در‌مورد بیماری‌های کلیوی و حتی بیماری پسوریازیس هم وضع به‌‌همین شکل است. اگر به انجمن گیاه‌خواری سر بزنید با پرونده و اسناد پزشکی بیماران بسیاری مواجه می‌شوید که برای درمان بیماری‌هایی مثل پسوریازیس، دیابت، فشارخون، چربی خون، چاقی، بیماری‌های کلیوی و بسیاری از بیماری‌های مزمن از این مسیر نتیجه گرفتند.
تکلیف کودهای شیمیایی و گیاهان آلوده چه می‌شود؟
خیلی‌ها این اشکال را مطرح می‌کنند که اگر برخی محصولات حیوانی به دارو، آنتی‌بیوتیک یا هورمون آلوده‌اند برخی گیاهان هم با آب ناسالم، خاک حاوی فلز با کودهای شیمیایی تغذیه و آبیاری می‌شوند و همین موضوع موجب شده تا آنها به رژیم‌های گیاهی اشکال وارد کنند. اما مسئله این است که وقتی ما از محصول حیوانی مصرف می‌کنیم که آنتی‌بیوتیک یا هورمون گرفته و به‌فرض‌گیاهی مصرف کرده که با کود شیمیایی تغذیه شده، بنابراین مشکل را چند برابر کرده و احتمال بیماری را نیز چند برابر کرده‌ایم.
همه حرف من این است که مردم سعی کنند تا جایی که می‌توانند تغذیه سالم داشته باشند. تا جایی که می‌توانند آب سالم بنوشند نه آبی که کلر دارد. نمک دریا را جایگزین نمک تصفیه که کلرید سدیم دارد، کنند. ورزش را فراموش نکنند و به اندازه کافی آفتاب بگیرند. تا جایی که می‌توانند از گیاهان و محصولات پروتئینی سالم که دارو و کود شیمیایی جذب نکردند، استفاده کنند.
احتمال کمبود مواد مغذی با گیاه‌خواری چقدر است؟
تنها حساسیتی که این روزها هنوز وجود دارد جذب ویتامین B12 است که باز هم در آن مورد جای نگرانی نیست، چرا‌که کمبود B12 برای اولین‌بار در گوشتخواران و همه‌چیزخواران اتفاق افتاد‌ه است. کمبود این ویتامین ناشی از مشکلات معده و دریافت مواد غذایی حاوی آنتی‌بیوتیک و هورمون است، بنابراین به‌راحتی نمی‌توان گفت که این کمبود در گیاه‌خواران وجود دارد.
از طرفی شاخص‌های ارزیابی در این زمینه هم آن‌طور که باید و شاید دقیق نیست. با همه اینها ما نگران B12 نیستیم و در شرایط خاص می‌توانیم هر دو سال یک‌بار با انجام یک آزمایش میزان آن را در خون گیاه‌خواران بررسی کنیم تا در صورت کمبود برای‌شان مکمل تجویز کنیم. انجمن تغذیه آمریکا بر‌اساس نتایج تحقیقاتش اعلام کرد تمام منابع غذایی و مواد مغذی از طریق خام گیاه‌خواری تامین می‌شود و پروتئین گیاهی می‌تواند منابع روی و آهن که حساسیت‌هایی روی آن وجود داشت را نیز تامین کند، بنابراین امکان استفاده از این رژیم در دوره‌های مختلف حتی بارداری، شیردهی، نوجوانی و میانسالی وجود دارد.
حتی بسیاری از ورزشکاران حرفه‌ای هم خام گیاه‌خوارند. آن هم افرادی که به‌صورت تخصصی ورزش می‌کنند و عضله‌سازی دارند چون پروتئین مورد نیاز بدن‌شان را از گیاهان تامین می‌کنند.
گیاه‌خواری یک انتخاب ساده
روند مشاوره بستگی به این دارد که افراد چه تعداد از سوال‌های‌شان را جواب گرفته باشند. گاهی فرد با یک جلسه مشاوره و راهنمایی‌های متخصص و کتاب‌ها و سایت‌های کمک‌آموزشی مسیرش را پیدا می‌کند و هر از گاهی که به سوالی بر خورد با متخصص مشورت می‌کند. گاهی هم بعد از چند جلسه که سوالات و ابهاماتش تمام شد رژیم غذایی‌اش را دنبال می‌کند. در شرایطی هم که فرد روند درمان را طی می‌کند متناسب با نظر پزشک جلسات مشاوره و بررسی تعیین می‌شود.
مراقب سودجویان باشید
شرکت‌های تولید محصولات حیوانی در سراسر جهان میلیاردها دلار از فروش محصولات‌شان منفعت دارند. برخی از این کمپانی‌ها حتی برای آنکه سود سرشار از فروش محصولات‌شان را از‌دست ندهند حتی حاضر شدند به اشخاصی که در دانشگاه هاروارد مسئولیت نگارش و تنظیم هرم و بشقاب غذایی سالم را داشتند رشوه دهند تا هرم را بر‌اساس فروش بیشتر محصولات غذایی آنها تنظیم کنند تا آنها بتوانند سود سرشار از فروش محصولات حیوانی مثل گوشت و لبنیات را حفظ کنند.
اینها موضوعاتی است که بسیاری از مسئولان دانشگاه هاروارد به‌طور رسمی درباره آن صحبت کردند و البته به شکل بسیار جدی درباره این دخالت‌ها اعتراض و با کسانی که نمی‌خواهند واقعیت به مردم منتقل شود مبارزه می‌کنند.
