«اولی هینونن» معاون پیشین آژانس بینالملل اتمی در یادداشتی که در وبگاه «سایبر بریف» منتشر شده است،نوشت: برای آمریکا و متحدانش زمان محدودی وجود دارد تا تعیین نمایند که چه نوع فن آوری اتمی به ایران و از سوی چه کسانی ارسال میشوند. در واقع زمان به سرعت در حال سپری شدن است.
یک مقام وزارت خارجه آمریکا نیز اوائل ماه جاری اعلام کرد که برجام مانعی بر مسیر ایران در خرید رآکتورهای جدید آب سبک نیست البته هرگونه راکتور جدید برای ایران تابع پیروی از پادمانهای آژانس بینالمللی اتمی است اما این پادمانها گریز این کشور یا عملیات باز فرآوری را مسدود و یا دفع نمینمایند.
هینونن با اشاره به سخنان اخیر سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در زمینه گفتوگو با کشورهای خارجی در ساخت نیروگاههای اتمی بیشتر و دیدار رییس جمهور ایران با روسیه و عزم مسکو در ساخت 8 رآکتور اتمی نوشت: توافق اتمی هیچ محدودیتی را بر دامنه و محتوای برنامه ایران در مسیر رآکتورهای آب سبک نمیگذارد. همچنین بعد از 15 سال، توافق اتمی تنها متکی بر تعهدهای داوطلبانه ایران در دور انداختن سوخت مصرفی خواهد بود. بازفرآوری به معنی جداسازی پلوتونیوم برای ساخت بمب اتمی است. البته ایران اعلام کرده که تمایلی به بازفرآوری سوخت مصرفی ندارد هر چند که شاید این مورد تغییر کند. اگر سران ایران تصمیم خود را عوض نمایند، این کشور قادر است در سایه راکتورهای آب سبک به پروسه باز فرآوری سوخت مصرفی مبادرت نماید و آنگاه میتواند پلوتونیوم مورد نیاز برای ساخت بمب را بدون نقض فنی مندرجات توافق تهیه نماید.
در ادامه این مطلب آمده است: بنابراین هرگونه توافقی بین ایران و کشورهای خارجی در زمینه خرید کالاهای مورد نیاز در برنامه اتمی باید ملزم به مداخله ارائه دهندگان این فن آوری در زمانی باشد که ایران بخواهد به جدا سازی پلوتونیوم بپردازد.
اولی هینونن در خاتمه این یادداشت با ذکر سخنان برخی مقامهای ایران در زمینه ساخت موسسه تحقیقاتی اتمی و دفع حملات غرب و اینکه ایران باید غرب را متقاعد نماید که میتواند در 48 ساعت بمبی بسازد، عنوان ساخت: اینها سخنان یک کشوری که میخواهد از رآکتورهای اتمی تنها برای تولید برق استفاده نماید، نیست. جامعه بینالمللی نمیتواند روی نیات خوب ایران حساب نماید پس ضرورت دارد تا اطمینان سازی طولانی مدت مستحکمی بر تمامی معاهدات اتمی جدا سازی پلوتونیوم از سوخت مصرف شده صورت گیرد.همچنین در صورت لزوم،ارائه دهندگان فن آوری اتمی میتوانند تقاضای باز پس گرفتن بخشهای مورد تردید را از ایران بنمایند. اینک مذاکراتی بین تهران و مسکو در امور اتمی و ارسال فن آوریهای اتمی به این کشور در دست اجرا میباشد. همزمان با پیشرفت این مذاکرات واشنگتن، اتحادیه اروپا و همه طرفهای دخیل در امنیت بینالمللی از نفوذشان برای ایجاد شرایطی استفاده کرده و فضای توافقهای اتمی آینده با ایران را تنظیم نمایند.