ترامپ، تهدیدی برای خودروسازی آمریکا

کریس ویلسون، معاون بخش مکزیک از مرکز تحقیقاتی ویلسون می‌گوید:«امروزه چیزی به اسم خودروی آمریکایی، خودروی کانادایی و خودروی مکزیکی نداریم، بلکه فقط خودروی آمریکای شمالی داریم. اگر قراردادی مثل نفتا وجود نداشته باشد، صنعت خودرو چگونه خواهد بود؟ می‌توان گفت که صنعت خودرو دیگر چندان قدرتمند نخواهد بود.»

این در شرایطی است که ترامپ از شرکت فورد برای سرمایه‌گذاری در کارخانه خود در مکزیک به‌شدت انتقاد کرده و این اقدام را پشت کردن به کارگران آمریکایی عنوان کرده است. گرچه فورد اعلام کرده است این سرمایه‌گذاری منجر به کاهش مشاغل در آمریکا نمی‌شود، اما اتحادیه کارگران خودرو نیز با ترامپ همراهی کرده و از شرکت فورد به‌دلیل افتتاح یک کارخانه جدید در مکزیک به‌شدت انتقاد کرده است. اما هنگامی که ترامپ خود را آماده می‌کرد قرارداد نفتا، توافقنامه شراکت ترنس-پاسیفیک و جهانی شدن را به باد انتقاد بگیرد، اتاق بازرگانی آمریکا او را به ایجاد رعب و وحشت متهم کرد. از سوی دیگر بر اساس گزارش سی‌ان‌بی‌سی و پولیتیکو، پل سینگر یکی از حامیان اصلی حزب جمهوری‌خواه گفته است اگر سیاست‌های پیشنهادی تجاری ترامپ به اجرا درآید به معنی «تضمین یک رکود جهانی» خواهد بود. و نکته مهم این است که فردی که هم‌حزبی ترامپ محسوب می‌شود این سخن را گفته است.

ستاد انتخاباتی ترامپ به‌طور مکرر به مطالعه انجام شده توسط رابرت اسکات از «موسسه سیاست اقتصادی» اشاره می‌کند. این مطالعه نشان می‌دهد قرارداد نفتا برای آمریکا به قیمت ازمیان رفتن 700 هزار شغل تمام شده است. با این وجود اسکات می‌گوید گرچه نفتا نتوانسته است به همه تعهدات خود عمل کند، اما تهدید به افزایش تعرفه گمرکی می‌تواند در کشورهایی تغییر ایجاد کند که ارزش پول ملی خود را دستکاری می‌کنند یا دیگر اقدامات حمایت‌گرایانه را در پیش می‌گیرند، و این مساله در مورد مکزیک موثر نیست چون این کشور در زمینه زنجیره عرضه به ویژه در حوزه‌هایی مانند تولید خودرو، به‌شدت با آمریکا ادغام شده است و اقدامات حمایت‌گرایانه اتخاذ نمی‌کند. او می‌گوید: «افزایش تعرفه، هزینه خودروهایی را که از مکزیک وارد می‌شوند افزایش می‌دهد و این مساله پرهزینه است. در اصل خودروسازان آمریکا ساخت خودروهای کوچک را به مکزیک منتقل کرده‌اند که در آنجا بسیار ارزان‌تر تولید می‌شوند.»

بسیاری از اقتصاددانان معتقدند با توجه به اینکه آمریکا تمایل دارد نسبت به دیگر کشورها از تعرفه‌های پایین‌تری برخوردار شود، توافقنامه‌های تجاری مزایای بیشتری برای شرکت‌های آمریکایی فراهم می‌کنند، زیرا موانع خارجی را کاهش می‌دهند. آنها می‌گویند چنین توافق‌نامه‌هایی زمانی که به درستی اجرا شوند، تاثیر مثبتی بر رشد مشاغل دارند، گرچه این رشد ممکن است در همان حوزه‌ها و همان صنایعی که موانع تجاری آنها برداشته شده است، رخ ندهد. اقتصاددانان همچنین خاطر نشان می‌کنند ادعاهای ساده‌انگارانه درباره کسری تجاری، حقایق عمیق‌تری را درمورد اقتصاد جهانی نادیده می‌گیرند. از زمان اجرایی شدن قرارداد نفتا در سال 1994 تولیدکنندگان آمریکایی حدود 5/ 4 میلیون شغل را از دست دادند که از این میان حدود 229 هزار شغل مربوط به خودروسازان بود، اما غیرممکن است که بگوییم از میان رفتن چه تعداد از این مشاغل مستقیما مربوط به قرارداد نفتا بوده است. این در شرایطی است که مشاغل در دیگر صنایع به‌صورت تصاعدی رشد کرده است. خدمات حرفه‌ای و کسب و کارها 8 میلیون شغل ایجاد کرده‌اند، 8 میلیون شغل دیگر نیز در بخش بهداشت، درمان و تامین اجتماعی به وجود آمده است و نرخ بیکاری، به استثنای دوران رکود قبلی، ثابت بوده است.

با توجه به این مساله که 40 درصد از محصولات آمریکایی خودروهای تولید شده در مکزیک هستند، هرگونه اختلال ناشی از تعرفه‌ها در زنجیره عرضه خودرو در آمریکای شمالی موجب افزایش هزینه‌ها می‌شود و عرضه به شمال و جنوب را مختل می‌کند. اما لفاظی‌های ستاد انتخاباتی ترامپ تغییر کرده است. در ابتدا ترامپ درمورد فورد گفت اگر این خودروساز در مکزیک کارخانه بسازد، باید برای وارد کردن قطعات یا خودرو به آمریکا تعرفه پرداخت کند. اما بعدا، ترامپ گفت اگر دولت او نتواند از دولت مکزیک امتیاز بگیرد، بر کالاهای ساخت مکزیک تعرفه 35 درصدی وضع خواهد کرد. آلن دیردراف، استاد اقتصاد و سیاست عمومی دانشگاه میشیگان، می‌گوید: «نگرانی اصلی میزان تعرفه و دامنه آن است.» درصورتی که ترامپ به ریاست‌جمهوری آمریکا انتخاب شود و توافق‌نامه‌های تجارت آزاد را ملغی یا بر واردات تعرفه‌های سنگین وضع کند، صنعت خودروی این کشور به‌شدت آسیب خواهد دید.