یکی از وحدتش می‌گفت و دیگری به امیدش می بالید؛ حالا زبان به سکوت و انتقاد باز است. آرایش فراکسیون‌های سیاسی مجلس دهم در حالی در روزهای اخیر دستخوش تغییرات شد که برخی از ابتدای تشکیل مجلس معتقد بودند که بهارستان نشینان تنها از نردبان دو فراکسیون «ولایت» و« امید» منتسب به اصولگرایان و اصلاح طلبان بالا خواهند رفت.
از فاصله 7 اسفند تاکنون دو جریان سیاسی مجلس تلاش کرده‌اند با پیروز خواندن خود برای طرف مقابل خط و نشان بکشند. از یک سو اصولگرایان معتقدند گرچه در تهران با ناکامی روبرو شدند اما نتایج کلی انتخابات به نفع آنها رقم خورده است؛ برهمین اساس معتقدند که فراکسیون اکثریت مجلس همانند مجالس هفتم، هشتم و نهم رویکردی اصولگرایانه خواهد داشت.
در سویی دیگر اصلاح طلبان به میدان سیاست بازگشته اند که از قضا نتیجه انتخابات تهران به مذاق آنها خوش آمده و برخی از آنها بر این باورند که اکثریت کرسی‌های پارلمان دهم را دراختیار دارند.
فصل نقل و انتقالات مجلس دهم در حالی کلید خورد که رهروانی‌های پارلمان سابق از فراکسیون مجزای خود در این مجلس رونمایی کردند، فراکسیونی که میهمانی ولایتی‌ها و امیدی‌ها را برای مستقلین به هم زد.
تثبیت مستقلین/ تک رهروان
«فراکسیون سوم به دنبال تثبیت تفکر مستقلین در مجلس است» این اظهارات مهرداد بائوج لاهوتی در رابطه با تشکیل فراکسیون سوم در مجلس دهم است.
لاهوتی همچنین می‌گوید مشی فراکسیون سوم کاملا اعتدالی است و هدف از تشکیل آن مقابله با سایر فراکسیون‌ها نیست بلکه کمک به دولت برای پیگیری برنامه‌هایش است.
وی معتقد است، در هر دو فراکسیون فعلی مجلس شاهد افراط و تفریط‌هایی هستیم. تجربه‌ای را در مجلس نهم داشتیم که رهروان ولایت تشکیل شد و بسیاری از مناسبات را مدیریت می‌کرد. حالا ما هم می‌خواهیم این تجربه را عملی کنیم. ما می‌خواهیم دولت را همراهی کنیم اما در فراکسیون ولایت نمی‌توانیم به هدف خود برسیم؛ چرا که ترکیب اعضای آن به گونه‌ای است که به خصوص در برخی از موضوعات نمی‌توان اهداف مورد نظر را دنبال کرد.
همچنین جبار کوچکی نژاد نماینده مردم رشت می گوید: اصولگرایانی که اشکالاتی در هدایت فراکسیون ولایت می‌بینند، به دنبال تشکیل فراکسیون سوم هستند.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات درباره اینکه آیا تشکیل فراکسیون سوم از قدرت دو فراکسیون اصلی مجلس می کاهد یا خیر؟ تأکید کرد: معتقدم فراکسیون سوم می‌تواند فراکسیون ولایت را به طور دقیق هدایت کند.
واکنش اول/ پاتک اصولگرایان
فراکسیون ولایتی‌هایی که حرکت فراکسیون سوم را آسیبی برای حرکت تشکیلاتی خود در مجلس می دیدند، به تشکیل این فراکسیون واکنش نشان دادند و در برخی از اظهار نظرات خود درباره اتاق فکر این تشکیلات سخن به میان آوردند.
نقوی حسینی در همین زمینه به باشگاه خبرنگاران می گوید: قطعا اعضای این فراکسیون با لاریجانی مشورت کرده و دلایل تشکیل این فراکسیون را برای وی تشریح کرده‌اند.
این در حالی است که علی لاریجانی تاکنون درباره تشکیل فراکسیون سوم در مجلس اظهارنظری نداشته و تنها برخی از جمله غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی می گوید: قصد نداریم لاریجانی را وارد این قبیل بازی‌ها کنیم.
نماینده مردم رشت در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه "آیا لاریجانی با تشکیل فراکسیون سوم مخالف است؟" تصریح کرد: ما چنین چیزی را قبول نداریم. آقای لاریجانی همواره با تکثر افکار در پارلمان موافق است و به نظر می‌رسد با کانالیزه کردن یک و یا دو جریان مجلس که آن هم از بیرون کوک می‌شوند، مخالفت دارد.
اما این پایان ماجرا نبود و ولایتی ها در واکنش های بعدی خود درباره تشکیل فراکسیون سوم به نقل از علی لاریجانی اظهاراتی را مطرح می کردند.
«طبق اطلاعاتمان لاریجانی با تشکیل فراکسیون سوم در مجلس مخالف است.» این اظهارات سید حسین نقوی حسینی، عضو فراکسیون ولایت کمی پیش از خبر تشکیل فراکسیون سوم در مجلس است.
وی همچنین می گوید: مطلع ام لاریجانی با ایجاد "سو فراکسیون" در فراکسیون ولایت موافق اند و به این بدین معنی است که فراکسیون ولایت به فعالیت خود ادامه می‌دهد، اما سو فراکسیون‌هایی در دل فراکسیون ولایت فعال می‌شوند.
با این حال فراکسیون سوم موسوم به (اعتدال) در تاریخ 30 تیرماه نخستین جلسه رسمی خود را با حضور 40 عضو تشکیل داد. تشکیلاتی که روزنامه «شرق» در تاریخ 31 تیر خود، طی گزارشی با تیتر «پایان ائتلاف» نوشت: « به نظر می‌رسد طیف نزدیک به لاریجانی با مسئولیت کاظم جلالی، برای انشعاب از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان، روی نمایندگان نزدیک به دولت حساب ویژه‌ای کرده‌اند و به همین دلیل است که نام «اعتدال» را هم برای فراکسیون خود برگزیده‌اند.
به این ترتیب همه انتقاد‌های اصلاح‌طلبان از منتسبان به حزب اعتدال و توسعه اکنون رنگ‌و‌بوی واقعیت می‌گیرد. چراکه در جریان ریزش آرای عارف در انتخابات رئیس مجلس، برخی از چهره‌های اصلاح‌طلب اعلام کردند نمایندگان نزدیک به حزب اعتدال و توسعه، برخلاف قول‌و‌قرارهایی که با فراکسیون امید داشتند، به لاریجانی رأی داده‌اند.»
واکنش دوم / کنایه اصلاح طلبان!
اما گذشت و گذشت تا اینکه مزه انتقادات درباره تشکیل فراکسیون سوم با وجود دو فراکسیون اکثریت پارلمان تندترشد و در واکنش به برخی از انتقادات، زمزمه تشکیل یک فراکسیون جدید به گوش رسید.
حسینعلی حاجی دلیگانی در همین زمینه گفت: اینکه چرا برخی از نمایندگان از فراکسیون ولایت جدا شدند را خود آنها باید پاسخگو باشند ولی به نظر می رسد بی برنامگی فراکسیون ولایت در این تصمیم موثر بود چون بعد از انتخاب رئیس مجلس در صحن علنی، دیگر هیچ فعالیت دیگری از این فراکسیون دیده نشد.
هشدار به علی لاریجانی !
این نماینده اصولگرا در ادامه درباره عدم تصویب اساسنامه فراکسیون ولایت در مجلس به باشگاه خبرنگاران جوان می گوید: برخی دلشان برای رسالت فراکسیون ولایت نمی‌سوزد.
وی تاکید کرد: تعدادی از نمایندگان تنها مشغول به فعالیت خود هستند، به طوری که ما شاهد نوعی بی خیالی از جانب افرادی هستیم که این فراکسیون را به عنوان نردبان خود می خواستند.
این نماینده مجلس در ادامه با انتقاد از روند حرکت فراکسیون مذکور در مجلس تصریح کرد: بنده هشدار می دهم اگر چنین رویکردی ادامه داشته باشد و اگر آقای لاریجانی این حرکت را اصلاح نکند و تصمیمی نگیرد که خرده سلایق فراکسیون ولایت ساماندهی شود، قطعا باید پاسخگوی صدمه به جریان فکری اصولگرایی باشد، چراکه ممکن است این روند باعث انشقاق دربین اعضای فراکسیون ولایت شود.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به مذاکرات برخی از نمایندگان با لاریجانی درباره تشکیل جلسات فراکسیون ولایت در مجلس بیان داشت: بارها و بارها برای تشکیل جلسات و حرکت منسجم فراکسیون ولایت مطالبی به لاریجانی گفته شده است اما وی به این موضوعات بی محلی می‌کند.
عضو فراکسیون ولایت مجلس تصریح کرد: در حال حاضر احساس ما این است که برخی از جمله رهروانی‌های مجلس نهم، فراکسیون ولایت را رها کرده‌اند، که اگر این روند ادامه پیدا کند ما دست به اقدامی جدیدی خواهیم زد.
وی در ادامه گفت: اگر برخی از اقدامات درباره فراکسیون ولایت عملیاتی نشود ما در مقام تصمیم گیری قرار می گیریم.
یک جدایی
حاجی دلیگانی درباره اینکه آیا روند کند حرکت فراکسیون ولایت می تواند ایجاد یک فراکسیون صرفا اصولگرایی را در مجلس تقویت کند یا خیر؟ بیان داشت: بله، ممکن است اصولگرایان در آینده به فکر تشکیل یک فراکسیون اصولگرایی بر اساس روند موجود باشند.
اما این پایان واکنش ها به تشکیل فراکسیون سوم نبود، حمیدرضا فولادگر در این رابطه گفت: اگر واقعا فراکسیون سوم تشکیل شده در این صورت به احتمال زیاد فراکسیون ولایت هم به فراکسیون اصولگرایان تغییر نام خواهد داد.
حالا این نخستین شکاف در میان مجلس دهم آن هم با پیش قدمی فراکسیونی است که در روزهای ابتدایی شروع به کار مجلس از داشتن بیش از ١٨٠ عضو خبر می‌داد.
این در حالی است که یک‌بار دیگر کاظم جلالی یکی از نزدیک‌ترین چهره‌ها به علی لاریجانی ریاست یک فراکسیون اصولگرا را در دست می گیرد که تا اینجای کار نزدیک به ٨٠ عضو از فراکسیون ولایت به آن پیوسته‌اند.
با اینکه تاکنون خبری از موضع نهایی علی لاریجانی رییس مجلس نسبت به فراکسیون سوم بیرون نیامده است. اما بیشتر چهره‌های نزدیک به او از فراکسیون ولایت به فراکسیون سوم کوچ کرده‌اند البته به اعتقاد برخی تحلیلگران احتمالا صفت دوراندیشی علی لاریجانی یک‌بار دیگر به کمک او می آید تا همه تخم مرغ‌هایش را در سبد فراکسیون سوم نچیند و حامیانش را در فراکسیون ولایت برای بزنگاه‌های بعدی حفظ کند.
واکنش سوم
تشکیل فراکسیون سوم در حالی به مذاق ولایتی‌ها خوش نیامد که فراکسیون امید‌ی‌های مجلس هم به این موضوع واکنش نشان دادند.
محمدرضا تابش در همین زمینه گفت: قطعاً تشکیل فراکسیون‌های سیاسی به بالندگی مجلس یاری می‌رساند اما آن‌چه مسلم است، تشکیل این فراکسیون هیچ تاثیری در روند حرکتی و عملکرد فراکسیون امید نخواهد داشت.
تابش: اگر فراکسیون سوم به‌دنبال احیای «رهروان ولایت» باشد، فراکسیونی اصولگراست
نایب رییس فراکسیون امید همچنین در واکنش به احتمال احیای فراکسیون رهروان ولایت، تحت عنوان فراکسیون مستقلان گفت: اگر این فراکسیون همان رهروان ولایت مجلس نهم باشد که در واقع با همان فراکسیون اصولگرای قبلی روبرو خواهیم بود که همکاران اصولگرای بنده در مجلس نهم و دهم، تا این لحظه قادر به احیای آن نشده‌اند.
نماینده مردم اردکان در مجلس خاطرنشان کرد: آن‌چه مسلم است، ما در مجلس دهم یک فراکسیون اصیل اصولگرا تحت عنوان «ولایت» داریم و یک فراکسیون اصلاح‌طلب-اعتدال‌گرا به‌نام «امید» و نمی‌توان بیش از مفهوم جدیدی میان این دو تعریف کرد.
تابش تصریح کرد: در واقع اسامی جدید، ماهیت افراد و گروه‌های سیاسی را دگرگون نمی‌کند و هر فراکسیونی که در مقابل فراکسیون اصلاح‌طلب-اعتدال‌گرای «امید» تشکیل شود، طبیعتاً فراکسیون اصولگرایی خواهد بود و اگر منظور از تشکیل این فراکسیون جدید، احیای رهروان ولایت مجلس نهم باشد که دیگر بحثی در رابطه با گرایش اصولگرایی این فراکسیون وجود ندارد و تشکیل‌دهندگان این فراکسیون باید صریحاً این موضوع را اعلام کنند.
اما مُهر تشکیل فراکسیون سوم هنوز در پارلمان خشک نشده برخی از اعضای این فراکسیون پیشنهاد تشکیل شورای‌عالی فراکسیون‌های سیاسی مجلس را هم مطرح کردند.
نایب رییس موقت فراکسیون سوم(اعتدال) مجلس در همین زمینه از دیدار خود با لاریجانی پرده برداشت و گفت: پیشنهادی که برای آقای لاریجانی داشتیم این بود که پس از تشکیل هر سه فراکسیون مجلس، شورای‌عالی فراکسیون‌های سیاسی مجلس را متناسب با تعداد اعضا تشکیل دهیم.
وی ادامه داد : بر این اساس، به‌عنوان مثال ما در فراکسیون مستقلان شرط و شروطی در اساسنامه قرار می‌دهیم که هیچ عضوی حق عضویت در فراکسیون‌های دیگر یا حضور در جلسه‌های آنها را نداشته باشد و دیگر فراکسیون‌ها نیز به همین ترتیب عمل می‌کنند و تعداد اعضای دقیق هر یک از فراکسیون‌های سه‌گانه مجلس مشخص می‌شود. در ادامه شورای‌عالی فراکسیون‌های سیاسی مجلس، به نسبت درصدی که از کرسی‌های مجلس در اختیار دارند، تشکیل می‌شود.
عضو هیات رییسه موقت فراکسیون مستقلان یادآور شد: در این شرایط، فارغ از اینکه کدام فراکسیون در اقلیت است و کدام در اکثریت، شورای‌عالی فراکسیون‌ها متشکل از نمایندگان هر سه فراکسیون تشکیل می‌شود و در نهایت، با انجام رای‌گیری، رییس شورای عالی فراکسیون‌های مجلس مشخص می‌شود.
جعفرزاده ایمن‌آبادی همچنین در ادامه از فواید پیشنهاد خود گفت و تاکید کرد: به هر حال، ما نیاز داریم در برخی مباحث همزبانی بیشتری میان نمایندگان ایجاد کنیم و شورای‌عالی فراکسیون‌ها در چنین شرایطی به کار مجلس می‌آید. البته این پیشنهاد ما است و احتمال دارد که دیگر دوستان با آن همراهی نکنند. با این حال، قصد داریم این موضوع را با آقای لاریجانی نیز در میان بگذاریم.
چهارراه مجلس
با همه این تفاسیر، به این‌ترتیب باید از این پس شاهد سه فراکسیون امید، اعتدال و ولایت در صحن مجلس باشیم؛ البته در این بین برخی هم از تشکیل فراکسیون مجزای اصولگرایی خبر می دهند که احتمالات در این رابطه هنوز به واقعیت نپیوسته است. با این وجود تکلیف دو فراکسیون از سه فراکسیون موجود نسبت به مسائل مختلف تا حدود بسیار زیادی روشن است، اما فراکسیون جدیدالتأسیس اعتدال را احتمالا باید مانند ماه‌های گذشته، به اقتضای شرایط، یک روز در ائتلاف با «امید» و روز دیگر در ائتلاف با «ولایت» ببینیم؛ روشی که شاید مورد حمایت دولتی‌هایی که در سخن‌هایشان از ائتلاف امید حمایت می‌کردند نیز باشد.
