احساس نیاز مکرر به دفع ادرار، حتی زمانی که تازه از دستشویی بیرون آمدهاید، از نظر پزشکی یک مشکل محسوب میشود. این مشکل تکرر ادرار نام دارد. اکثر افراد میتوانند ادرارشان را نگه دارند. هر فرد به طور متوسط ۴ تا ۸ بار در روز مثانه خود را خالی میکند. بنابراین، اگر بیش از ۸ مرتبه در روز از سرویس بهداشتی استفاده میکنید، یا بیش از حد مایعات مینوشید یا یک مشکل پزشکی بزرگتر دارید.
تشخیص تکرر ادرار
تکرر ادرار میتواند نشانه شرایط مختلفی باشد؛ حتی ممکن است در قالب یک عارضه جانبی بروز پیدا کند. دکتر شما با بررسی سایر علائم به علت دقیق بروز این عارضه پی میبرد. دکتر پس از انجام یک معاینه فیزیکی کامل ممکن است سوالات زیر را مطرح کند:
• آیا دارو مصرف میکنید؟
• آیا فقط روزها مشکل دارید یا شبها هم درگیر هستید؟
• آیا بیشتر از حد نرمال مایعات مینوشید؟
• ادرار شما روشن است یا تیره؟
• آیا نوشیدنیهای کافئیندار می نوشید؟
• آیا علائم دیگری دارید؟
علائم و علل دیگر
علائمی مانند تب، کمردرد ، استفراغ، لرز، افزایش اشتها یا تشنگی، خستگی، ادرار خونی یا تیره و خروج ترشحات از آلت تناسلی مردانه و واژن زنان باید جدی گرفته شوند. در ادامه به معرفی رایجترین علل تکرر ادرار میپردازیم. البته ممکن است علائم و علل دیگری نیز وجود داشته باشد.
عفونت مثانه یا عفونت دستگاه ادراری: هرگونه تب، درد یا ناراحتی در زیر شکم ممکن است نشانه عفونت ادراری باشد. وجود مقدار کمی خون در ادرار نیز مشکلساز است.
داروهای دیورتیک (ادرارآور): برخی از داروهایی که برای درمان فشار خون بالا استفاده میشوند، ادرارآور هستند و میتوانند شما را دچار تکرر ادرار کنند.
مثانه بیش فعال: تکرر ادرار همیشه نشانه یک مشکل بزرگتر نیست. انقباض غیر ارادی مثانه نیز ممکن است به شما احساس ادرار بدهد، حتی اگر تازه از دستشویی بیرون آمده باشید. در این شرایط ممک است شبها چندین بار از خواب بلند شوید و به سرویس بهداشتی بروید.
دیابت: تکرر ادرار غیرطبیعی یکی از اولین علائم دیابت نوع ۱ و نوع ۲ است.
سرطان تخمدان: اگر تکرر ادرار دارید یا بدون آنکه مایعات بیشتری بنوشید، احساس ادرار به شما دست میدهد، میبایست نزد پزشک بروید و تحت معاینه قرار بگیرید.
بارداری: رحم میتواند به مثانه فشار بیاورد، حتی اگر در هفته اول از دوران بارداری باشید. از این رو، بارداری میتواند منجر به تکرر ادرار شود.
مشکلات پروستات: بزرگ شدن پروستات میتواند جریان ادرار را مسدود کند. مشکلات پروستات باعث میشوند که مثانه شما بیدلیل منقبض شود، حتی اگر ادرار زیادی در آن جمع نشده باشد. در نتیجه، دائما احساس دفع ادرار به شما دست میدهد.
سیستیت بینابینی: احساس درد حین مقاربت جنسی یا احساس درد در مثانه و لگن ممکن است موقت یا همیشگی باشد؛ اما در هر صورت باعث تکرر ادرار میشود. سیستیت بینابینی حاد میتواند شما را تا ۶۰ مرتبه در روز به دستشویی بکشاند.
سکته: آسیب دیدن عصبهای مرتبط با مثانه میتواند عملکرد مثانه را دچار اختلال کرده و منجر به تکرر ادرار شود.
شیمی درمانی: احساس تکرر ادرار میتواند یکی از عوارض جانبی شیمی درمانی باشد. همچنین ممکن است ادرار ابریشکل یا با رنگهای مختلف (مثل نارنجی، قرمز، سبز و یا زرد تیره) داشته باشید که بوی بدی هم دارد. گاهی اوقات تکرر ادرار، از عوارض جانبی یک مشکل دیگر است.
سرطان مثانه: علائم سرطان مثانه بسیار شبیه علائم عفونت دستگاه ادراری هستند. تشکیل لخته خون در مسیر خروج ادرار که با درد یا سوزش در هنگام دفع هراه است، از جمله علائم رایج سرطان مثانه هستند. همچنین، اگر نمیتوانید ادرار کنید یا در یک طرف احساس کمردرد دارید ممکن است سرطان مثانه داشته باشید.
همانطور که میبینید، برخی از علائم تکرر ادرار با علائم سرطان مثانه همپوشانی دارند. از این رو، میبایست حتما به یک پزشک مراجعه کنید و تحت معاینه قرار بگیرد. اگر تکرر ادرار زندگی شما را مختل کرده یا منجر به هر یک از علائم فوق شده، دست روی دست نگذارید و سریعا به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
درمان تکرر ادرار
رسیدگی به مشکلی که باعث تکرر ادرار شده است، معمولا بهترین روش درمان تکرر ادرار است. این بدان معنی است که در شرایطی مانند دیابت، پایین نگه داشتن سطح قند خون یا کنترل آن، تنها راه درمان است که توسط پزشکان توصیه میشود. برای درمان مثانه بیشفعال نیز از متدهای رفتاردرمانی مانند احتباس مثانه، اصلاح رژیم غذایی، کنترل مصرف مایعات و تمرینات کگل استفاده میشود. همچنین ممکن است از دارو، تزریق، تغییر سبک زندگی و یا جراحی نیز کمک گرفته شود.