وبسایت «اوراسیا ریویو» در گزارشی نوشت: به دنبال نشست دوجانبه اخیر ایران و هند در تهران، دو کشور 12 سند مختلف همکاری را با یکدیگر امضا کردند که دو مورد از آنها مربوط به مشارکت هند در توسعه بندر چابهار است.
به عقیده بسیاری از کارشناسان، بندر چابهار برای هند نه تنها دروازه ورود به افغانستان بدون نیاز به عبور از پاکستان است، بلکه اولین تلاش جدی هند برای ورود به بازار اوراسیا نیز به شمار میرود. بنابراین، پروژه توسعه بندر چابهار در عین اینکه نمادی از همکاری ایران و هند محسوب میشود، دروازه ورود به بازار اوراسیا را نیز به روی هند باز خواهد کرد.
در حال حاضر، هند وعده سرمایهگذاری 500 میلیون دلاری را برای توسعه بندر چابهار و ساخت اسکلههای جدید در این بندر داده است. بانک صادرات و واردات هند نیز یادداشت تفاهمی را برای تخصیص 150 میلیون دلار اعتبار به منظور توسعه این بندر با سازمان بنادر ایران امضا کرده است.
علاوه بر این، یادداشت تفاهم دیگری که بین شرکت توسعه زیرساختهای ریلی هند (ایرکان) و شرکت ساخت و توسعه زیرساختهای حمل و نقل ایران به امضا رسیده است، حدود 1.6 میلیارد دلار اعتبار را برای پروژه ساخت خط آهن چابهار – زاهدان به عنوان بخش مهمی از کریدور حمل و نقل و ترانزیت کالا از هند به افغانستان تامین میکند.
تلاش هند برای توسعه یک مسیر تجاری جدید به منظور ورود به بازار افغانستان، نقش پاکستان در تبادلات تجاری هند و افغانستان را کمرنگ میکند. اما توسعه بندر چابهار حتی برای پاکستان نیز میتواند حائز اهمیت باشد؛ چراکه در آینده می تواند یک مسیر دریایی جدید را برای تبادلات تجاری با افغانستان از طریق بندر قاسم کراچی در اختیار این کشور قرار دهد.
با این حال، مزایای اقتصادی و استراتژیک توسعه بندر چابهار برای هند قابل مقایسه با هیچ کشور دیگری نیست. این کشور با سرمایهگذاری در بندر چابهار و توسعه یک مسیر ترانزیت جدید میتواند نفوذ روزافزون چین در بازار منطقه از طریق بندر گوادر پاکستان را نیز تعدیل کند.
علاوه بر هند، ایران نیز به دنبال آن است تا با اعطای فرصتهای برابر به سایر کشورهای منطقه، حضور برجسته چین در اقتصاد خود را تعدیل کند. ضمن آنکه همکاری با هند برای توسعه بندر چابهار به ثبات افغانستان و حفظ امنیت منطقه سیستان و بلوچستان نیز کمک خواهد کرد.
پس از توافق هستهای ایران با کشورهای 1 + 5، توسعه بندر چابهار میتواند نقطه آغاز همکاریهای اقتصادی مهم تهران با دهلینو باشد. هند علاوه بر پروژه احداث یک مسیر ترانزیت جدید در ایران برای ورود به بازار افغانستان و اوراسیا، افقهای بلندتری را نیز برای همکاری با ایران مد نظر دارد. احداث پالایشگاه گاز طبیعی مایع در چابهار و توسعه یک خط لوله استراتژیک در بستر دریا برای انتقال نفت و گاز، جلوههایی از همکاری جدید هند و ایران در سطح منطقه به شمار میروند.