شیر جزو نوشیدنی های سالمی است که از کودکی تا به حال بارها و بارها مطالب بسیاری را در مورد فواید آن شنیده ایم، به گفته متخصصان تغذیه شیر سرشار از مواد معدنی مورد نیاز استخوان هاست پس با این وجود مفید بودن شیر بر هیچ کس پوشیده نیست.
کلسیم که نقش اساسی در شکل گیری و استحکام استخوان ها و سلامت دندان ها دارد، از مهم ترین ترکیبات موجود در شیر است، فسفر که برای بسیاری از واکنش‌های شیمیایی بدن و فعال کردن آنزیم‌ها لازم است و در رشد و ترمیم بافتی دخالت دارد، در میان املاح موجود در شیر حضور داشته و به غیر از آن، سدیم و پتاسیم که در تنظیم اسیدی و بازی بودن سلول های بدن نقش ایفا می کنند، با خوردن شیر دریافت می شوند.
میزان شیر مورد نیاز افراد مختلف با هم تفاوت دارد، کودکان زیر 7 سال باید روزانه 5/1 لیوان شیر استفاده کنند. نوجوانان در سن رشد و بازه سنی 7 تا 12 سال باید دو لیوان شیر بنوشند. پسرها در سن بلوغ به 3 لیوان شیر در روز و دختران در این سن به 5/2 لیوان شیر در روز احتیاج دارند. خانم های شیرده و باردار باید روزی 5/3 لیوان شیر در رژیم غذایی خود داشته باشند و افراد بزرگسال روزانه 2 لیوان شیر نیاز دارند. البته به جای شیر می توان از مقادیر مشابه دیگر لبنیات نیز بهره برد.
بنابراین با توصیه های فراوان برای مصرف روزانه شیر می توان به این نتیجه رسید که مصرف شیر در طول روز برای هر فردی لازم است اما برای مصرف شیر باید این نوشیدنی مفید در دسترس افراد باشد تا بتوانند از آن استفاده کنند.
در خانه های روستایی اهالی برای مصرف روزانه شیر از گاوها و گوسفندان استفاده می کنند اما در شهر چنین موضوعی امکان ندارد پس باید در کارخانجات شیر از گاو و گوسفند دوشیده و با طی یکسری مراحل به دست مصرف کننده برسد.
با این وجود برای اینکه دامدارن بتوانند شیر تولیدی خود را به فروش برسانند باید دولت از آنها خرید تضمینی و یا حمایتی انجام دهد تا آنها از فروش شیر خود مطمئن باشند؛ حال در این بین به تفاوت خرید تضمینی و حمایتی اشاره می کنیم که درخرید حمایتی دولت با دامدار قرارداد می بندد که درصدی از شیر تولید شده توسط دامدار را خریداری کند اما در خرید تضمینی دولت تضمین می دهد و با دامدار قرارداد امضا می کند که به نرخ تعیین شده تمام شیر تولید شده دامدار را تا لیتر آخر خریداری کند.
از طرفی در فروش تضمینی دامدار تولید خود را افزایش می دهد و نگرانی از فروش آن ندارد و فقط به دنبال بالا بردن کیفیت شیر می باشد که خود این امر می تواند اشتغال زایی به وجود آورد اما در خرید حمایتی وقتی دامدار از خرید تمام شیر تولیدی خود مطمئن نباشد سعی می کند تولید خود را کاهش دهد تا ضرر نکند چرا که مابقی شیر خریداری نشده توسط دولت را باید خود دامدار به فروش برساند که این امر باعث کاهش تولید شیر و غیر فعال شدن قسمتی از دامداری و بیکاری برخی از افراد می شود.
محمدرضا طلایی رییس سازمان جهاد کشاورزی استان قم با اشاره به این مسئله می گوید: با قطع شدن یارانه شیر و کاهش مصرف، زیرساخت‌هایی که برای تولید شیر ایجاد شده بود از جمله واحدهای گاوداری و کارخانجات شیر، به تعطیلی کشیده شد که نمونه بارز آن مجتمع لبن استان قم است. در حال حاضر بیش از ۵۰ درصد واحدهای این مجتمع غیر فعال هستند
وی مشکلات موجود در تولید گاو شیری را مورد توجه ویژه قرار داد و گفت: در استان 50 تا 60 درصد مصرف شیر کاهش یافته است . زمانی که شیر یارانه داشت وضعیت خوب بود ولی امروز که یارانه ندارد مصرف پایین است، تولید نیز به نسبت کاهش یافته است.
طلایی با ذکر مثالی در خصوص اینکه کسی که پروانه 100 راسی را از سازمان دارد ولی با ظرفیت تولید 30 درصدی فعالیت می‌کند، گفت: از بسیاری از واحدها به دلیل کمی مصرف و مازاد تولید عمدتا بهره برداری نمی شود که مجتمع لبن نیز جز این واحدها به شمار می رود.
با توجه به فوائد ذکر شده مصرف شیر،در صورت کاهش آن به هر دلیلی شخص به مرور زمان دچار بیماری هایی همچون پوکی استخوان، خرابی دندان ها، استرس و فشار عصبی و... می شود که درمان این بیماری ها برای فرد و در مواردی برای دولت نیز هزینه بار است.
با این وجود باید گفت دولت می تواند شیر دامداران را با قیمت بیشتر و بصورت تضمینی خریداری کند و با طرح های مختلف مانند شیر در مدارس به مصرف افراد برساند تا از بیماری هایی که در صورت عدم مصرف شیر برای افراد پیش می آید جلوگیری کند که این امر باعث کم شدن هزینه های دولت در بحث درمان می شود.
