مصائب سرطان امروزه بر همگان واضح و مشخص است اگر در خانواده عزیز سرطانی نداشته باشید حتما در فیلم و سریال‌های مختلف رنج این بیماران را دیده‌اید. در صورتی که خانواده‌ای مستقیم با این بیماری سرکار داشته باشد علاوه بر مشکلات روحی و روانی باید همه دار و ندارش هم باید به پای این بیماری صعب العلاج بریزد تا شاید مانع از مرگ شود.
نگرانی از جراحی، پیشرفت و عود بیماری از یک طرف و هزینه کمرشکن دارو، فیزیوتراپی و شیمی درمانی هم از طرف دیگر ولی با این وجود برخی در مسیر درمان واقعا درمانده می‌شوند. درماندگی که آنها را مجبور به مهاجرت به شهرهای دیگر می‌کند.
بیمارستان امام ساری از جمله مواردی است که گویا به دلیل خرابی تجهیزات و مدیریت‌های نادرست، بیماران سرطانی و خانواده‌هایشان را سرگردان کرده است. برخی از مبتلایان به سرطان در زنجیره درمان نیاز فوری به رادیوتراپی داشته ولی تنها دستگاه این بیمارستان خراب است و نشانه‌ها حکایت از سنگ اندازی برخی از مسئولان در جهت منافع شخصی و عدم تعمیر این تجهیزات دارد.
در این راستا تلاش کردیم با تماس با مسئولان این حوزه دلایل مشکلات پیش آمده برای بیماران را جویا شویم.
35 تا 40 درصد درمان قطعی سرطان با رادیوتراپی حاصل می‌شود
حسین فودازی، عضو هیأت مدیره انجمن رادیوتراپی و آنکولوژی ایران در ارتباط با مشکل درمان سرطان بیماران در استان مازندران، گفت: درمان سرطان در واقع یک درمان چند وجهی بوده و شامل جراحی، شیمی‌درمانی و پرتو درمانی است همه این روش‌ها همچون حلقه‌های یک زنجیر بوده و تمام این موارد باید درزمان و وقت معین برای بیمار انجام شود تا سوددهی درمان به موقع صورت گرفته و هزینه‌های کشوری نیز دورریز نشود. با توجه به این مسئله بهبودی، علاج و تسکین بیمار ایجاد می‌شود.
وی افزود: طبق تقسیم‌بندی وزارت بهداشت درمان سرطان‌ها بین دو حوزه خون و آنکولوژی همچنین رادیوتراپی آنکولوژی تقسیم شده است و از سالیان سال رشته رادیوتراپی آنکولوژی در ایران یکی از کوریکلوم‌های آموزشی درمان سرطان را به خود اختصاص داده است و صراحتاً توصیه شده برای اینکه بیمار دچار دردسر نشود و درمان بیمار از یک پزشک به پزشک دیگر ارجاع داده نشود، درمان سرطان را بسته به نوع توده تقسیم کرده‌اند.
فودازی گفت: برای اینکه بیمار بعد از تشخیص بیماریش دچار مشکل نشود درمان بیماری خونی را متخصصین و هماتولژی آنکولوژی و درمان تومورهای سالید یا تو پر را همکاران رادیولوژی، پرتودرمانی و سرطان‌شناسی بالینی انجام می‌دهند. این مسئله از سالیان سال صورت می‌گرفته و مد نظر قرار داشته است.
وی با اشاره به اینکه 40 تا 50 درصد درمان قطعی سرطان از طریق جراحی و 35 تا 45 درصد از طریق رادیوتراپی حاصل می‌شود، تصریح کرد: حداکثر در موارد خوش‌بینانه 20 درصد درمان قطعی سرطان که بیشتر از نوع سرطان خونی است با شیمی‌درمانی انجام می‌گیرد. درمان تومورهای تو پر یا سالید در کشور ما و در اکثر نقاط دنیا نیز در حوزه فعالیت همکاران رادیوتراپی بوده و این مسئله سبب می‌شود که بودجه به صورت بهینه استفاده شود و بیماران با دفترچه بیمه درمان رایگان و قطعی را به دست آورند.
بداخلاقی‌های پزشکی که دردسرساز می‌شود
عضو هیأت مدیره انجمن رادیوتراپی و آنکولوژی ایران اضافه کرد: اگر کارها به درستی انجام شود، موفقیت‌های زیادی در حوزه درمان بیماران حاصل خواهد شد ولی متأسفانه برخی مواقع بداخلاقی‌هایی صورت می‌گیرد که مشکل‌ساز می‌شود.
فودازی تصریح کرد: تومورهای تو پر غیرخونی بوده و شامل تومورهای سینه، روده، معده و ریه است که معمولاً توسط جراح تشخیص داده شده و اقدامات اولیه تشخیصی گاهی با برنامه‌های درمانی انجام می‌گیرد ولی به دلیل اینکه اقدامات درمانی ترکیبی است اصولاً افراد کمتر می‌بینند که تومور تو پری باشد که نیاز به درمان شیمی‌درمانی صرف باشد.
وی گفت: بر خلاف تومورهای بدخیمی خونی که لازم است که شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی صرف داشته باشند، تومورهای تو پر به همکاران رادیوتراپی در یک مرکز که کوریکلوم آموزشی را داشته باشند، ارجاع داده می‌شود.
رئیس بخش آنکولوژی بیمارستان فیاض‌بخش تأمین اجتماعی با اشاره به اینکه آموزش پزشکی در کشور ما به روز است و علیرغم تحریم‌های ظالمانه آموزش پزشکی مناسبی توسط پزشکان ارائه می‌شود، گفت: حدود سال‌های 77 و 78 تنها در 5 مرکز کشور درمان کامل سرطان موجود بود ولی الان آموزش‌ها بهینه شده و پزشکان متعهد زیادی داریم، همچنین همه مراکز استان‌ها با وجود سختی‌ها و تنگناها به مراکز شیمی‌درمانی و پرتودرمانی مجهز شده است.
سلایق شخصی باعث شده بیماران از امکانات درمانی به موقع بهره‌مند نشوند
فودازی خاطر نشان کرد: اما برخی سلایق شخصی را وارد مسئله درمان بیماران کرده و بر خلاف سلایق ملی، دینی، انسانی و شرعی عمل می‌کنند. این موضوع بر اساس بحث‌های صنفی نیست و تنها مربوط به درمان بیماران است. در استان مازندران این سلایق شخصی باعث شده بیماران از امکانات درمانی به موقع بهره‌مند نشوند.
وی بیان داشت: نفرات اول بردهای تخصصی و اساتید به نام فارغ‌التحصیلی در حوزه درمان بیماران سرطانی در ساری فعالیت دارند ولی رئیس یک دانشگاه منافع خود را متضرر دیده و به جای اینکه درمان بیمار برای آن حائز اهمیت باشد، منافع شخصی را مد نظر قرار داده است. بیماری جراحی شده و تومور سینه آن برداشته شده است این فرد دارای چند فرزند است و تنها 3 هفته زمان طلایی فرصت دارد که شیمی‌درمانی شود اما فردی می‌گوید که فقط این بیماران را باید من درمان کنم.
عضو هیأت مدیره انجمن رادیوتراپی و آنکولوژی ایران افزود: این رئیس دانشگاه به عبارتی زورش می‌رسد و مدعی است که فقط باید درمان بیماران را خودش انجام دهد. این در حالی است که گاهی ممکن است این فرد زمان مناسب برای رسیدگی به درمان بیمار را نداشته باشد و اگر هم فرصت باشد، بنا به گفته بیماران تنها به یک ویزیت مختصر بسنده می‌کند.
شیمی‌درمانی نقل و نبات نیست که به بیمار ارائه دهند
فودازی تصریح کرد: شیمی‌درمانی نقل و نبات نیست که به بیمار ارائه دهند و علیرغم اینکه به آسانی انجام می‌گیرد و عوارض زیادی را به همراه دارد لذا درمان‌گر باید مکرر و مرتب بیمار را معاینه کرده و تحت نظر قرار دهد با این وجود بیماران زیادی به دلیل منافع شخصی یک نفر دچار مشکل شده و بسیاری از آنها به پایتخت آمده و از این موضوع گلایه داشتند. همچنین از ما تقاضای کمک داشته و لازم است این مسئله مورد توجه قرار گیرد.
وی اظهار داشت: متأسفانه صدای بیماران به جایی نمی‌رسد چرا که فردی که در حوزه درمان بیماران در حال انجام تخلف است، مسئولیت اجرایی دارد و اجازه نمی‌دهد متخصصین رادیولوژی و آنکولوژی درمان بیماران را انجام دهند. این مسئله نوعی بدعهدی و بداخلاقی به شمار رفته و باید کار بیمار راه بیفتد نظام بهداشت و درمان این همه هزینه کرده داروها به سختی تهیه شده و نباید درمان بیمار به دلیل بداخلاقی به تأخیر بیفتد.
عضو هیأت مدیره انجمن رادیوتراپی و آنکولوژی ایران در پایان گفت: کسی که به سرطان مبتلا مِی‌شود شاید تنها یک بار شانس بهبودی داشته باشد و اگر آن یکبار از دست برود دیگر بر نخواهد گشت زیرا نباید با عدم به موقع درمان بیمار این شانس را از او و خانواده‌اش گرفت.
همسر یک بیمار مبتلا به سرطان در تماس با خبرگزاری فارس در ارتباط با مشکل رادیوتراپی در بیمارستان امام اظهارداشت: همسرم 7 سال پیش مبتلا به سرطان شد و بعد از مدتی مشخص شد که این بیماری به سایر نقاط بدن منتقل شده و به عبارتی متاستاز شده است لذا به بیمارستان امام مراجعه کرده و آنجا پس از تشکیل پرونده به ما اعلام کردند که جهت نوبت دقیق رادیوتراپی تماس گرفته می‌شود ولی پس از 4 هفته انتظار مجدد تماس گرفتند و گفتند که دستگاه در حال حاضر خراب است. ما مجبور به درمان در تهران شدیم ولی از آنجایی که درمان سرطان هزینه بر است و در بخش خصوصی و دولتی نیز تفاوت هزینه‌ها زیاد است از مسئولان درخواست داریم در این زمینه پیگیری داشته باشند.
از دست دادن زمان اصلا به نفعم نیست
در این رابطه یکی دیگر از بیماران درگیر سرطان می‌گوید: من یک بیمار مبتلا به سرطان پستان هستم و در قائم‌شهر زندگی میکنم. بعد از اینکه خودم بر حسب اتفاق متوجه توده در پستانم شدم، به دکتر جراح مراجعه کردم و ایشان گفت باید سریعا جراحی شده و از دست دادن زمان اصلا به نفعم نیست. پس از تقریبا سه روز و انجام یک سری از آزمایش‌ها جراحی شدم و توده از بدنم خارج شد.
وی افزود: دکتر جراح برایم توضیح داد که با توجه به نیاز به شیمی درمانی و رادیوتراپی بهتر است به تهران مراجعه کنم، چرا که مرکز درمانی موجود کیفیت درمانی مناسبی ندارد. برای همین به تهران مراجعه کردم و آنجا نزد یکی از پزشکانی رفتم که برای من پرونده رادیوتراپی و انکولوژی تشکیل داد.
وی وقتی فهمید که من اهل و ساکن قائم‌شهر هستم به من پیشنهاد کرد چون دوره درمان من حداقل 8 ماه طول می‌کشد و شامل رادیوتراپی و شیمی درمانی است بهتر است که به مرکز رادیوتراپی و انکولوژی بیمارستان امام ساری مراجعه کنم و توسط متخصصین آنجا درمان شوم.
این بیمار ادامه داد: بعد از اولین ویزیت، پزشک متخصص رادیوتراپی و انکولوژی به من گفت متاسفانه به‌خاطر بعضی از مسائل هیچ‌کدام از متخصصین رادیوتراپی در ساری دسترسی به تخت شیمی‌درمانی ندارند و شیمی‌درمانی در اینجا فقط توسط تخصص‌های هماتولژی و انکولوژی انجام می‌شود. سپس من را به درمانگاه ... فرستاد.
در اولین مراجعه به آنجا با اینکه سه نفر متخصص خون و انکولوژی بودند منشی‌ها من را به درمانگاه یکی از پزشکان فوق‌تخصص که سمتی هم در دانشگاه دارد فرستادند و بعد از دو هفته ماندن در نوبت بالاخره توسط ایشان ویزیت شدم. ایشان برای من 8 جلسه شیمی‌درمانی در نظر گرفت و یک خانم جوان که ظاهرا دستیارشان بود، برایم نسخه نوشت. 8 جلسه شیمی‌درمانی حدود 5 ماه طول کشید و من طی این مدت اصلا پزشک معالجم را نمی‌دیدم و هر وقت که سراغ پزشکم را می‌گرفتم به من می‌گفتند که چون ایشان پست مهمی در دانشگاه دارند نمی‌توانند شما را ببینند.
سنگ اندازی فردی که مسئولیت مهم در دانشگاه دارد
وی افزود: وقتی دکترم را دیدم ایشان به من گفت که وضعیت درمان بیماران سرطانی در ساری با کل کشور متفاوت و منحصر به فرد است و فردی که مسئولیت مهمی در دانشگاه دارد اجازه نمی‌دهد جز همکارهای خودش کس دیگری شیمی‌درمانی کند. در عین حال گفت که نوبت رادیوتراپی شما حداقل 45 روز دیگر است و حتی نمی‌توانم قول بدهم که از 45 روز طولانی‌تر نمی‌شود.
بیمار اظهارداشت: الان دو ماه است که من در نوبت رادیوتراپی هستم. دیروز از مرکز رادیوتراپی زنگ زدند و گفتند چون دستگاه خراب شده و نمی‌توانند بگویند که کی درست می‌شود، توصیه می‌کنند به مرکز دیگری مراجعه کنم. واقعا سوال من این است که آیا این نحوه برخورد با بیماران مبتلا به سرطان اخلاقی و انسانی است؟ آیا کسی می‌تواند تضمین دهد که به تعویق افتادن درمان، باعث عود بیماری ام نمی‌شود؟ هزینه کردن‌های سلیقه‌ای تا کی باید ادامه یابد؟ سامان دادن به این وضعیت وظیفه کدامیک از مسئولین است؟
انکار مسئولان و اصرار بیماران
در تماس با بخش رادیوتراپی بیمارستان امام اعلام کردیم که یکی از اقوام نزدیک ما مبتلا به سرطان سینه بوده و نیاز به رادیوتراپی دارد و در صورت امکان یک نوبت به بیمار ما اختصاص دهید ولی یکی از سوپروایزرهای این بخش اعلام کرد که در حال حاضر دستگاه رادیوتراپی خراب است و شما مدارک و پرونده پزشکی خود را به بیمارستان آورید تا پزشک بر اساس تشخیص راهنمایی لازم را انجام دهد.
تلاش خبرنگار فارس برای تماس با رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران که فوق تخصص هماتولژی و آنکولوژی بوده و همزمان با پست مدیریتی رئیس بخش هماتولژی بیمارستان امام ساری است نیز بی نتیجه ماند ولی در این رابطه علیرضا مردان‌شاهی، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی ساری به خبرنگار فارس،گفت: تعداد دستگاه‌های رادیوتراپی در ساری اندک است و نیاز به توسعه این دستگاه‌ها داریم البته درخواست ما در این رابطه انجام گرفته و مراحل اداری نیز در دستور کار است. ان‌شاءالله پس طی اقدامات کارشناسی شده توسعه این دستگاه‌ها انجام می‌گیرد.
خرید دستگاه استندبای هزینه بر است
وی در مورد اینکه تنها یک دستگاه رادیوتراپی در بیمارستان امام دانشگاه علوم پزشکی فعال است، گفت: البته در مقطعی این دستگاه نیز خراب شد و بیماران به شهرستان‌های اطراف جهت درمان ارجاع داده شدند ولی با این وجود اصلاح دستگاه مد نظر قرار گرفت و خرید دستگاه استندبای یا ذخیره نیز هر چند که هزینه‌بر است ولی مورد توجه قرار داشته است.
این مقام مسئول در دانشگاه علوم پزشکی ساری گفت: همه مراکز درمان سرطان در کشور دستگاه استندبای نداشته چرا که این مسئله هزینه‌بر بوده ولی مراحل اداری برای خرید دستگاه مدنظر قرار دارد.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی با اشاره به اینکه 5 تا 6 فوق تخصص آنکولوژی و شیمی‌درمانی در بیمارستان امام و کلینیک طوبی ساری فعالیت می‌کنند،گفت: تلاش برای راه‌اندازی فلوشیپ و تخصص این رشته در دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز انجام گرفته است ولی مراجعات مردمی و استقبال از رئیس دانشکده علوم پزشکی مازندران جهت شیمی‌درمانی و درمان سرطان بیشتر بوده و اینکه گفته می‌شود ایشان این مسئله را انحصاراً برای خود در دست گرفته صحت ندارد.
وی در مورد فعالیت رادیوتراپ‌ها در ساری گفت:در مقطعی دستگاه به دلیل مشکلات فنی خراب شد و مرکز بابلسر هم دستگاه آن مشکل فنی داشت و علیرغم اینکه بهترین اساتید رادیوتراپی و خون‌شناسی در مازندران بودند بیماران مجبور به ادامه درمان در شهرستان‌های دیگر همچون تهران شدند.
مردان‌شاهی تصریح کرد: از این مسئله اطلاعی ندارم که آیا در ساری مرکزی وجود دارد که رادیوتراپ‌ها امکان شیمی‌درمانی نداشته باشند، ولی با این وجود از همه بیماران و خانواده‌های آنها عذرخواهی می‌کنیم که دستگاه رادیوتراپی در ساری خراب شد ولی تلاش جهت رفع نواقص در این زمینه ادامه دارد برای فعالیت بخش خصوصی نیز در این زمینه مشکلی نداریم.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی گفت: بیمارستان هزار تختخوابی ساری موافقتنامه راه‌اندازی آن با کشور کره انجام گرفته که در صورت نهایی شدن این مسئله این بیمارستان سه دستگاه رادیوتراپی خواهد داشت.
وی تصریح کرد: رئیس دانشکده علوم پزشکی ساری با تیم خود مشغول فعالیت جهت کمک به بیماران سرطانی بوده و در صورتی که بیماران یا رادیوتراپ‌ها مشکلی در ارتباط با مسائل مربوط به درمان بیماران سرطانی دارند می‌توانند به معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی ساری مراجعه کرده و ما پس از بررسی این مسئله حتماً پاسخگوی آنها خواهیم بود ولی اینکه گفته می‌شود زمینه فعالیت برای رادیوتراپ‌ها بسته شده صحت ندارد و هیچگونه سنگ‌اندازی در این زمینه نبوده است.
مردان‌شاهی در پایان خاطر نشان کرد: با اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ساری جلساتی برگزار شده و به آنها گفته شده با همه وجود جهت راه‌اندازی دستگاه جدید رادیوتراپی تلاش کنند؛ مبنای ما توسعه فعالیت رادیوتراپ‌ها است و مشکلی در این زمینه نداریم.
یک ماه پیش بود که وزیر بهداشت به ساری سفر و مرکز جامع سرطان بیمارستان امام را افتتاح کرد ولی گویا 5 طبقه این مرکز به شیمی‌درمانی و یک طبقه به رادیوتراپی اختصاص داشته و مشکلات بیماران سرطانی از دید آقای وزیر دورمانده است. بر اساس پیگیری‌ها تنها دستگاه رادیوتراپی بیمارستان امام ساری با وجود انکار مسئولان خراب است. دستگاهی که با مشکل فنی جان بسیاری از بیماران را با خطر مواجه ساخته و چشمان خانواده و فرزندان زیادی را اشک آلود کرده است. حال خرابی دستگاه از یک طرف و ضعف مدیریت و منافع مالی و پشت پرده‌های این مشکل از طرف دیگر بیماران سرطانی را در ساری با چالش همراه کرده و ورود مسئولان ارشد وزارت بهداشت و پیگیری برای حل این مسأله را طلب می‌کند؛ که امیدواریم با اقدامات به موقع و پیگیری در اسرع وقت شاهد رفع مشکلات عدیده در این حوزه باشیم.
