مسیر راه آهن میانه – اردبیل به طول ۱۷۵ کیلومتر، با سرعت ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت برای مسافربری و ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت برای باری، از ایستگاه زاویه در شهرستان میانه واقع در استان آذربایجان شرقی آغاز گشته و تدریجاً وارد منطقه کوهستانی میشود.
سپس با رعایت حریم از حاشیه محل سد شهریار عبور کـــــرده و پس از طی مسیر به موازات رودخانه و دره قزل‌اوزن به مسیر خود ادامه داده و به سمت شهرستان اردبیل تغییر جهت می‌دهد و به موازات رودخانه سنگورچای از مناطق کوهستانی وارد مناطق تپه ماهور شده و پس از طی مسیر در کنار جاده اردبیل – مهماندوست وارد ایستگاه اردبیل میشود.
پروژه راه آهن میانه-اردبیل یکی از مطالبات مهم مردم شهرستان میانه است که به دلایل مختلف تا کنون به ثمر ننشسته است.
شهرستان میانه در حال حاضر به عنوان شاهراه ارتبط ریلی شمالغرب در مسیر مرکز استان آذربایجان شرقی قرار داشته و به دلیل اینکه سالهاست فاصله گرفتن و احداث آزادراه از مسیر ۴۸ کیلومتری که عوارضی سرچم تنها راه دسترسی به آن است، نیازمند توجه ویژه مسئولین در راستای ایجاد و تقویت سایر راه ها و مسیرهای جاده ای و ریلی با مراکز استان های همجوار می باشد.
پروژه ساخت خط ریلی میانه –اردبیل در سال۱۳۸۴ شروع و در مدت ۱۰سال تا سال۱۳۹۴ طبق اطلاعات بدست آمده در حدود ۳۰۰میلیارد تومان هزینه برداشته است.
در این پروژه به صورت میانگین سالیانه حدود ۳۰میلیارد تومان اعتبار برای آن منظور گردیده و در صورت ادامه این روند با احتساب مبالغ کلان مورد نیاز در حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومان لازم است که با این شرایط بد اقتصادی و مالی دولت، اتمام آن بیش از ۴۰ سال به طول خواهد می‌انجامد.
در حال حاضر این خط آهن از میانه تا اردبیل در یکی از مسیرهای سخت از نظر توپوگرافی قرار گرفته و در این مسیر ۲۳ کیلومتر تونل وجود دارد و حدود ۷ کیلومتر پل بزرگ در این مسیر احداث خواهد شد.
کوهستانی بودن منطقه موجب پیچیده شدن عملیات ساخت شده است، در این راستا برای ساخت این خط ریلی به علت شرایط خاص جغرافیایی منطقه، بیش از ۵۸دستگاه تونل به طول ۲۳ کیلومتر باید احداث شود که تاکنون حفاری فوقانی ۱۶ کیلومتر آن صورت گرفته است.
همچنین ۳۱ دستگاه پل به طول ۷ کیلومتر شامل ۴ کیلومتر پل‌های دره‌ای بزرگ و ۳ کیلومتر پل آبرو با حجم کل عملیات خاکی حدود ۴۰ میلیون متر مکعب در این پروژه اجرا میشود.
همچنین در خط‌‌آهن میانه-اردبیل تعداد هشت ایستگاه شامل دو ایستگاه تشکیلاتی به نام‌های «سبز» و «اردبیل» و سه ایستگاه مسافری درجه دو به نام‌های «فیروزآباد»، «گنج‌گاه» و «مهماندوست» و سه ایستگاه بین‌راهی پیش‌بینی شده است.
به گفته برخی کارشناسان و مسئولین، مسیر راه آهن میانه به اردبیل به دلیل وجود تونل‌های فراوان و دره‌های زیاد؛ بسیار خطرناک می‌باشد و یقینا پس از اتمام پروژه احتمال رانش زمین و ریزش کوه و خرابی پل وجود دارد. این اظهار نظر های مختلف همچنین باعث شد تا بحث جابه جایی این پروژه ملی نیز در برهه هایی از زمان مطرح شود.
این افراد اعتقاد دارند مسیر راه آهن سراب به اردبیل در مسیری هموار می باشد و برای اجرای آن ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است و در طول ۵ سال می تواند به اتمام برسد، اگر مسیر راه آهن تغییر کند ، علاوه بر ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار هزینه شده، یک هزار میلیارد تومان نیز صرفه جویی می شود.
برخلاف دیدگاه‌های مطرح شده مبنی بر تغییر مسیر پروژه راه‌آهن اردبیل که عده‌ای از کارشناسان و نمایندگان مجلس نهم مطرح کردند هر هفت منتخب استان در مجلس دهم مصمم هستند در مسیر اردبیل – میانه راه‌آهن اردبیل هر چه سریع‌تر تکمیل شده و آماده بهره‌برداری شود.
منتخبان مردم استان اردبیل در مجلس دهم برای اولین بار به صورت دسته‌جمعی از پروژه نیمه تمام راه‌آهن اردبیل بازدید کردند.
در این بازدید که صبح روز پنجشنبه ۱۳ خرداد ماه ۹۵ با همراهی مجمع نمایندگان استان اردبیل انجام شد هفت منتخب استان اردبیل در مجلس دهم در فازهای مختلف از پروژه نیمه تمام و معطل مانده راه‌آهن اردبیل بازدید کردند.
رئیس مجمع نمایندگان استان اردبیل در این بازدید افزود: با هماهنگی هفت منتخب استان در مجلس دهم تصمیم گرفتیم تا از پروژه نیمه تمام راه‌آهن اردبیل بازدید کنیم تا از نزدیک با مشکلات، معایب و علل توقف اجرای آن آشنا شویم.
بشیر خالقی افزود: بعد از این بازدید تلاش می‌کنیم تا هفته‌های آینده با وزیر راه و شهرسازی، مجریان و پیمانکاران پروژه جلساتی را برگزار کنیم تا با یک راهکار اساسی بتوانیم پروژه راه‌آهن اردبیل – میانه را در یک زمانبندی مشخص به سرانجام برسانیم.
وی گفت: مجمع نمایندگان استان مصمم است با وحدت و همدلی پروژه‌های بر زمین مانده استان را همچون راه‌آهن از طریق قانونی و انتخاب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی در اتمام و تکمیل این پروژه‌ها پیگیری کند که یکی از اساسی‌ترین این پروژه خط ریلی اردبیل – میانه است که با اتصال به راه‌آهن سراسری می‌تواند شهرهای مختلف استان اردبیل را از وضعیت موجود بن‌بست نجات بدهد.
آیت الله سید حسن عاملی، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اردبیل نیز در خطبه های نماز جمعه ظهر ۷ خرداد، در مصلی امام خمینی (ره)، گفت: ملاقاتی با آقای رئیس جمهور و آقای جهانگیری معاون اول رئیس جمهور داشتم که در این ملاقات تسریع در پروژه راه آهن اردبیل مورد مذاکره قرار گرفت و آقای رئیس جمهور و معاون اول ایشان قول رسیدگی و پیگیری دادند.
وی، افزود: در این ملاقات ناراحتی شدید اهالی استان از تأخیر این پروژه و پیشرفت پروژه های مشابه در سایر استان ها به استحضار آقایان رسانده شد.
این دیدار درحالی انجام گرفت که درسال ۹۳ روحانی رئیس جمهور منتخب در جمع مردم اردبیل قول بهره برداری از آن را تا پایان سال ۹۵ داده بود.
احداث و بهره برداری این خط ریلی بیشتر از آن که به سود شهرستان میانه باشد خواهد توانست اردبیل را که جرو استانهای بدون راه آهن کشور می باشد به خط آهن آسیای مرکزی متصل کند. روشن است با به ثمر رسیدن این طرح و اتصال آن به قفقاز و آسیای میانه، تحولی عظیم درصنعت حمل و نقل، صادرات و واردات و تجارت استان اردبیل صورت خواهد گرفت.
امیدواریم همچنان که مسئولین و نمایندگان مردم استان اردبیل در به ثمر نشستن این طرح ملی تلاش می ورزند، نمایندگان و مسئولین شهرستان میانه نیز اقدامات و پیگیری های لازم را در کنار این افراد در دستور کار قرار دهند.
بدون شک تکمیل طرح راه آهن میانه -اردبیل، ضریب امنیت مسافرت از شهرستان به مناطق دیگر کشور را با توجه به وضعیت نامناسب راه های موصلاتی شهرستان به لحاظ کم عرض و کوهستانی بودن مسیر با پیچ و خم های متعدد فصل را افزایش خواهد داد.
