کارگروه اقتصاد مقاومتی بسیج دانشجویی پیام‌نور شیراز درخصوص وضع نابسامان کشاورزی استان فارس بیانیه تحلیلی صادر کرد. در بخشی از این بیانیه آمده است:«در خصوص وضعیت کنونی استان برخی خبرها حاکی از آن است که استان فارس حتی نیازهای خودش را در خصوص محصولات حیاتی نمی‌تواند برطرف کند؛ تأمین محصولات استان های دیگر و کشور پیش کش! حال چه می‌شود که استان فارس به این وضعیت دچار می‌شود؟
مسلما اولین جوابی که از مسئولین جهاد کشاورزی استان می‌شنویم بحث خشکسالی و کمبود منابع آبی است؛ گویی این مشکل آب خوب بهانه ای شده است برای فرار به جلوی مسئولین و شانه خالی کردن آنها از زیر بار مسئولیت عظیمشان در زمینه کشاورزی، در ابتدای امر باید عرض شود که در کشور عزیزمان ایران از میانگین 430 میلیارد متر مکعب آب ورودی 300 میلیارد متر مکعب آن از طریق تعریق و تبخیر هدر می رود، و دیگر قابل استفاده نخواهد بود»
متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:
هوالخالق
امام خمینی(ره): خود کفایی در کشاورزی اولاست، بر توسعه صنعت
امام خامنه‌ای: آن چیزی که ما توقع داریم(از مجموعه وزارت کشاورزی) این است که در تولید محصولات حیاتی باید خودکفایی به وجود بیاید. یعنی خودکفایی را به حرف و گپ این آن نگاه نکنید، که آقا گندم بیرون ارزان تر است، و مانند این ها. ما در مواد حیاتی باید به خودکفایی برسیم.
در حال حاضر کشور ایران حجم عظیمی از محصولات استراتژیک و حیاتی در حوزه کشاورزی را از کشور های دیگر وارد می کند؛ برای مثال براساس گزارش‌های گمرک در پنج ماه اول سال 94، 528 میلیون دلار، ذرت دامی وارد کشور شد.
به همین دلیل این محصول در صدر اقلام عمده وارداتی به کشور قرار گرفت؛ رتبه دوم در اقلام عمده وارداتی، برنج و رتبه سوم کنجاله سویا است. محصولاتی مانند جو، ذرت، خوراک دام و طیور، دانه‌های روغنی و... وضعیتی تقریبا مشابه دارند؛ در خصوص گندم هم با توجه به اینکه در یکی دو سال اخیر مقدار زیادی از آن در داخل تولید شد اما بازهم به خود کفایی لازم نرسیده‌ایم.
سوال این جاست که آیا در کشور عزم جدی برای خودکفایی در این محصولات وجود دارد یا خیر؟ و اینکه استان فارس که تا چند سال پیش رتبه اول تولید گندم و از برترین استان‌ها در تولید شلتوک و جو در کشور بوده است و در سطح کشور همواره در حوزه کشاورزی جایگاه مهمی داشته است اکنون در چه شرایطی قرار دارد؟
در خصوص وضعیت کنونی استان برخی خبرها حاکی از آن است که استان فارس حتی نیازهای خودش را در خصوص محصولات حیاتی نمی‌تواند برطرف کند؛ تأمین محصولات استان های دیگر و کشور پیش کش! حال چه می‌شود که استان فارس به این وضعیت دچار می‌شود؟
مسلما اولین جوابی که از مسئولین جهاد کشاورزی استان می‌شنویم بحث خشکسالی و کمبود منابع آبی است؛ گویی این مشکل آب خوب بهانه ای شده است برای فرار به جلوی مسئولین و شانه خالی کردن آنها از زیر بار مسئولیت عظیمشان در زمینه کشاورزی، در ابتدای امر باید عرض شود که در کشور عزیزمان ایران از میانگین 430 میلیارد متر مکعب آب ورودی 300 میلیارد متر مکعب آن از طریق تعریق و تبخیر هدر می رود، و دیگر قابل استفاده نخواهد بود.
چیزی حدود 70 درصد تبخیر آب! یعنی سه برابر استاندارهای جهانی، که در این خصوص می توان به کم کاری سازمان منابع طبیعی برای نبود پوشش گیاهی مناسب در رابطه با جذب آب‌های سطحی اشاره کرد و همچنین نداشتن برنامه‌ای مناسب برای جذب آب‌های سطحی. این آمار مربوط به کل کشور بود، اما در استان متاسفانه با توجه به نبود آمار‌های شفاف طبق تحقیقات صورت گرفته که در ادامه آورده می شود باید گفت اگر وضعیت بدتر نباشد، مسلما بهتر نیست.
اما فارغ از بحث تبخیر و هدر رفت آب باید دید از آب باقیمانده چگونه استفاده می‌شود برای مثال در فارس از 1200000 (یک میلیون دویست هزار) هکتار زمین کشاورزی تاکنون تنها 240 هزار هکتار یعنی20 درصد از زمین‌های کشاورزی استان به سیستم آبیاری نوین مجهز شده است.که متاسفانه دوباره شاهد هدر رفت آب در این چرخه هستیم.
موضوع دیگر این است که در کشورهای توسعه یافته در زمینه کشاورزی میانگین تولید محصول در هر هکتار 11 تن است اما در ایران 5 تن است که البته فارس هم از این قاعده مستثنا نیست. که این موضوع هیچ ارتباطی به کمبود آب ندارد، و بیشتر به فرسایش خاک و اصلاح نژاد محصولات مربوط می‌شود.
این موضوع قابل قبول است که میزان آب در فارس نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته و نسبت به استان‌های دیگر کمتر است؛ اما این پدیده خود وظیفه مسئولین جهاد کشاورزی استان را در خصوص مدیریت آب سنگین‌تر می‌کند.
برای مثال در منطقه فیروزآباد طبق تحقیقات صورت گرفته بسیاری از زمین های کشاورزی که مختص کاشت محصولاتی از قبیل ذرت، گندم، برنج و دیگر محصولات کشاورزی مهم و حیاتی بوده اند، در اثر بی تدبیری مسئولین مربوطه تبدیل به باغ هایی از قبیل باغ انگور، انار و دیگر محصولات باغی شده اند و این استان اکنون به اصلی ترین تولید کننده محصولات باغی تبدیل شده است که حجم آب به مراتب بیشتر از محصولات کشاورزی نیاز دارد.
مورد دیگر نداشتن برنامه‌ای مناسب برای منطقه‌ای کردن محصولات است؛ برای مثال در مناطق گرمسیر و کم آبی مانند جم، دهرم، احمدآباد، دژگاه و... در فصول گرم سال در اوج بی آبی به کاشت گوجه و خیار هندوانه و دیگر محصولات پر آب در حجم گسترده اقدام شده است ماجرای دفن 1700 تن سیب زمینی که دیگر نیاز به توضیح ندارد.
حال سوال اصلی از مسئولین کشاورزی استان این است که در شرایطی که تمام کشورهای مهم و تاثیرگذار دنیا به هیچ وجه محصولات حیاتی خود را وارد نمی‌کنند و حتی چند برابر نیاز سالانه خود را تولید می‌کنند تا پشتوانه استراتژیکی برایشان باشد. آیا بازهم به دنبال واردات گندم و جو ذرت و دانه‌های روغنی و کنجاله‌های سویا هستند؟ و به جای آن صادرات مرکبات، سیب،هندوانه و... به کشورهای دیگر را در برنامه دارند؟
مسئولین عزیز کافیست یک مقایسه ساده کنند، این که یک کشور مثلا یک سال مردمش تحریم هندوانه بشوند و نتوانند هندوانه بخورند. اما کشوری دیگر چند ماه تحریم محصولات حیاتی مثل ذرت دام، جو، گندم و حتی برنج و... بشود. کدام یک روی زندگی مردم بیشتر اثر میگذارد؟
و در آخر بسیج دانشجویی پیام نور شیراز از مسئولین جهاد کشاورزی استان در هر رده‌ای برای جلسه‌ای در خصوص کنکاش مسائل کشاورزی استان در دانشگاه پیام نور دعوت به عمل می آورد.
