یکی از مشکلات بزرگ در کشور ما که باعث شده تعداد زیادی را راهی زندان کند موضوع چک است به طوری که چهار هزار و 592 نفر به دلیل صدور چک بلامحل غیرکلاهبرداری مجازات حبس را در زندان های کشور تحمل می کنند.
با توجه به مقررات مربوط به چک و عدم آشنایی مردم به قوانین آن موجب شده است که کلاهبردای، صدور چک بلامحل و سوء استفاده از آن زیاد شود.
**چک چاقویی دولبه
چک مانند چاقویی است دولبه؛ که هم می شود از آن خوب و هم بد استفاده کرد. شرایط استفاده از چک به گونه ای است که بیشتر افرادی که دست به معاملات بزرگ می زنند ترجیح می دهند که از چک استفاده کنند به همین دلیل نیاز است قبل ازصدور دسته چک به یک فرد قوانین و فرهنگ استفاده از آن به بطور کامل آموزش داده شود، زیرا خیلی از افراد به دلیل ناآگاهی و استفاده ناصحیح از چک به زندان افتاده و مشکلات جدی ای برایشان پیش آمده است. قابل توجه است که بسیاری از متهمان زندان ها را افرادی تشکیل می دهند که به سبب ناآگاهی از قانون چک گرفتار شده اند.
مواردی که لازم است دارندگان چک و صاحبان حساب جاری رعایت کنند تا از دسته چک آنان سوء استفاده نشود را به طور خلاصه در این گزارش بخوانید.
**چه مواردی جلوی سوء استفاده از چک را می گیرد؟
در ابتدا باید متذکر شد که همیشه درهنگام نوشتن متن چک سعی کنید خودتان و با قلم خودتان متن چک رابنویسید حتی اگر طرف مقابل مورد اعتماد شما باشد، هرگزاجازه ندهید دیگران متن چک را بنویسند.
درقسمت «مبلغ چک» رقم چک را هم به تومان و هم به ریال درج کنید؛به عنوان مثال 2 میلیون تومان برابر با بیست میلیون ریال بنویسید.
_ از درج کلمه حامل تا حد امکان در چک خودداری کنید؛
درقسمت «دروجه » سعی کنید وجه را به اسم شخص بنویسید و تا می توانید از نوشتن کلمه حامل در چک خودداری کنید.
بعد از آنکه اسم شخصی که قرار است چک را نقد کند نوشتید، برای جلوگیری ازسوء استفاده احتمالی بنویسید که چک را بابت چه چیزی صادر کرده اید، به عنوان مثال محمد بهرامی بابت خرید یک دستگاه ماشین را در چک بنویسید.
در محلی که باید مبلغ به عدد نوشته شود سعی کنید از سمت چپ با کمترین فاصله به حرف « ر» درکلمه « ریال » شروع به نوشتن کرده و پس ازنوشتن مبلغ در جلوی آن تا انتهای مستطیل خط تیره بکشید.
پس از نوشتن عدد مورد نظر برای جلوگیری از تغییر رقم چک، چسب نواری روی مبلغ بچسبانید.
سعی کنید متن چک را با اعصابی آرام بنویسید و از شتاب زدگی و عجله در نوشتن خودداری کنید و تا آنجا که ممکن است بدون قلم خوردگی باشد.
چنانچه بدون قلم خوردگی چک رانوشتید وامضا کردید دربالای شکل مستطیل که رقم را نوشتید این کلمه را امضا کنید؛× بدون خط خوردگی × ودوطرف آن را با علامت ضربدر«×» ببندید و اگر چنانچه در هنگام نوشتن دچار قلم خوردگی شد حتی اگر یک حرف و یایک عدد باشد پشت چک قید کنید که: مبلغ فلان و تاریخ فلان صحیح است و قلم خوردگی از اینجانب است. این جمله را در پشت چک در گوشه ای قید و امضا کنید و سپس زیرآن را خط بکشید.
در انتخاب امضا برای چک سعی کنید از امضا ساده که قابل جعل باشد خودداری کنید و زیر امضا نام و نام خانوادگی را به همراه تاریخ با خط خود قید کنید.
پس از صدور چک، ته چک را نیزکامل کنید و تاریخ چک و مبلغ چک و اینکه چک را برای چه کسی صادر کرده اید؛ حتما قید کنید.
ازدرج نمونه امضا خود در قسمت انتهای چک و برگ چک خودداری کنید تا چنانچه دسته چک شما مورد سرقت قرار گرفت جعل نمونه امضا مسیر نباشد.
چنانچه دسته چک یا یک برگ از اوراق چک مفقود یا مورد سرقت قرار گرفت در اسرع وقت به بانک اطلاع دهید و طبق ماده 14 قانون چک ظرف مدت یک هفته به دادسرا مراجعه کرده و ضمن طرح، شکایت دستور قضایی را به بانک تحویل دهید. باید توجه داشت که چنانچه دستور قضایی به بانک ارسال نشده باشد بانک هیچ مسئولیتی نخواهد داشت و می تواند وجه چک را پرداخت کرده و یا چک را برگشت بزند.
به اینکه نکته توجه داشته باشید کسی که چک بلامحل صادر کند علاوه بر اینکه دادگاه او را موظف به پرداخت مبلغ چک محکوم می کند، مجازات حبس و جزای نقدی محکوم شامل حال فرد صادر کنند چک خواهد شد؛ پس با دست خود خودمان را گرفتار نکنیم.
