المانیتور در مطلبی نوشت: بانکهای ایران به دنبال توافق هستهای این کشور با غرب مشتاق از سرگیری روابط با بانکهای بزرگ اروپایی هستند؛ اما تاکنون تنها موسسات مالی کوچک برای بازگشت به بازار ایران ابراز تمایل کردهاند.
مقامات بانکی ایران دلیل اصلی این بیعلاقگی را جریمه مالی بانکهای اروپایی از سوی آمریکا در دوران تحریم میدانند و معتقدند اداره کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا باید به این بانکها اطمینان دهد که دیگر هیچ منعی برای از سرگیری روابط تجاری قانونی با ایران وجود ندارد.
مقامات ایران تاکنون بارها نسبت به منافع ناچیزی که پس از اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) عاید اقتصاد ایران شده است، ابراز نارضایتی کردهاند و یکی از عوامل اصلی دخیل در این مسئله، مشکل ایران در برقراری ارتباط مجدد با نظام مالی بینالمللی است.
بانکهای ایرانی هنوز مانند دوران تحریم قادر به داد و ستد مالی با بانکهای اروپایی نیستند و سهم آنها از بازار جهانی سرمایه افزایش چندانی نیافته است.
مقامات ایرانی همچنین بارها از این مسئله گلایه کردهاند که نداشتن دسترسی مستقیم به نظام مالی آمریکا باعث شده است آنها نتوانند میلیاردها دلار درآمد نفتی خود که بخش اعظم آن در بانکهای آسیایی بلوکه شده است را دریافت کنند. آنها معتقدند دولت آمریکا باید اجازه استفاده از دلار را به آنها بدهد تا راحتتر بتوانند درآمدهای ارزی خود (مانند ریال عمان و روپیه هند) را به یورو تبدیل کنند.
یک کارشناس حقوقی در واشینگتن در گفتگو با المانیتور خاطر نشان کرد اداره کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا تنها میتواند مجوز انجام مبادلاتی را صادر کند که یک طرف آن، دلار آمریکا باشد و نیازمند نقل و انتقال پول از طریق موسسات مالی آمریکایی برای تبدیل ارزهای محلی به دلار و تبدیل دلار به یک ارز خارجی دیگر نباشد.
این کارشناس آمریکایی همانند مقامات بانکی ایران، بیعلاقگی بانکهای بزرگ اروپایی برای ورود به بازار مالی ایران را ناشی از جریمه چند میلیارد دلاری آنها از سوی دولت آمریکا در دوران تحریم میداند و معتقد است بانکهای اروپایی هنوز نگران این هستند که مبادا داد و ستد مالی با ایران مشکلات حقوقی جدیدی را پیش روی آنها قرار دهد. بویژه آنکه بسیاری از مقامات این بانکها دارای تابعیت آمریکایی بوده و دولت آمریکا همچنان محدودیتهایی را برای معاملات تجاری شهروندان خود با ایران - جز در موارد خاص – قائل است.
باراک اوباما – رئیس جمهور آمریکا – مدعی است دولتش هر آنچه باید را برای اجرایی کردن برجام انجام میدهد. اما «جرت بلانک» – معاون هماهنگکننده وزارت امور خارجه آمریکا برای اجرای توافق هستهای ایران - در حاشیه نشست مقامات بانکی ایران و اروپا در زوریخ اظهار داشت آمریکا نهایت تلاش خود را برای اجرای برجام انجام میدهد؛ اما نمیتواند به بانکهای اروپایی دستور دهد کاری را انجام دهند که از نظر آنها مخاطرهآمیز است.
طبق پیشبینیهای انجام شده، اقتصاد ایران امسال شاهد رشد 4 تا 5 درصدی خواهد بود. این نرخ رشد با وجود آنکه بالاترین نرخ رشد در سطح منطقه است، هنوز پایینتر از رشد هدفگذاری شده 8 درصدی این کشور است. با توجه به اینکه بازگشت بانکهای بزرگ اروپایی به ایران از نقش مهمی در رشد اقتصادی این کشور در دوران پس از تحریم برخوردار است، باید منتظر ماند و دید مقامات ایرانی چگونه میتوانند آنها را به حضور مجدد در بازار مالی این کشور مجاب کنند.