عراق در حال حاضر با التهابات سیاسی و امنیتی روبرو است؛ از یک سو نبرد نیروهای عراقی با داعش ادامه دارد و از سوی دیگر این کشور از بحران سیاسی رنج می برد.اما در این میان موضوع قابل تامل، سفرهای سرزده مسئولان آمریکایی است که تعداد آنها زیاد شده است.
در ۱۸ آوریل جاری اشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا به عراق رفت و علاوه با دیدار با حیدر العبادی نخست وزیر و خالد العبیدی وزیر دفاع عراق با جمعی از فرماندهان نظامی این کشور در عراق دیدار و گفتگو کرد.آنچه متعاقب این سفر رخ داد افزایش تعداد نظامیان آمریکایی در عراق بود.
کارتر از اعزام ۲۱۷ نظامی یگان های ویژه ارتش آمریکا برای آنچه مقابله با داعش خوانده شده خبر داد و اینکه این نظامیان اقدام به مشورت دهی به نیروهای عراقی خواهند کرد.وی از استقرار بالگردهای آپاچی و در واقع هشت فروند از بالگردها و نیز استقرار واحدهای توپخانه ای دور برد و افزایش حمایت های لجستیک از نیروهای عراقی نیز خبر داد.
کاخ سفید در توجیه این اقدام آن را ناقض تعهدات باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در وارد نکردن نیروهای زمینی آمریکا به جنگ در عراق ندانست.به این ترتیب شمار نظامیان آمریکایی با احتساب این نیروهای جدید به ۴۰۸۷ نظامی رسید.
اینکه آمریکایی ها اقدام به افزایش تعداد نظامیان خود می کنند قطعا نمی تواند مبارزه با داعش باشد زیرا آنها اگر چنین قصدی داشتند در قالب ائتلاف بین المللی انجام می دادند.بدون شک هدف از این افزایش حضور نظامی بازگشت از پنجره پس از اینکه آنها را از درب بیرون رانده شدند، است.
اگر به عملیات هایی هلی برن که آمریکایی ها در عراق انجام داده اند بنگریم متوجه می شویم که آنها اهداف خاص را دنبال می کنند.هدف از حضور نظامی آنها می تواند ایجاد مانع در مسیر نیروهای مردمی در نبرد موصل هم باشد
اما جدای از این موضوع آنچه مورد تامل است سفرهای غیرمترقبه و ناگهانی مسئولان آمریکایی به عراق در ماه آوریل است.این روزها مسئولان نظامی و سیاسی آمریکایی سفر رسمی به عراق نمی کنند.
جو بایدن معاون رئیس جمهوری آمریکا روز گذشته با یک هواپیمای نظامی آمریکایی به بغداد رفت و با مسئولان عراقی از جمله حیدر العبادی نخست وزیر و سلیم الجبوری رئیس پارلمان دیدار و گفتگو کرد.
این سفرهای مسئولان آمریکایی ناقض اصول معمول دیپلماتیک است زیرا معمولا در دیگر کشورها یک مقام رسمی میزبان از میهمان استقبال می کند اما درعراق اوضاع متفاوت است و جو بایدن از سوی سفیر آمریکا در عراق مورد استقبال قرار گرفت کما اینکه اشتون کارتر نیز قبلا از سوی افسران آمریکایی و در غیاب کامل مسئولان عراقی در مراسم استقبال مورد استقبال قرار گرفت.به نظر می رسد که آمریکایی ها برای حاکمیت عراق اهمیتی قائل نیستند و استقلال آن را به سخره می گیرند.
حضور بایدن در عراق در شرایطی است که این کشور به ویژه از فوریه گذشته با چالش سیاسی دست به گریبان است و بحث و جدل هایی درباره اصلاحات حیدر العبادی و تشکیل دولت تکنوکرات در جریان است موضوعی که در حوادث روزهای اخیر پارلمان عراق نمایان تر شد.
سفر نظریه پرداز تجزیه عراق از این حیث اهمیت دارد که برای اولین بار از زمان خروج نظامیان آمریکایی در دسامبر سال ۲۰۱۱ صورت می گیرد و این سومین مسئول برجسته آمریکایی است که در ماه آوریل دیدن می کند.قبلا جان کری وزیر خارجه آمریکا در هشتم آوریل و اشتون کارتر وزیر دفاع این کشور در ۱۸ آوریل به عراق رفته بودند.
این سفر در شرایطی است که بحث هایی درباره بازپس گیری موصل مطرح است.اما آنچه که شاید واشنگتن را نگران کننده است و سبب شده که جو بایدن به عراق برود بر هم خوردن شرایط کنونی سیاسی عراق است که به نفع دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری که در نوامبر سال جاری برگزار می شود نخواهد بود.
در واقع مقامات دموکرات کاخ سفید به دنبال بهره گیری از عامل خارجی برای بالا بردن شانس موفقیت دموکراتها در انتخابات هستند.برای آنها مهم است که قبل از برگزاری انتخابات اوضاع امنیتی، نظامی، سیاسی و اقتصادی در عراق با ثبات شود حتی اگر به شکل نسبی باشد.
واشنگتن به خوبی از مقوله ارتباط سیاست با امنیت آگاه است و هر گونه بی ثباتی سیاسی را دارای تاثیرات منفی بر روند جنگ علیه داعش می داند.کشته شدن اسامه بن لادن شانس موفقیت باراک اوباما را بالا برد و موفقیت علیه داعش در عراق شانس آنها را برای ادامه قدرت در آمریکا هموار می کند که اگر این رخ دهد حادثه ای بی نظیر برای دموکرات ها در تاریخ انتخابات ریاست جمهوری رقم خواهد خورد.
به هر آنچه معاون باراک اوباما را به عراق کشانده است موضوعات مهمی است که از جمله آنها می توان با موارد زیر اشاره کرد؛
- نگرانی آمریکا از به هم خوردن شرایط سیاسی موجود در عراق.حوادث هفته های گذشته و درخواست برخی نمایندگان برای کنار رفتن روسای سه گانه یعنی رئیس جمهور، رئیس مجلس و نخست وزیر می تواند عراق را وضعیت خطرناکی قرار دهد هر چند که با برگزاری جلسه سه شنبه گذشته پارلمان این خطر از بین رفته است اما اوضاع هنوز حساس است.مقتدا صدر اعلام کرده است که اگر اصلاحات اجرایی نشود اعتراضات ادامه خواهد یافت و از سویی نمایندگان متحصن نیز به آسانی حاضر نیستند که عرصه را ترک کنند.
- بحث عملیات بازپس گیری موصل از چنگال داعش.اگر عملیاتی قرار باشد که انجام شود باید قبل از گرم تر شدن هوا صورت گیرد و از همین رو حضور معاون اوباما به عملیات نظامی احتمالی نیز بی ارتباط نمی تواند باشد.
-عراق در کشمکش های جهانی جایگاه خاصی برای آمریکایی ها دارد و اینکه باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا، جو بایدن مسئول پرونده عراق را به بغداد فرستاده است نشان دهنده این جایگاه ویژه نزد واشنگتن است.
- انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که برای دموکرات ها اهمیت خاصی دارد و آنها نمی خواهند که پرونده عراق عاملی برای شکست آنها در انتخابات سرنوشت ساز باشد.
