دکتر غلامرضا علیزاده در مورد اشتغال زنان و مشکلاتی که برایشان در محیطهای کار و همچنین خانه ایجاد میشود، افزود: بحث اشتغال زنان را باید در شهرهای کوچک، متوسط، بزرگ و کلانشهرها طبقهبندی کنیم و معمولاً مشکلی که برای آنها ایجاد میشود در شهرهای بزرگ و کلانشهرهاست زیرا در این مناطق بین هزینهها و دریافتی افراد شاغل رابطه منطقی وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه بر اساس استانداردهای جهانی ۳۰ تا ۳۵ درصد درآمد یک خانواده صرف اجاره مسکن میشود، گفت: اما در شهرهایی مانند تهران، گاهی ۱۰۰ درصد حقوق نیز اجاره مسکن را پوشش نمیدهد مگر اینکه فرد دو یا سه جا کار کند و طبیعی است که این شرایط باعث استهلاک افراد می شود.
این جامعهشناس ادامه داد: عامل دیگری که در شهرهای بزرگ وجود دارد این است که بین هزینه های خانوار و حقوق دریافتی، رابطهای وجود ندارد و در کلانشهرها با یک حقوق نمیتوان زندگی کرد و در این شرایط زن و مرد مجبور میشوند برای تامین حداقل هزینههای زندگی، هر دو شاغل باشند و اینگونه الزامی برای اشتغال زنان ایجاد میشود.
به گفته علیزاده، از سوی دیگر ۶۳ تا ۶۵ درصد ظرفیتهای دانشگاهها مربوط به زنان است، بنابراین حیف است که برای توسعه کشور، از این فارغالتحصیلان و متخصصان استفاده نشود؛ به طوری که در شرایطی که هزینههای زندگی بالاست و زن و مرد هر دو مجبور به اشتغال هستند نمیتوانیم هم بخواهیم که زنان کار کنند و ضعف مردان را در هزینههای زندگی پوشش دهند و هم اینکه در مورد کارهای خانه و تربیت فرزندان مانند یک همسر سنتی عمل کرده و از عهده تمامی مسئولیتهای زندگی بربیایند جمعیت زنان فارغالتحصیل از ۴.۵ میلیون دانشجو، حدود ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر میشود. بنابراین با توجه به وضعیت هزینهها در شهرهای بزرگ و حجم جامعه آماری زنان شاغل به تحصیل، طبیعی است که این نیروهای کیفی فقط در خانه نمانند و بیرون از محیط خانواده، از رشته و تخصصشان استفاده شود.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران تصریح کرد: در شرایطی که هزینههای زندگی بالاست و زن و مرد هر دو مجبور به اشتغال هستند نمیتوانیم هم بخواهیم که زنان کار کنند و ضعف مردان را در هزینههای زندگی پوشش دهند و هم اینکه در مورد کارهای خانه و تربیت فرزندان مانند یک همسر سنتی عمل کرده و از عهده تمامی مسئولیتهای زندگی بربیایند.
این جامعهشناس گفت: در این شرایط است که زنهای شاغل استثمار مضاعف میشوند و دچار استرس شده و به دلیل برخوردهای نامناسب افراد در بیرون از خانه یا استرس در محیطهای کاری که همیشه تحت کنترل مدیران و سایر کارمندان هستند، دچار نوعی فشار خارج از خانه هستند و چون رفتار قانونمندی برای آنها تعریف نشده نمیدانند چه رفتاری باید از خود بروز دهند و در مجموع انصاف نیست که علیرغم داشتن استرس در محیط کار، مردان از زنان شاغل انتظار داشته باشند که به محض ورود به خانه و قبل از استراحت، به کارهای خانه و برنامهریزی برای روزهای آینده بپردازند و لازم است که مردان در این زمینه مقداری انعطاف بیشتری به خرج دهند.
علیزاده گفت: در محیط خانه و کارهای خانواده باید تعادلی ایجاد شود تا زنی که ۱۰ ساعت بیرون از خانه کار میکند؛ بتواند حداقل در محیط خانواده آرامش داشته و بداند که همسرش، وی را درک میکند.
جامعه به زنان متخصص برای توسعه نیاز دارد
به گفته این استاد دانشگاه، جامعه به زنان متخصص برای توسعه نیاز دارد چرا که نیروی کارشناس میتواند ۲.۵ نیروی غیرکارشناس و اپراتور را نیز با خود به سر کار ببرد. بنابراین با توجه به موارد عنوان شده، زنان باید از تواناییهای خود در خارج از خانه استفاده کنند و باید پایگاه اقتصادی داشته باشند و در این صورت درگیریهای خانوادگی نیز کمتر خواهد شد چرا که زنان به عنوان سهامدار در خانه تلقی میشوند و احساس مالکیت میکنند.
این جامعهشناس با اشاره به اینکه در کشور ما زنان خانهدار صرفاً مصرفکننده هستند، گفت: در کشور ما کار خانهداری در حسابهای ملی محاسبه نمیشود در حالی که در کشورهای دیگر اینگونه است و تامین اجتماعی، بیمه و بازنشستگی برای زنان خانهدار در نظر گرفته میشود.
علیزاده اظهار داشت: زنان شاغل هم به دلیل تامین هزینههای زندگی باید همانند مردان کار کنند و هم باید مسئولیتهای زن سنتی را بر دوش بکشند و همین موضوع باعث میشود شدیداً مستهلک شوند و از نظر فیزیکی نیز برای آنها مشکلاتی ایجاد شود.
وی به مردان توصیه کرد: زنان از کره مریخ نیامدهاند، بنابراین چرا نباید با مهربانی و عطوفت با آنها رفتار کنیم و در کارهای خانه شریک آنها باشیم تا به درستی از به عهده مسئولیتها برآمده و حس آرامش و رضایتمندی نیز داشته باشند.
این جامعهشناس با اشاره به اینکه اگر گروههای مرجع در جامعه رفتارهای منصفانهای در قبال زنان شاغل داشته باشند، منجر به برقراری روابط دوسویه برد ـ برد خواهند شد، گفت: در این صورت از طریق اشاعه فرهنگی، این الگوپذیری و رفتار در بدنه جامعه نیز رسوخ میکند بنابراین گروههای مرجع نقش مهمی دارند که باید نشان دهند مساوات و برابری اجتماعی را میان زنان و مردان میپذیرند و این موضوع را در جامعه گسترش میدهند.
انصاف نیست که زنان علاوه بر محیط کار در محیط خانه نیز تحت فشار باشند
علیزاده با تاکید بر اینکه زنان در محیطهای کار دچار استرس هستند و بیشتر مورد موشکافی و ریزبینی مردان قرار دارند، گفت: تمامی این عوامل باعث میشود فشارهای اجتماعی بر روی زنان بیشتر شود و انصاف نیست که در محیط خانواده نیز به آنها فشار وارد کنیم چرا که این سختیها در تربیت فرزندان نیز تاثیرگذار خواهد بود.
وی گفت: دولت میتواند با در نظر گرفتن امکانات رفاهی و یارانهای برای مادران شاغلی که فرزند کوچک دارند، به آنها در تربیت فرزندان و کار بیرون از خانه کمک کنند، چرا که 9۰۰ هزار تومان حقوقی که زنان دریافت میکنند، باید بیش از ۵۰۰ هزار تومان را هزینه مهدکودک بدهند بنابراین پرداخت یارانه مهد میتواند در این زمینه موثر باشد و باری از دوش آنها بردارد.
به گفته این جامعهشناس، در بسیاری از کشورها برای زنان شاغلی که فرزند دارند، در محیط کار، مهدکودک ایجاد میکنند تا آنها بتوانند بدون استرس و فشار، مراقب فرزند خود باشند.
علیزاده تصریح کرد: اصولاً میزان طلاق در میان زنان شاغل پایینتر است چرا که مشارکت اقتصادی آنها در مناسبات خانوادگی تاثیرگذار است؛ به طوری که از بروز اختلافات و بگو مگوهای خانوادگی، کاسته و در نهایت در کاهش طلاق موثر خواهد بود ضمن اینکه اعتماد به نفس زنان شاغل بیش از سایرین است و آنها میتوانند فرزندان خود را بهتر از سایرین بزرگ کنند.
وی ادامه داد: مادران شاغل قویتر بوده و فرزندان قوی نیز بزرگ میکنند و در مورد حل مشکل به شیوه مذاکره و صحبت و حل مسئله بهتر از سایرین هستند و در نتیجه فرزندان با اعتماد به نفس بالایی با سلامت جسمی و روحی تربیت میکنند.