"ایوان گوک" کارشناس ارشد روس در مسائل بین الملل در مصاحبه اختصاصی با نشریه "کنت وز" یادآور شد بهتازگی یک منبع آگاه از شرکت ملی نفت ایران به خبرگزاری رویترز گفت که ایران از فروش نفت به دلار خودداری میکند و زین پس نفت ایران به یورو فروخته خواهد شد.
علاوه بر این مقامات ایرانی اذعان کردند که پس از لغو تحریمها میخواهند پولهای بلوکهشده خود را به یورو تحویل بگیرند. ایران سالهای زیادی است که تلاش میکند وابستگی خود را به دلار کاهش دهد، اما این اقدام ایران چه تأثیری بر دلار و بر بازار نفت دارد؟ علاوه بر این اقدام ایران چه تأثیری بر موقعیت آمریکا خواهد داشت و مهمتر اینکه روبل روسیه در شرایط این تبدیل چه وضعیتی پیدا خواهد کرد؟
کارشناس روس در پاسخ به این سؤالات تشریح کرد: «در اواخر ژانویه شرکت ملی نفت ایران توافقنامه بلندمدتی با شرکت نفتی یونانی " هلنیک پترولیوم" امضا کرد. در سال 2011 یونان نزدیک به 100 هزار بشکه نفت در روز از ایران خریداری میکرد که یکسوم کل نفت وارداتی این کشور را تشکیل میداد. اما به دلیل اعمال تحریمهای بین المللی علیه ایران به دنبال پرونده هستهای، ایران از سیستم بانکی سوئیفت حذف شد، به همین دلیل یونان قادر به پرداخت پول بهای نفت نبود.
به گفته بیژن زنگنه وزیر نفت ایران، مبلغ بدهی نفتی یونان به ایران نزدیک به 800 میلیون دلار است. هند نیز نزدیک به 5-6 میلیارد دلار بابت نفت به ایران بدهکار است که این رقم را منابع دولتی هند تائید کردند. مقامات هند اذعان کردند که این پولها به یورو به ایران تحویل داده خواهند شد. علاوه بر این ایران با شرکت هلندی بریتانیایی "رویال داچ شل" در مورد پرداخت 2.3 میلیارد دلار بدهی خود به ایران به توافق رسید.»
وی افزود: «اسرائیل به رأی دادگاه سوئیس اعتراض کرد و حاضر به پرداخت بدهی سیوپنجساله خود که 1.1 میلیارد دلار است نشد». جریان ازاینقرار است که در سال 1968 میلادی ایران و اسرائیل یک شرکت مشترک نفتی را مشترکا تشکیل دادند که نفت را از بندرهای اسرائیل به اروپا انتقال میداد، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، اسرائیل این شرکت را ملی کرد و تمام دارایی این شرکت مشترک را به نفع خود مصادره کرد و از آن زمان تاکنون سهم ایران را پرداخت نکرده است و اکنون نیز حاضر به پرداخت آن نمیباشد.
اما بااینحال میزان پولهای بلوکهشده ایران نزدیک به 50 میلیارد دلار تخمین زده میشود که همه آنها به یورو به ایران پرداخت خواهند شد که ضربه بزرگی به ارز آمریکا وارد خواهد کرد.»
به گفته وی، لغو تحریمهای ایران فرصت ایده آلی برای فروش نفت ایران و شکوفایی اقتصاد این کشور است. ایران با شرکتهای زیادی از آسیا و اروپا قرارداد همکاری درزمینهٔ فروش نفت منعقد کرده است. روسیه و ایران نیز در آینده نزدیک، مبادلات خود را برای دور زدن دلار به "روبل-ریال" انجام خواهند داد. در این راستا تهران و مسکو در حال حاضر مباحث مربوط به تبادل ارز را میان دو کشور بررسی میکند. امروزه تمام مبادلات نفتی آمریکا به دلار انجام میشود و فعلاً شرایط نیز به همین منوال باقی میماند، زیرا اقتصاد جهانی از دلار اشباعشده و اکثر شرکت های نفتی بین المللی نیز تابع سیاستهای آمریکا هستند.
اما از این پس شرایط تغییر خواهد کرد و ایران همراه با روسیه و چین نیز در خط مقدم این جبهه تغییر قرار دارند. بهگونهای که از این به بعد بهجای دلار ارزهای ملی منجمله، یورو، روبل، یوان، ین، ریال ایران بهعنوان ارزهای جهانی تبادل میشوند. درواقع یک نوع تنوعبخشی در نظام مالی جهانی رخ خواهد داد و مراکز آلترناتیو مانند بانک سرمایهگذاریهای زیرساختی در چین و بانک مشترک ایران-روسیه تشکیل خواهند شد. این بدین معنا است که ایران-روسیه و چین نمیخواهند همه تخممرغهای خود را در یک سبد قرار دهند. ازاینرو ارزش دلار آمریکا شدیداً کاهش مییابد.
گفتنی است که ایران حتی در دوران تحریمها تصمیم به انجام مبادلات به یورو گرفته بود که این اقدام بهمنظور محافظت از اقتصاد خود از نوسانات دلار و جلوگیری از بلوکه شدن داراییهای ایران صورت گرفته که اقدامی منطقی بود. بنابراین دلار بهتدریج از بازار جهانی خارج میشود و بازار اروپا به دست ایران و روسیه خواهد افتاد. اما کشوری که بیشترین زیانها را متحمل خواهد شد عربستان سعودی است. چراکه عربستان از هر نظر به آمریکا وابسته هست و میتوان ادعا کرد که عربستان سعودی با توجه به وابستگی شدید خود به آمریکا، حتی قدرت تصمیمگیری خود را نیز از دست خواهد داد و به نوکر تمامعیار آمریکا تبدیل خواهد شد.