به‌زودی ماه پایانی سال از راه می‌رسد و طبق قانون ۱۳ میلیون مشمول قانون کار و شاغل در بخش‌های مختلف کشور باید یک بسته ویژه حقوقی تحت عنوان عیدی پایان سال از کارفرمایان خود دریافت کنند. عیدی کارگران نیز طبق فرمولی که سال‌ها پیش در مجلس به تصویب رسیده است، پرداخت می‌شود.
بر مبنای قانون موجود، هر فرد مشمول قانون کار به نسبت ماه‌های کارکرد خود از کارفرما عیدی دریافت خواهد کرد. به بیان ساده تر، اگر فردی که مشمول قانون کار است و در تمامی ماه‌های سال با کارفرما قرارداد داشته و مشغول به کار بوده، دو تا سه پایه حقوقی مصوب شورای عالی کار در سال جاری را به عنوان عیدی دریافت می کند.
همچنین افرادی که کمتر از یکسال در واحدیی مشغول به کار شده باشند نیز به نسبت میزان کارکرد عیدی محاسبه و پرداخت می شود. در این خصوص فردی که ۳ ماه در شرکتی مشغول به کار شده باشد، به میزان ۳ ماه عیدی دریافت خواهد کرد.
حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار برای سال جاری ماهیانه ۷۱۲ هزارتومان است؛ بنابراین امسال نیز کارگران مانند سال‌های گذشته به میزان ۲ برابر حداقل دستمزد یعنی مبلغ یک میلیون و ۴۲۴ هزار تومان عیدی دریافت می‌کنند. کارفرمایان می‌توانند در صورت تمایل و توان پرداخت، تا ۳ برابر حداقل مزد عیدی بپردازند که مبلغ آن ۲ میلیون و ۱۳۶ هزار تومان می‌شود.
خالص پرداختی عیدی امسال کارگران
خالص دریافتی عیدی امسال کارگرانی که ۲ برابر حداقل دستمزد را دریافت می‌کنند، یک میلیون و ۳۹۶ هزار و ۶۰۰ تومان است. براساس ابلاغیه سازمان امور مالیاتی کشور، حقوق و دستمزدهای امسال تا مبلف یک میلیون و ۱۵۰ هزارتومان از پرداخت مالیات معاف است؛ بنابراین این گروه از کارگران باید بابت مبلغ ۲۷۴ هزارتومان عیدی مالیات بپردازند.
همچنین کارگرانی که از سوی کارفرمایان خود ۲ میلیون و ۱۳۶ هزارتومان عیدی دریافت می‌کنند، بابت ۹۸۶ هزار تومانی که مشمول معافیت مالیاتی نیست باید ۹۸ هزار و ۴۰۰ تومان مالیات بپردازند؛ بنابراین خالص دریافتی امسال این گروه از شاغلان بابت عیدی پایان سال، ۲ میلیون و ۳۷ هزار و ۶۰۰ تومان است و این رقم بالاترین میزان عیدی قانونی امسال است که یک فرد مشمول قانون کار می تواند دریافت کند.
اما شاغلانی که حداقل دستمزدشان بالاتر از حداقل مزد ۷۱۲ هزارتومانی مصوب شورای عالی کار در سال‌جاری است، به همان نسبت ۲ تا ۳ برابر می‌توانند عیدی دریافت کنند به شرطی که حداکثر مبلغ عیدی آنها از ۲ میلیون و ۱۳۶ هزار تومان بیشتر نشود.
به بیان دیگر، اگر فردی در سال‌جاری دارای حداقل مزد یک میلیون تومانی است، احتمالا ۲ برابر آن با کسر مالیات را دریافت می‌کند و دیگر امکان پرداخت عیدی به میزان ۳ برابر حداقل دستمزد یک میلیون تومانی به عنوان عیدی وجود نخواهد داشت. عیدی این گروه از شاغلان در پایان امسال، یک میلیون و ۹۱۵ هزارتومان است.
برخی دست خالی به استقبال نوروز می‌روند
البته در کنار موارد یادشده باید به این موضوع هم اشاره کرد که ممکن است کارفرمایی بخواهد به نیروهای تحت پوشش خود مبالغی بیشتر از فرمول قانونی پرداخت عیدی به عنوان پاداش و هر عنوان دیگری بپردازد که از نظر قانون هیچ اشکالی ندارد و کارفرما مختار است در این باره عمل کند اما کارفرمایان مجاز نیستند موارد قانونی یادشده درباره شاغلان مشمول قانون کار را رعایت نکرده و آن را دور بزنند.
همچنین ذکر این نکته نباید فراموش شود که بسیاری از کارگران و مشمولان قانون کار هم نه تنها عیدی قانونی خود را هرگز از کارفرمایان دریافت نمی کنند بلکه پرداختی‌ها از سوی برخی کارفرمایان به صورت سلیقه‌ای، توافقی، اجباری و یا با وعده پرداخت در آینده و سال آینده همراه می‌شود.
بنابراین ممکن است بسیاری از گروه‌های کم درآمد کارگری شاغل در بنگاه های خُرد و کوچک پایان امسال را با دستانی خالی و بدون فوق العاده و عیدی به استقبال سال نو بروند. بدترین حالتی که در مورد نپرداختن عیدی کارگران می توان عنوان کرد، این است که کارفرمایی توان پرداخت عیدی زیرمجموعه خود را داشته باشد اما از اجرای قانون و پرداخت حق و حقوق نیروی کار به دلایل واهی سر باز زند.
