«جاش ارنست» سخنگوی کاخ سفید روز سهشنبه به میان خبرنگاران آمد و به تشریح مواضع دولت آمریکا در موضوعات مختلف پرداخت.
ارنست در ابتدای این نشست گفت که این هفته، هفته خوبی برای کشور و برای خانوادههایی بود که به عزیزان خود رسیدند.
اشاره سخنگوی کاخ سفید به آزادی 5 تبعه آمریکا از جمله جیسون رضائیان، امیر حکمتی و سعید عابدینی است که این هفته در جریان مبادله زندانیان با ایران، آزاد شدند.
وی در ادامه به سوالی در مورد موضع باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا در قبال دو نامزد اصلی دموکراتها در انتخابات ریاستجمهوری پاسخ داد و گفت اوباما فعلا قصد ندارد به صورت علنی از هیلاری کلینتون یا برنی سندرز حمایت کند.
به گفته ارنست، حمایت اوباما از یکی از این دو نفر میتواند بر عملکرد آنها در رقابتهای درون حزبی اثرگذار باشد.
او در پاسخ به سوالی در مورد پرداخت 1.7 میلیارد به ایران، گفت: «این واقعا نتیجه یک شکایت طولانی است که در لاهه مطرح شده بود. خوب در سال 1979، یعنی سالی که انقلاب ایران رخ داد، روابط دو کشور به صورت ناگهانی قطع شد. قبل از آن آمریکا قراردادی 400 میلیون دلاری با ایران بسته بود برای آنکه تجهیزاتی را به ایران بفروشد. بعد از آن (که روابط قطع شد) طبیعتا آن تسلیحات منتقل نشد و پول هم منتقل نشد و در حسابی آمریکا باقی ماند.»
وی افزود: «در طول 30 سال گذشته ایران از این شکایت برای تلاش جهت بازگشت پول استفاده کرد. نهایتا قرار شد 400 میلیون دلار اصل پول بازگردد و رقمی دور و بر یک میلیارد دلار هم به عنوان بهره به ایران پرداخت شود. خوب این بهره میتوانست به مراتب بالاتر باشد. اما نهایتا، منافع مالیاتدهندگان و ایالات متحده، به مراتب بهتر تأمین شد.»
ارنست در پاسخ به این سوال که آیا همزمانی حل این پرونده و آزادی زندانیان تصادفی بوده، گفت: «این یک تصادف نیست... حل موفقیت آمیز نگرانیها ما در مورد برنامه هستهای فرصتهایی را ایجاد کرد و ما تلاش کردیم از آن استفاده کنیم، از جمله برای حل مسئله زندانیانی که ناعادلانه در ایران باقی مانده بودند و همچنین این فرصت را فراهم کرد که این اختلاف به نحوی حل شود که به نفع مالیات دهندگان باشد و 6 تا 7 میلیارد دلار را حفظ کند.»
وی ادامه داد: «آزادی آنها که از طریق دیپلماسی محکم و منظم رخ داد، به نفع ایالات متحده و همچنین نفع افرادی بود که آزاد شدند. آزادی 7 نفر (ایرانی)، که 6 نفر آنها شهروندان آمریکا هم بودند و در عین حال مرتکب جرایم خشن نشده بودند، اقدامی انساندوستانه بود.»
او سپس در پاسخ به سوالی در مورد تحریمهای موشکی که واشنگتن اخیرا علیه ایران تصویب کرد، گفت: «خوب بگذارید ابتدا به رخداد دیگری که این هفته اتفاق افتاد بپردازیم. در طول آخر هفته آژانس تائید کرد که ایران گامهای لازم برای محدود کردن برنامه هستهای خود را بر اساس توافق هستهای برداشته است. ایران دو سوم سانتریفیوژهایی را که داشت کاهش داد، آنها اورانیوم غنیسازی شده خود را 99 درصد کاهش دادند، همچنین قلب رآکتور اراک را از کار انداختند و بخش زیادی از آب سنگین خود را به خارج منتقل کردند. این مسئلهای است که پیش از این ایران هرگز انجام نداده بود.»
وی افزود: «آنها همچنین پذیرفتند که نظارتی بیسابقه صورت بگیرد. حالا بر تمام تأسیسات هستهای آنها نظارت مداوم وجود دارد... همچنین با استفاده از مهر و مومهای پیشرفته، فعالیتآنها تحت نظر قرار گرفته است... همچنین معادن و آسیابهای هستهای و تمام مراحل (فعالیت هستهای) آنها تحت نظر است تا اطمینان یابیم که فعالیت هستهای آنها کاملا صلح آمیز است.»
ارنست با اشاره به موضعگیریهای منتقدان مذاکرات هستهای، گفت: «اگر آنطور که برخی میخواستند به ایران حمله میکردیم، برنامه آنها تا این حد عقب نمیرفت و ضمنا نمیتوانستیم در جهان چنین همراهی برای رویارویی با برنامه هستهای ایران ایجاد کنیم. این نمونهای از موفقیت دیپلماسی منظم است.»
وی با اشاره به توافقات اخیر با ایران در زمینه هستهای، مبادله زندانیان و همچنین اختلاف در دادگاه لاهه، گفت: «تمام اینها با کشوری است که ما با نسبت به آنها نگرانی زیادی داریم. تحریمهای موشکی نشان میدهد که ما بسیاری جدی هستیم و آنها را نسبت به اقدامات مخربشان پاسخگو نگه میداریم. آنها ادعا میکنند اقدام خلافی انجام ندادهاند، اما تمام جهان میداند که این نقض قطعنامه است.»
ارنست سپس در مورد سوالی در ارتباط با سرنوشت «رابرت لوینسون» کارمند افبیآی و سازمان سیا که در سال 2007 ناپدید شد و مقامات آمریکایی مدعیاند که در ایران بوده، گفت: «هنوز هم فکر ما پیش خانواده لوینسون است. نمیتوان میزان درد و رنج خانواده وی را تصور کرد. این دولت همواره در طول سالها ایرانیها را تحت فشار قرار داده که در مورد محل حضور وی اطلاعات بیشتری بدهند.»
سخنگوی کاخ سفید ادامه داد: «همانطور که چند سال هم قبل گفتیم، دلایلی وجود دارد که نشان میدهد او دیگر در ایران نیست. با این حال، به آنها فشار میآوریم که در مورد محل احتمالی حضور وی، به ما اطلاعات بیشتری بدهند. ما از کانالهایی که باز شده برای جمعآوری اطلاعات در مورد محل حضور وی استفاده میکنیم.»
او در پاسخ به این سوال که آیا به عقیده کاخ سفید لوینسون هنوز زنده است، گفت که ارزیابی جدیدی در این رابطه ندارد. این در حالی است که دو روز قبل خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت که واشنگتن معتقد است که لوینسون درگذشته است.
وی در ادامه بار دیگر به مسئله آزادی زندانیان آمریکایی پرداخت و گفت: «یکی از خبرگزاریهای نیمه رسمی ایران بدون آنکه با ایالات متحده هماهنگ شده باشد، خبر آزادی آنها را منتشر کرد. به همین جهت شرایط بسیار حساسی پیش آمد، در حالی که آنها هنوز ایران را ترک نکرده بودند.»
او در پاسخ به این سوال که کاخ سفید در واکنش به آزاد شدن داراییهای ایران و احتمال تشدید فعالیتهای منطقهای تهران، چه خواهد کرد، گفت: «اقتصاد آنها به واسطه تحریمهایی که اعمال شد، آسیب زیادی دیده است، به دلیل همین تحریمها هم بود که ایران پای میز مذاکره آمد. منتقدان در مورد مقدار آنچه ایران (به واسطه توافق) به دست میآورد، اغراق کردهاند، اما خوب اذعان میکنیم که آنها به منابع بیشتری دست مییابند، و خوب دستکم تا مدتی بخشی از آن پول برای اقدامات مخرب آنها استفاده میشود.»
وی گفت برای مقابله با اقدامات مخرب ایران است که اوباما همکاریهای امنیتی با اسرائیل را تقویت کرده و قرار است کمکهای نظامی بیشتری به آنها ارائه کند. به گفته ارنست، به همین دلیل هم بود که نشست کمپ دیوید را با حضور سران کشورهای عرب برگزار کرد.
او در پاسخ به سوالی در مورد انتشار ویدئوی بازداشت نظامیان آمریکایی توسط ایران و واکنش اوباما به آن، گفت: «من با رئیس جمهور در مورد این ویدو صحبت نکردم . اما راهبرد ما آزادی سریع نظامیانمان است. برخی گفتند که باید تمام خشم خود را به ایران نشان دهیم و برخی هم گفتند که باید نطق سالانه اوباما را به تعویق انداخت. اما چنین اقدامی آزادی آنها را تسریع نمی کرد، چنین اقدامات عجولانهای فقط موجب تشدید اوضاع میشد.»
وی افزود: «چیزی که روشن است، این است که ایالات متحده با دیپلماسی توانست بازگشت فوری ملوانهای بازداشت شده را ممکن کند. این رویکردی است که مردم و منافع ملی ما را به خوبی حفظ کرده است.»
او سپس باز هم با سوالی در مورد انتقادات از مبادله زندانیان با ایران مواجه شد و گفت: «اگر مخالف هستند، جرات داشته باشند و بگویند که بهتر بود که آن آمریکاییهای بیگناه در بازداشت باقی میماندند.»
وی در پایان گفت: «رئیسجمهور به این نتیجه رسید که تعامل با کشورهای جهان، حتی آنهایی که با آنها اختلاف جدی داریم، حامل منافع زیادی است.»