وزیر نفت؛ دیروز در نشست با فعالان اقتصادی در اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران از طرح ویژه وزارت نفت برای آزادسازی قیمت بنزین خبر داد و گفت: براساس این طرح جایگاههای عرضه سوخت به سه کلاس تقسیم میشوند و تنها در جایگاهها درجه سه بنزین به قیمت دولتی عرضه میشود و قیمت بنزینی که در جایگاههای درجه یک و دو عرضه میشود براساس خدماتی ارائه شده محاسبه خواهد شد.
در حالی طرح آزادسازی قیمت بنزین از سوی وزیر نفت اعلام شده است که کیفیت بیش از دو سوم بنزین عرضه شده مطابق با استانداردهای یورو2 است اما قیمت آن بر اساس قیمت بنزین در خلیج فارس محاسبه میشود.
هم اکنون قیمت هر لیتر بنزین در خیلج فارس 1100 تومان - 33 سنت - و قیمت هر لیتر بنزین در ایران حدود 1000 تومان است؛ در واقع با کاهش قیمت نفت خام به هر بشکه 30 دلار، قانون هدفمندی یارانهها مبنی بر رسیدن قیمت بنزین به 90 درصد نرخ فوب خلیج فارس محقق شده است. اینگونه با آزادسازی قیمت بنزین و اجرای طرح وزارت نفت ، این فرآورده نفتی با قیمتی بیش از ارزش واقعی آن عرضه خواهد شد.
اگرچه پرداخت دستمزد جایگاهداران بر اساس حقالعملکاری یک شیوه منطقی از پرداخت محسوب میشود اما در شرایطی که کیفیت پایین بنزین و قیمت گذاری آن بر اساس نرخهای جهانی است، اجرای این شیوه تنها هزینهای بیشتر به مصرف کننده تحمیل میکند؛ چرا که در این شیوه پرداخت، جایگاهدار هزینههای جایگاهداری خود را از مصرف کننده دریافت میکند.
علیرغم اینکه عنوان میشود با اجرای طرح وزارت نفت مبنی بر آزادسازی نرخ بنزین، شرایط برای فعالیت رقابتی بین جایگاهها جهت ارائه خدمات مناسب به مشتریان فراهم خواهد شد اما تجربه آزادسازی قیمت در ایران نشان داده است که در این زمینه تنها کسانی که از این شرایط منتفع نمیشوند مردم هستند.
به طور نمونه میتوان به آزادسازی قیمت بلیط هواپیما اشاره کرد. کمتر از یک ماه پیش، سازمان هواپیمایی کشوری با هدف ارتقای خدمات پروازی از طریق ایجاد رقابت بین شرکتهای هواپیمایی داخلی نسبت به آزادسازی نرخ بلیت 170 پرواز داخلی اقدام کرد؛ در کمتر از 48 ساعت از آزادسازی قیمت، نرخ بلیط پرواز تهران ــ مشهد 400هزار تومان شد. اکنون نیز این نگرانی وجود دارد که آزادسازی قیمت بنزین هم به سرنوشت بلیط هواپیما دچار شود.