سرویس مذهبی افکارنیوز- کُلُّ نَفسٍ بِما کَسَبَت رَهینَةٌ؛ [آری] هر کس در گرو اعمال خویش است.۱
در قرآن کریم آیات متعددی هست که در آنها سرنوشت و آینده انسان وابسته به اکتسابات خود او دانسته شده است:
- «کُلُّ امرِیءٍ بِما کَسَبَ رَهینٌ؛ هر کس در گرو و همراه اعمال خویش است.» ۲
- «لَها ما کَسَبَت وَ عَلَیها مَا اکتَسَبَت؛ هر کار(نیکی) کند برای خود کرده و هر کار(بدی) کند به زیان خود کرده است.» ۳
از این رو، قرآن معیار جزا و پاداش روز قیامت را نیز همین اکتسابات و کرده های خود فرد می داند:
- «اولئِکَ لَهُم نَصیبٌ مِمّا کَسَبُوا؛ آنان از کار خود نصیب و بهره ای دارند.» ۴
- «وَ لِتُجزی کُلُّ نَفسٍ بِما کَسَبَت وَ هُم لا یُظلَمُون؛ تا هر کسی در برابر اعمالش جزا داده شود و به آنها ستمی نخواهد شد.» ۵
- «اُولئِکَ مَأواهُمُ النّارُ بِما کانُوا یَکسِبُونَ؛ آنها جایگاهشان آتش است، به کیفر کارهایشان.» ۶
اینها و دهها آیه دیگر از این قبیل همه تأکیدی است بر آزادی عمل انسان در دنیا و اینکه او حقیقتا صاحب اختیار و آزادیِ اراده است و گرچه به حسابش رسیدگی خواهد شد، در دنیا از نیروی انتخاب و فرصتِ آزادی برخوردار است.
این آیات زیبا نیز تأیید و تأکید دوباره ای بر این حقیقت است:
«اَلّا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزرَ اُخری وَ اَن لَیسَ لِلاِنسانِ اِلّا ما سَعی وَ اَنَّ سَعیَهُ سَوفَ یُری ثُمَّ یُجزاهُ الجَزاءَ الاَوفی؛ که هیچ کس بار گناه دیگری را بر دوش نمی گیرد و اینکه برای انسان بهره ای جز کوشش او نیست و اینکه تلاش او به زودی دیده می شود، سپس به او جزای کافی داده خواهد شد.» ۷
این آیات کریمه به سه اصلِ مسلّم آیین اسلام، که در کتب آسمانی پیشین و ادیان گذشته نیز معتبر بوده است، اشاره دارد:
۱. هر کس مسئول اعمال و گناهان خویش است؛
۲. بهره هر کس در آخرت همان سعی و کوشش خود اوست؛
۳. خداوند به هر کس در برابر اعمالش جزای کامل می دهد.
پی نوشت:
۱. سوره مدثر، آیه ۳۸.
۲. سوره طور، آیه ۲۱.
۳. سوره بقره، آیه ۲۸۶.
۴. سوره بقره، آیه ۲۰۲.
۵. سوره جاثیه، آیه ۲۲.
۶. سوره یونس، آیه ۸.
۷. سوره نجم، آیه ۳۸-۴۱.
۸. آیه های زندگی، ص۴۵-۴۶.
