: اصلا چرا قهوه ترک؟ چراکه نه؟ چه کسی را سراغ دارید که بگوید قهوه ترک دوست ندارد، بوی سرزنده‌اش را نمی‌خواهد و طعم زندگی‌اش را پس بزند؟ انصاف داشته باشید! واقعا کسی را سراغ دارید؟ مگر آن عده که واقعا قهوه غلیظ ترک ضربان قلب‌شان را تند می‌کند که حتی آنها هم بدشان نمی‌آید هرازگاهی قلب‌شان تندتر بزند اما طعم بی‌نظیر یک فنجان قهوه غلیظ ترک را از دست ندهند وگرنه دیگران که می‌گویند تپش قلب می‌گیریم و از این دست حرف‌ها، فقط ادا و اطوار است و بس!
دوباره می‌رویم سراغ اصل مطلب. اصلا چرا قهوه ترک؟ به هزار و یک دلیل که چند مورد از آن را اینجا می‌گوییم و بقیه‌اش هم باشد به قدر انصاف و قضاوت خودتان.
اول اینکه: وقتی دلتان یک فنجان قهوه ترک می‌خواهد مجبورید شلوغی‌های زندگی‌تان را برای دقایقی هرچند کوتاه متوقف کنید و گوشه‌ای بنشینید و شاید هم لم بدهید و قلپ قلپ قهوه غلیظ را بزنید بر بدن، آن هم در شرایطی که دانه‌های ریز قهوه بوداده گهگاهی زیر دندانتان می‌رود و طعم تلخ اما دوست‌داشتنی‌اش را به رخ‌تان می‌کشد. حالا باز بگویید تپش قلب می‌گیرم!
دوم اینکه: وقتی می‌خواهید قهوه ترک را دم کنید(اتفاقا در همین مطلب به این مبحثهم با جزئیات خواهیم پرداخت) باید خیلی آرام و صبورانه پیش بروید تا بهتر نتیجه بگیرید. در واقع روند دم‌کردن قهوه ترک که همان قسمتی است که بوی فوق‌العاده‌اش با گران‌ترین برندهای عطر و ادکلن رقابت می‌کند و درنهایت هم یک سروگردن بالاتر می‌ایستد، هوش از سر می‌برد بین ۵ تا ۱۰دقیقه طول می‌کشد.
سوم اینکه: قهوه ترک، شما را آرام می‌کند. امروزی‌ها می‌گویند ریلکس! وقتی آماده هستید دقایقی بنشینید تا قهوه شما دم بکشد به طور ناخودآگاه آرام و خونسرد گوشه‌ای می‌روید و به ذهنتان هم استراحت می‌دهید چون تا دقایقی دیگر قرار است یک قهوه غلیظ شاید آنقدر غلیظ که رویش یک لایه کرمی بسته باشد را جرعه جرعه نوش‌جان کنید.
چهارم اینکه: وقتی بناست قهوه بخورید، اگر تنها نباشید انگار که برای یک گپ و گفت ترغیب می‌شوید. در سنت ترکیه یک قهوه تازه دم کشیده معمولا با کسی خورده می‌شود که شما به او اهمیت ویژه‌ای می‌دهید. کسی مثل یکی از اعضای خانواده شما، یک دوست فوق‌العاده یا یک آشنای کاری و خلاصه هرچیزی مثل این. ماجرا از این قرار است شما دورهم می‌نشینید، شکر را دست به دست می‌دهید تا هرکسی که دوست دارد قهو‌ه‌اش را شیرین کند و همه این اتفاق‌ها درست در شرایطی واقع می‌شود که گرم گفت‌و‌گو هستید. گفت‌و‌گویی که قطعا باید دوستانه باشد.
درنهایت اینکه: قهوه ترک ۲ خاصیت ویژه دارد که یکی تقویت آرامش شماست و دیگری تقویت روابط اجتماعی شما در یک کافه گرم همراه دوستانی صمیمی. حتی اگر دوستی هم درکار نباشد شما حتما گاهی هوس می‌کنید که به یک کافه دنج بروید و دوقلپی قهوه را درخلوت خودتان میل کنید. همین است که پای شما را به بیرون از خانه باز می‌کند و سر از اجتماعی کوچک در کافه موردعلاقه‌تان درمی‌آورید.
وقت دم‌کردن است
دوباره برویم سراغ اصل مطلب؛ قهوه ترک را خیلی‌ها خورده‌اند. خیلی‌ها هم درست کرده‌اند اما مهم اینجاست که چطور درست کرده‌اند و البته چطور خورده‌اند. این همه قصه و تفسیر درباره قهوه‌ترک سرانجام به نقطه عطف ماجرا می‌رسد که دم کردن و سپس خوردن آن است. اگر روزی گذرتان به استانبول افتاد بدانید که صرف یک فنجان قهوه ترک در یکی از کافه‌های سنتی استانبول از آن دست اتفاقاتی است که هرگز نباید آن را از دست بدهید. اما خب! با این اوضاع ارز بی‌شک این روزها سفرهای خارجی کمی دشوار شده، بنابراین اگر شما نمی‌توانید به استانبول بروید حداقل می‌توانید طعم استانبول را به خانه‌تان
بیاورید. شاید راه و روش شما برای دم کردن یک قهوه اصیل ترکی تا به امروز آنی نبوده که باید باشد. پس بزنید به جاده اصلی!
برای دم کردن قهوه ترک به چیزی احتیاج دارید؟
شما در اولین قدم به یک ایبریک(ibrik) یا جزوه(Cezve) احتیاج دارید. لطفا وحشت نکنید چون ایبریک یا جزوه همان قهوه‌جوش خودمان است هرچند اورجینالش با آنچه ما به عنوان قهوه‌جوش می‌شناسیم کم و بیش متفاوت است. ایبریک در اصل همان قوری قهوه ترک است، قسمت پایین آن پهن است و گردنش باریک. معمولا از مس ساخته می‌شود و یک دسته چوبی دارد. البته در ایران هم می‌توانید چنین چیزی را پیدا کنید اما اگر واقعا اصلش را می‌خواهید باید دلی به دریا بزنید و یک سفر به استانبول را در برنامه‌تان بگذارید. ایبریک یا همان قهوه‌جوش اندازه‌های مختلفی دارد. اگر شما اهل مهمان هستید و مهمان‌هایتان
قهوه‌خور پس حتما یک اندازه بزرگ آن را تهیه کنید. اما چه سراغ اندازه بزرگ رفتید و چه نرفتید یک اندازه کوچکش را هم بخرید برای وقت‌هایی که خلوت خودتان را با هیچ‌کس تقسیم نمی‌کنید و قصد دارید یک قهوه ترک یک‌نفره نوش‌جان کنید. لطفا از خرید قهوه‌جوش‌های آلومینیومی خودداری کنید چون پولتان را دور ریخته‌اید! در قدم دوم باید سراغ آب بروید.
آبی که برای ترکیب با قهوه انتخاب می‌کنید باید تمیز باشد مثل آبی که از فیلتر عبور می‌کند تا پاک شود. اگر می‌خواهید قهوه شما غلیظ‌تر شود و بیشتر حالت کرمی پیدا کند، می‌توانید از شیر هم استفاده کنید یا اینکه ترکیبی از آب و شیر را انتخاب کنید. به هرحال همه این گزینه‌ها ممکن است. در قدم بعدی نوبت انتخاب قهوه است؛ بهتر است سراغ قهوههای اصل بروید، قهوه‌هایی فاقد ترکیبات خارجی. البته می‌توانید هرنوع قهوه‌ای که دوست دارید، انتخاب کنید اما قهوههای بوداده که تیره‌تر هستند، معمولا طعم بهتری هم دارند. دستگاه‌های آسیاب قهوه هم وجود دارد که در این صورت می‌توانید
خودتان قهوه را پودر کنید. به هرحال انتخاب با خودتان است. خیلی‌ها دوست دارند قهوه خود را با برخی افزودنی‌ها نوش‌جان کنند، مثلا دارچین. خیلی‌ها هم ترجیح می‌دهند شکر را همانطور که قهوه در حال دم کشیدن است داخل آن بریزند. به هرصورت این کار هیچ ایرادی ندارد، چه شکر و چه انواع دیگر چاشنی‌ها.
برای دم کردن قهوه به یک منبع حرارت خوب نیاز دارید. گازهای شعله‌ای و گازهای الکتریکی هردو بهترین گزینه‌ها هستند.
شروع کنید!
بابت هریک فنجان باید یک قاشق چای‌خوری پر از قهوه داخل قهوه‌جوش بریزید. آبی که استفاده می‌کنید باید سرد و تازه باشد. قهوه‌جوش شما لب به لب پر نشود چون برای دم‌کشیدن قهوه به فضای خالی قابل‌توجهی در داخل قهوه‌جوش احتیاج دارید. شکر را فراموش نکنید. برای هر ۲ قاشق چای‌خوری قهوه یک قاشق چای‌خوری شکر استفاده می‌شود. در صورتی که خودتان مایل باشید در این صورت برای هر ۲ قاشق چای‌خوری قهوه یک عدد قند طبی استفاده کنید. شاید در ایران قهوه صرفا با آب و شکر یا شیر و شکر سرو شود اما قهوه ترک را در اصل با انواع چاشنی‌هایی مانند هل، دارچین و امثال اینها سرو می‌کنند. اگر
می‌خواهید قهوه ترک را به شیوه کاملا سنتی تهیه کنید، باید یک‌دوم یا یک‌چهارم قاشق چای‌خوری از این ادویه‌ها را به آن اضافه کنید، چون بیشتر از این میزان، طعم اصلی قهوه را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. قهوه را مرتب هم بزنید تا شکری که داخل آن ریخته‌اید کاملا حل شود.
روند دم کشیدن قهوه ترک!
نکته: لطفا زمانی که قهوه شما روی گاز است چشم از آن برندارید. قهوه‌جوش را روی منبع حرارتی قرار دهید. حرارت باید کم باشد زیرا حرارت کم کمک می‌کند تا قهوه و ترکیبات آن کاملا در هم آمیخته شوند. وقتی قهوه شروع به دم کشیدن می‌کند ناگهان به خودتان می‌آیید و می‌بینید کف روی آن به سمت بالای قهوه‌جوش در حال حرکت است. این اتفاق خیلی سریع می‌افتد، برای همین نباید چشم از قهوه بردارید. ابتدا اجازه بدهید کفی که بر اثر دم‌کشیدن ایجاد شده تا نزدیکی گردن قهوه‌جوش برسد ولی نگذارید کف آن بیرون بریزد و بعد قهوه‌جوش یا همان ایبریک را از روی گاز بردارید و کنار بگذارید تا کف فروکش
کند.
دوباره قهوه را روی حرارت بگذارید. این‌بار روند دم‌کشیدن و بالا آمدن کف خیلی سریع‌تر از دفعه قبلی اتفاق می‌افتد. شاید بدتان نیاید این‌بار کمی از کف را با قاشق بردارید تا برای سرو قهوه داخل فنجان روی آن بریزید. دوباره قهوه‌جوش را از روی گاز بردارید و اجازه دهید کف آن فروکش کند.
در مرحله سوم دم‌کشیدن، وقتی دوباره قهوه‌جوش را روی حرارت می‌گذارید، همه آن اتفاقات دوبار قبل خیلی سریع‌تر می‌افتد. بعد از سومین دم‌کشیدن شما می‌توانید قهوه ترک خود را سرو کنید. البته در این مرحله بهتر است دیگر قهوه را هم نزنید. قهوه شما به این ترتیب حسابی غلیظ خواهد شد. اگر قهوه غلیظ‌تر دوست دارید بار سوم هم قهوه داخل ایبریک را هم بزنید اما درعوض باید اجازه دهید مدت زمان بیشتری روی حرارت بماند تا حسابی غلیظ شود.
و اما فنجان قهوه ترک!
طبیعی است که باید یک فنجان تمیز انتخاب کنید و بعد از سرو قهوه همه لک‌های بیرون فنجان را مانند لک داخل آن پاک کنید.
برای هر فنجان، مقدار بسیار کمی از قهوه داخل قهوه‌جوش بریزید. اگر در انتها باز هم قهوه داخل قهوه‌جوش باقی مانده بود دوباره بین فنجان‌ها تقسیم کنید. فنجان قهوه ترک نباید لب به لب پر شود. معمولا برای روی سطح قهوه داخل فنجان از آن کف غلیظ که در مرحله دوم دم کشیدن برداشته‌اید جایی در‌نظر بگیرید. کنار فنجان، داخل نعلبکی، یک قاشق کوچک بگذارید چون شاید برخی از مهمان‌های شما بخواهند قهوه خود را هم بزنند تا غلظت آن را تنظیم کنند.
اجازه دهید قهوه داخل فنجان برای یک دقیقه باقی بماند تا دُرد آن ته‌نشین شود.
اگر دُرد قهوه را دوست دارید، می‌توانید آن را نوش‌جان کنید وگرنه می‌توانید اجازه دهید همان ته باقی بماند. از خوردن یک قهوه اصیل ترک با رعایت همه نکات سنتی آن لذت ببرید.
نوش جان
