
: صابون عمدتاً برای شستشو، حمام و پاگیزگی استفاده میشود و جزء مهمی از روان سازها است و معمولاً آن را از روغنها و چربیهای حیوانی و یا همان تریگلیسریدها تهیه میکنند. به نظر میرسد که اولین بار صابون توسط مصریان در درهی نیل ساخته شد و ابتدا آن را از خاکستر حاصل از سوزاندن چوب درختان تهیه میکردند و به تدریج این خاکستر جای خود را به روغنهای گیاهی همچون روغن نارگیل، روغن کنجد، روغن سویا و … داد. امروزه در تهیه صابونها از مواد شیمیایی، اسانس و مواد نگهدارنده مختلفی استفاده میشود که هر یک از این مواد به خودی
خود میتواند آلرژیزا باشد. شاید بهترین روش پیشگیری از این عوارض استفاده از صابونهای طبیعی با مواد طبیعی باشد که به تعداد محدودی از آنها اشاره خواهیم کرد:
موم عسل، عسل طبیعی
موم عسل به خوبی در محصولات آرایشی استفاده میشود، زیرا حاوی ترکیباتی است که هم در پوست انسان و هم در موم عسل وجود دارد. موم عسل مرطوبکننده عالی است و محصولاتی که حاوی این ماده هستند، حفظ رطوبت طبیعی پوست را افزایش میدهند. موم عسل مهارکننده اشعه UV است و پوست را نرم میکند. بزرگترین مصرفکننده موم عسل، صنایع لوازم آرایشی هستند که از آن در تهیه محصولات مختلف از جمله کرمهای زیبایی صورت، صابون، پماد، لوسیون، رژلب و کرمهای شب استفاده میشود. حتی از آن در صنایع داروسازی و دندانپزشکی در پمادها، موم چسبها و … استفاده میشود. مقدارکمی نیز در تهیه چسبهای
خاص، آب نبات، آدامس، جلاء مبل و سرامیک و … نیز به کار میرود. موم عسل حاوی اسیدهای آزاد، استرها و دیگر اجزای طبیعی است و عطر فوقالعاده و شکلپذیری و سازگاری آن با محیط موجب شده که بیشتر کرمها و صابونهای صورت و بدن به خصوص درصابونهای ضدشوره سر از آن استفاده شود. استفاده از این ماده طبیعی در تهیه لوازم آرایشی و بهداشتی در جوامع غربی نادیده گرفته شده است، در حالی که موم عسل و محصولات کندوی زنبور قرنهاست به دلیل منابع و خواص بیشمار آن در طب سنتی و محلی استفاده میشود. پزشکان اخیراً موفق شدند بیماران مبتلا به تب یونجه را با موم عسل درمان کنند. موم عسل
معمولاً به موم سفید Cera و یا موم زرد GERA شناخته میشود و معمولاً رنگ موم بین قهوهای و زرد است که این تنوع رنگی به نوع گلی که در منطقه زندگی زنبور عسل وجود دارد مرتبط میشود.
گل همیشه بهار
این گیاه بسیار معطر است و سالانه تا ۶۰ سانتیمتر رشد میکند. ساقههای آن مودار، برگها بلند و نیزهای شکل و گلهای آن معمولاً به رنگ زرد و نارنجی است. گلبرگهای این گل برای شستشوی مو بسیار مناسبند. و یک کرم مغذی و یک پاککننده پوست عالی هستند. حمام با اسانس این گیاه پوست را شفاف میکند و گردش خون را بهبود میبخشد و ترکیب آن بابونه تسکیندهنده همه منظوره برای هر نوع پوستی خواهد بود. برای درمان بریدگیها، خراشیدگیها، کبودیها، عفونتهای قارچی، بثورات و گزش حشرات نیز بسیار مفید است. اگر با اسانس این گیاه پوستتان را ماساژ دهید، برای همیشه از شر سلولیت
راحت میشوید. علاوه بر صنایع بهداشتی، در صنایع داروئی نیز بسیار پرمصرف است؛ چرا که ضدالتهاب است، اسپاسم عضلانی را کاهش میدهد، از خونریزی جلوگیری میکند، زخم را ضدعفونی و به هضم غذا کمک میکند و برای درمان سردرد، دندان درد، معده درد، تب و گرفتگیهای قاعدگی بسیار مناسب است. همچنین تورم را کاهش داده و رگ به رگ شدن، یرقان، چشم درد و زخم و به طور کلی ناراحتیهای پوستی را درمان و خشکی و ترک لب را برطرف میکند.
بابونه
بابونه که خواصی شبیه گل آفتابگردان دارد، به دلیل مصارف داخلی و خارجی یکی از محبوبترین داروهای گیاهی تبدیل است و در تهیه انواع صابونها و لوسیونها و کرمهای آرایشی از آن استفاده میشود. ترکیب با گیاهان دیگر همچون اسطوخودوس به یک اسانس فوقالعاده برای حمام کردن تبدیل میگردد. زمانی که از آن به صورت یک ماده خارجی استفاده میشود، پوست و بافت آن را بازسازی و مرطوب میکند. استفاده از بابونه در تهیه صابونها به دلیل خاصیت تسکین دهندگی و نرمکنندگی پوست است که علاوه بر آن جوش، تاول، خراش و سوختگی را درمان میکند و حتی در درمان مشکلات جدیتر پوستی همچون
اگزما، لوسیونها و پمادهای موضعی بابونه مؤثر است. همچنین دارای خواص ضدباکتریایی است و میتواند در تسهیل بهبود زخمها و عفونتهای مختلف نیز کمککننده باشد. بهترین ماده شستشو دهنده موهای شکننده و پوست حساس و ملتهب است و خشکی پوست را برطرف میکند.
چای بابونه
چای بابونه نیز برای شستشوی مو عالی است و موها را روشن و شفاف میکند. به همین دلیل در تهیه انواع شامپوها برای موهای بلوند از بابونه استفاده میشود. حمام با اسانس بابونه، آرامبخش است و خستگی و درد را رفع میکند. فقط کافی است. چند قطره از اسانس یا روغن آن را به آب وان حمام اضافه کنید. عطر و بوی تند آن شفادهنده و ضدعفونیکننده و برای مراقبت از پوست و مو مفید است. برای از بین رفتن درد عضلانی است فقط کافی است ۳ تا ۴ هفته بدن خود را با روغن آن ماساژ دهید. از آنجا که خاصیت ضدالتهابی و ضداسپاسم دارد، به درمان درماتیت کمک میکند. همچنین دستگاه گوارش را شل کرده و موجب تحریک
هضم طبیعی غذا میشود. بابونه آرامبخش و القاءکننده خواب است و اضطراب را از بینمیبرد و به بهبود سیستم ایمنی نیز کمک میکند. برای کودکان بیشفعال بسیار مناسب و برطرفکننده تنش است و موجب آرامش عضلانی و سیستم عصبی میشود و بیشتر برای درمان استرس، حساسیت، سرگیجه و هیستری مورد استفاده قرار میگیرد.
زردآلو
زردآلو و هسته آن یکی دیگر از مواد تشکیلدهنده برخی صابونهای گیاهی هستند. زردآلو حاوی ویتامین A است و خشکی پوست را برطرف میکند و سلولهای مرده پوست را از بین میبرد. دانه آن حاوی B۱۷ است که در بدن متابولیت سیانید را تولید میکند؛ به همین دلیل اگر کودک شما تجربه آن را ندارد، هرگز از آن استفاده نکنید. علت کاربرد زردآلو در محصولات بهداشتی آرایشی خواص مفید آن به خصوص روی پوستهای خشک و چروک است. روغن هسته زردآلو یکی از محبوبترین روغنها در عطردرمانی و حاوی مواد ضروری فراوانی است و خشکی و التهاب و خارش هر نوع پوستی را درمان میکند. این روغن از دانههای خشکشده
زردآلو به دست میآید و حاوی اسیدهای چرب ترانس پایین است و برای آشپزی و سس سالاد فوقالعاده است. که میتوان آن را از فروشگاههای مواد غذائی و یا داروخانهها تهیه کرد. روغن هسته زردآلو سرشار از ویتامینهای E است که در حفظ و جوانسازی پوست بسیار مؤثر است. این روغن از E. F. A(اسیدهای چرب ضروری مانند اسیداولئیک و اسیدلینولئیک) و ویتامین A است. بسیار سبک است و بافتی عالی دارد.
اکالیپتوس
اکالیپتوس یک درخت بسیار بلند است و گاه طول آن به ۹۰ متر میرسد. پوستی صاف دارد و برگهای آن مخالف یکدیگر و ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر رشد میکنند. میوه کپسولی شکل و سفتی دارد که دانههای آن بسیار کوچکند. صابونهای و اکالیپتوس روی پوست اثر پاککنندگی دارد و قرمزی و سوزش را کاهش میدهد. روغن اکالیپتوس به دلیل خاصیت آن در بهبود زخمها و خاصیت ضدانگلی مشهور است. ضدعفونیکننده است و در حمام و ماساژ بسیار مورد استفاده قرار میگیرد و میتوان از آن برای درمان سوختگیها، تاول، تبخال، بریدگیها، زخم، گزش حشرات و عفونتهای پوستی استفاده کرد. روغن اکالیپتوس، تلخ، محرک مسکن،
بادشکن، مدر، معرق، کفآور، دافع حشرات و تببر است. اکالیپتوس همچنین اثر خنککنندگی دارد و میگرن و مالاریا را درمان میکند و سرفه، آسم، عفونتهای گلو و سینوزیت را بهبود میبخشد. از آنجایی که التهاب را کاهش میدهد. و خلط را پاکسازی میکند، در درمان سرماخوردگی و تب یونجه مفید است. دردهای عضلانی و درد آرتریت روماتوئید و رگ به رگ شدگی را برطرف میکند و گردش خون ضعیف را بهبود میبخشد. روغن اکالیپتوس، میتواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند و به خصوص آبله مرغان، سرماخوردگی، آنفلونزا و سرخک و سستی قلبی، استفراغ و اسهال را درمان کند. اکالیپتوس در ترکیب با آویشن،
رزماری، اسطوخودوس، مرز نجوش، لیمو و نعنا، بسیار مناسب و معطر است. برای درمان رماتیسم و یا سختی عضلات با سرو کوهی و مرزنگوش و یا زنجفیل و یا فلفل سیاه و رزماری آن را ترکیب کنید تا اثربخشی آنرا مشاهده نمایید. حال که با مواد برخی از صابونهای طبیعی و گیاهی آشنا شدید و به خواص آنها پی بردید، میتوانید انتخاب دقیقتری داشته باشید و با بهرهوری از طب گیاهی و محصولات طبیعی که در طبیعت اطراف ما وجود دارد، علاوه بر زیبایی طبیعی، سلامتی خود را حفظ کنید. فراموش نکنید موادی که در اینجا به آن اشاره کردیم، تنها چکیدهای از محصولات مفید پوستی و بهداشتی، آرایشی هستند.
دارچین
دارچين درخت هميشه سبزي است كه ارتفاع آن به ۸ تا ۱۸ متر ميرسد و ۵۰ سانتيمتر قطر دارد. پوست آن نرم و قهوهاي مايل به قرمز است و معمولاً زائدههاي ريزي به شكل غدههاي كوچك روي آن ديده ميشود. هم مصرف دارويي، بهداشتي دارد و هم در آشپزي و همچنين صنايع آرايشي و تهيه عطريات استفاده ميشود. اين ماده تحريككننده پوست است و بدن را گرم ميكند. يكي از ادويههاي مهم كه به عنوان قابض طبيعي شناخته شده، دارچين است كه چربي اضافي پوست بدن و ياسر را از بين ميبرد و به همين دليل در تهيه صابونها و شامپوها از آن استفاده ميشود. معطر، قابض و محرك، بادشكن و تببر است و در درمان برونشيت، آسم،
اسهال، تهوع و استفراغ، نفخ شكم، تنفس بد مفيد ميباشد. همچنين بهترين محرك اشتها و درمان مشكلات گوارشي و شلكننده عضلات است و ضعف عمومي بدن را در دوران نقاهت برطرف ميكند. درعلم آروماتراپي (عطردرماني) از آن براي درمان بيماريهاي شپش، گال، گزش حشرات، گردش خون ضعيف، زايمان و تحريك انقباضات، بياشتهايي، كوليت، اسهال، سوءهاضمه، عفونت روده، گوارش ضعيف، اسپاسم، زگيل، آنفلوآنزا، سرفه، روماتيسم، سرماخوردگي، عفونتهاي ويروسي و بيماريهاي عفوني، استرس وابسته به شرايط محيطي، مراقبت از دندان و لثه، خستگي عصبي و ... استفاده ميگردد.