طرح سربازی اجباری برای تقویت ارتش از آغاز جنگ اوکراین مورد توجه بسیاری کشورهای اروپایی از جمله آلمان قرار گرفته است.
روزنامه اتریشی استاندارد در مطلبی در این باره نوشت: جنگ در اوکراین منجر به بحث در برخی کشورها در مورد تقویت توانایی های نظامی - همچنین از نظر پرسنلی شده است.
در ادامه این مطلب آمده است: جنگ در اوکراین از فوریه 2022 آغاز شده است و این امر اتحادیه اروپا و بسیاری از کشورهای اروپایی را بر آن داشته تا به دقت در مورد منابع نظامی خود فکر کنند. یکی از ترس‌ها و نگرانی‌ها در اتحادیه اروپا این بود که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در اوکراین متوقف نشود، بلکه بتواند به سمت غرب حرکت کند. به همین دلیل فنلاند و سوئد نیز به ناتو پیوسته‌اند.
افزایش چشمگیر هزینه‌های نظامی در اروپا
علاوه بر این سناریوی احتمالی دوره ریاست جمهوری مجدد دونالد ترامپ در آمریکا هم بر این نگرانی ها افزود. مشخص است که ترامپ تمایل دارد اروپا به طور کلی در ناتو مشارکت نظامی بیشتری داشته باشد. حالا ارقام نشان می دهد که اروپا به همه این دغدغه ها واکنش نشان داده است. بر اساس اطلاعات موسسه صلح استکهلم سیپری، هزینه های نظامی در اروپا از زمان شروع جنگ روسیه به شدت افزایش یافته است. بر این اساس در سال 2023 مجموع این هزینه ها 552 میلیارد یورو بود که 16 درصد بیشتر از سال 2022 است.
نویسنده در ادامه نوشت: به عنوان مثال، می توان به اولاف شولتز، صدراعظم آلمان اشاره کرد که تنها چند روز پس از حمله روسیه به اوکراین از یک "نقطه عطف" صحبت کرد و به ارتش آلمان وعده "بودجه ویژه" 100 میلیارد یورویی داد. یا فرانسه، دومین بازیگر بزرگ اتحادیه اروپا، که بودجه دفاعی خود را در تابستان 2023 دو برابر کرد.
همه اینها به ناچار موضوع پرسنل نظامی در اروپا را نیز مطرح کرده است. این پرسش ها مطرح است که آیا در اینجا به قدرت نیروی زن و مرد بیشتری نیاز داریم؟ و اگر چنین است آیا باید به خدمت سربازی اجباری متوسل شد؟
دومینوی اجرای طرح خدمت اجباری سربازی در اروپا
البته در اتریش وضعیت روشن است: از سال 1955 خدمت سربازی اجباری برای شهروندان مرد در این کشور وجود دارد. آنها در حال حاضر می توانند بین 6م اه خدمت در نیروهای مسلح و 9 ماه خدمات اجتماعی را انتخاب کنند. در سال 2013، همه پرسی در مورد خدمت سربازی اجباری در این کشور انجام شد و در نتیجه 59.7 درصد به حفظ آن و در نتیجه مخالفت با ارتش حرفه ای رای دادند.
یکی از دلایل برگزاری این همه پرسی، گرایش سراسری اروپا به لغو خدمت اجباری سربازی بود. به عنوان مثال، در آلمان، در 1 ژوئیه 2011 به عنوان بخشی از اصلاحات نیروهای مسلح - با گزینه فعال کردن مجدد این طرح در صورت تنش یا دفاع- قانون خدمت اجباری سربازی به حالت تعلیق درآمد. دولت بر این عقیده بود که این امر ارتش را کوچکتر اما قدرتمندتر می کند. حالا دقیقاً 13 سال بعد و تابستان امسال، بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان با توجه به تهدید روسیه، برنامه‌هایی را برای خدمت نظامی جدید ارائه کرد.
بر این اساس در آینده، مردان و زنان آلمانی در هجدهمین سالگرد تولد خود، درخواستی از ارتش آلمان دریافت خواهند کرد تا در مورد خدمت سربازی فکر کنند و یک پرسشنامه را پر کنند. به گفته پیستوریوس، برنامه این است که آنها اطلاعاتی در مورد "صلاحیت ها و علایق" خود و همچنین اینکه آیا می خواهند به خدمت سربازی بپردازند، ارائه دهند. مردان باید این کار را انجام دهند، زنان می توانند این کار را انجام دهند، زیرا آنها به طور کلی مشمول خدمت سربازی اجباری در آلمان نیستند.
ارائه طرح خدمت اجباری سربازی از طرف وزارت دفاع آلمان به پارلمان
رسانه های آلمانی گزارش دادند که بوریس پیستوریوس انتظار دارد کابینه فدرال برنامه های او را برای خدمت جدید نظامی امروز ( چهارشنبه) تصویب کند.
وی قبل از نشست گروه وزیران به تغییر وضعیت امنیتی در اروپا و نیاز به ذخیره نظامی بیشتر اشاره کرد. به گفته وی مشارکت آلمان در دفاع از ائتلاف ناتو مستلزم حجم دفاع بلندمدت حدود 460000 سرباز است. پیستوریوس به خبرگزاری آلمان در برلین گفت: بخش بزرگی از آنها، یعنی حدود 260 هزار نفر، باید بتوانند از ذخایر تامین شوند.
نگرانی ها درباره پرسنل ارتش آلمان هم اخیرا افزایش یافته است. تا ژوئن سال جاری تعداد سربازان ارتش به زیر 180000 مرد و زن کاهش یافته است.
خدمت سربازی اجباری در آلمان در سال 2011 در زمان کارل تئودور زو گوتنبرگ (CSU)، وزیر دفاع این کشور پس از 55 سال به حالت تعلیق درآمد. این به معنای لغو خدمت سربازی زیرا در همان زمان عملاً تمام ساختارهای خدمت اجباری سربازی منحل شد.
با این حال، قانون خدمت اجباری سربازی همچنین تصریح می کند که اگر پارلمان آلمان وضعیت تنش و دفاعی را تشخیص داد خدمت سربازی اجباری برای مردان احیا خواهد شد، اگرچه پس از سال 2011 هیچ آمادگی مشخصی برای چنین وضعیتی وجود نداشت.
بر اساس این طرح جدید اگر مردان پرسشنامه را پر نکنند آنها سپس به دلیل یک تخلف اداری با جریمه نقدی روبرو می شوند. هنوز مشخص نیست که این میزان جریمه باید چقدر باشد.
به این ترتیب با این پیش نویس قانونی، وزارت دفاع آلمان در حال پی ریزی مقدمات خدمت سربازی جدید در آلمان است. وزیر دفاع آلمان انتظار دارد کابینه فدرال برنامه های او را امروز ( چهارشنبه) تصویب کند.
بالا گرفتن بحث‌ها درباره خدمت اجباری سربازی در فرانسه و ایتالیا
سربازی اجباری در فرانسه نیز در سال 2002 لغو شد. در سال 2019، امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه خدمات ملی جهانی را معرفی کرد. در این طرح جوانان می توانند به مدت یک ماه در نهادهای غیرنظامی یا نظامی خدمت کنند. مدت هاست که صحبت ها و بحث هایی درباره اجباری شدن این سرویس در فرانسه شکل گرفته است با این حال، تصمیم نهایی هنوز اتخاذ نشده است.
سربازی اجباری در ایتالیا هم در سال 2005 به حالت تعلیق درآمد. همانطور که در بسیاری از کشورها، این گام بحث برانگیز بود، بحث های مکرر در مورد معرفی مجدد آن در این کشور نیز وجود داشت. اما بیشترین بحث ها در این باره در سال جاری توسط ماتئو سالوینی، رئیس حزب راستگرای لگا و معاون کنونی جورجیا ملونی، نخست وزیر ایتالیا و وزیر زیرساخت آغاز شد. وی در یک سخنرانی در ماه می، شش ماه سربازی اجباری در یک مرکز نظامی یا غیرنظامی را برای افراد بین 18 تا 26 سال پیشنهاد کرد. سالوینی بعداً نیز پیش نویس قانون مربوطه را ارائه کرد.
کسانی که در ایتالیا از سالوینی حمایت می کنند استدلال می کنند که خدمت اجباری می تواند نیروهای دفاعی ایتالیا و در عین حال غرور ملی را تقویت کند. البته مخالفان خدمت سربازی اجباری استدلال می کنند که به جای اجبار آنها به خدمت در ارتش، باید چشم انداز شغلی جوانان را بهبود بخشید.
تمایل روزافزون کشورهای شرق اروپا به اجرای طرح خدمت اجباری سربازی
در اروپای شرقی، منطقه نزدیکتر به جنگ اوکراین و بنابراین به روسیه لتونی اولین کشوری بود که با طرح سربازی اجباری واکنش نشان داد. در اواسط سال 2023، سربازی اجباری که در سال 2007 در این کشور لغو شد، به صورت داوطلبانه معرفی شد و از این سال مردان بین 18 تا 27 سال دوباره به مدت یازده ماه به خدمت سربازی اعزام شدند. لیتوانی در سال 2015، یک سال پس از جنگ دونباس و الحاق کریمه به روسیه، خدمت اجباری را مجدداً آغاز کرد.
در لهستان، جایی که خدمت اجباری در سال 2010 لغو شد، دولت در آوریل 2022، دو ماه پس از شروع جنگ اوکراین، خدمت سربازی داوطلبانه را معرفی کرد. بر اساس این طرح افراد می توانند 27 روز آموزش را قبل از ورود به نیروهای رزرو انجام دهند یا می توانند یازده ماه دیگر در این شرایط بمانند و سپس برای یک شغل در ارتش حرفه ای اقدام کنند.
بلغارستان هم در سال 2007 خدمت اجباری را رها کرد تا ارتش حرفه ای تشکیل دهد. با جنگ در اوکراین، بحث در مورد خدمت اجباری سربازی دوباره در این کشور هم مطرح شد، که عمدتاً توسط رومن رادف، رئیس جمهور این کشور که یک خلبان نظامی سابق، که دوست روسیه در نظر گرفته می شد، آغاز شد. در سپتامبر، آتاناس ساپریانوف، وزیر دفاع این کشور البته بازگشت به خدمت اجباری را رد کرد، اگرچه او برای مثال، چشم انداز آموزش نظامی را برای پلیس و ادارات آتش نشانی در نظر گرفت. اما هنوز چیزی قطعی نشده است.
اما بهر حال دولتمردان بر این عقیده اند که باید کاری در بلغارستان انجام شود، زیرا 20 درصد از موقعیت های برنامه ریزی شده در ارتش بلغارستان در حال حاضر پر نشده است. ساپریانوف، وزیر دفاع این کشور گفت که حقوق ارتش در سال آینده به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت تا پست های بیشتری را پر کند. اگر این اتفاق نیفتد، می‌توان درباره سربازی اجباری بحث کرد.
جمهوری چک هم در سال 2005 به خدمت سربازی اجباری پشت کرد. این کشور در حال حاضر دارای یک ارتش حرفه ای 26600 نفری است. علاوه بر این، بیش از 4000 نیروی ذخیره وجود دارد. کارشناسان نظامی بر این باورند که تا سال 2030 تعداد نیروهای ذخیره این کشور به 10000 نیرو افزایش خواهد یافت. بر اساس نظرسنجی ها، حمایت عمومی از خدمت اجباری در نتیجه جنگ در اوکراین در این کشور افزایش یافته است، اما بحث های جدی آغاز نشده است.
دولت کرواسی هم در واقع با برنامه های خود برای معرفی دو ماه خدمت سربازی اجباری بسیار پیشرفت کرده است. اما اجرای این طرح به دلیل برگزاری انتخابات ریاست جمهوری که برای دسامبر یا ژانویه برنامه ریزی شده بود متوقف شد. خیلی بعید است که تا قبل از این تاریخ قانون مربوطه تصویب شود.
دانمارک نیز یک فرم مختلط را انتخاب کرده است: حدود 6000 مرد، یعنی حدود 20 درصد از کسانی که مسئول خدمت سربازی هستند، هر ساله برای ارتش مورد نیاز هستند. در سال های اخیر همیشه داوطلبان کافی برای خدمت چهار ماهه وجود داشته است. در غیر این صورت با قرعه کشی مشخص می شود که چه کسی این شانس را پیدا می کند. در ماه مارس، دولت دانمارک تصمیم گرفت این خدمات را به یازده ماه افزایش دهد و زنان را نیز شامل شود. مت فردریکسن، نخست وزیر این کشور نیز اعلام کرد که 5.5 میلیارد یورو برای تسلیحات جدید هزینه می شود. وی البته گفت: ما به این دلیل که خواهان جنگ هستیم خود را تسلیح نمی کنیم بلکه برای جلوگیری از آن مسلح می شویم.
