شیوع سکته مغزی در نوزادان

 ساسان ساکت اظهار کرد: از سال ۲۰۰۶ تاکنون، هر ساله بیست و نهم اکتبر (هشتم آبان) به عنوان روز جهانی سکته مغزی نامگذاری شده که خود گویای اهمیت بسیار زیاد این موضوع در تمام سنین است.

وی در پاسخ به این سوال که مگر نوزاد یا کودک هم سکته مغزی می‌کنند؟ اضافه کرد: متاسفانه از هر ۱۰۰ هزار فردی که در محدوده سنی یک ماه تا ۱۸ سال هستند؛ پنج نفر دچار سکته مغزی می‌شوند که این آمار در حال نزدیک شدن به آمار سکته‌های مغزی در سنین بالاتر است؛  سکته‌های مغزی در نوزادان شایع‌تر از کودکان و در پسران شایع‌تر از دختران است.

این فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان ادامه داد: میزان بروز سکته‌های مغزی در کودکان ساکن کشورهای در حال توسعه دو تا پنج برابر بیشتر از کشورهای توسعه یافته است.

ساکت در خصوص اهمیت سکته مغزی در کودکان یا نوجوانان اظهار کرد: به دنبال بروز برخی شرایط که به آنها خواهیم پرداخت، لخته‌ای در عروق شریانی یا وریدی مغز ایجاد می‌شود و ناحیه پشت این لخته، دچار کمبود اکسیژن (ایسکمی) و کمبود مواد غذایی خواهد شد و این روند در سکته‌های ایسکمیک شریانی(AIS) و ترومبوز سینوس‌های وریدی مغز(CSVT) رخ می‌دهد. حال اگر به هر دلیلی یکی از عروق داخلی مغز پاره شوند؛ منجر به از دست دادن خون، اکسیژن و مواد غذایی در منطقه پارگی رگ و پشت آن منطقه می‌شوند که این اتفاق در سکته‌های خونریزی دهنده(HS) رخ می‌دهد.

وی در خصوص اینکه چه عواملی می‌توانند منجر به بروز سکته‌های مغزی در کودکان و نوجوانان شوند، خاطرنشان کرد: تفاوت چشمگیری بین علل مسبب یا مستعد کننده فرد کمتر یا بیشتر از ۱۸ سال برای سکته مغزی وجود دارد که برخی از مهم‌ترین علل آن در سنین زیر ۱۸ سال شامل بیماری‌های عفونی (مننژیت و عفونت گوش میانی)، اسهال و کم شدن شدید آب بدن، اختلالات قلبی عروقی (اختلالات ساختمانی قلب، اختلالات ضربان قلب، التهاب یا عفونت عروق، بیماری کاوازاکی و تب روماتیسمی)،  اختلالات خونی و انعقادی خون نظیر فقر آهن، کمبود بعضی پروتئین‌ها و آنزیم‌های خاص مانند پروتئین سی، پروتئین اس و متیلن تترا هیدروفولات و همچنین سایر علل افزایش انعقادپذیری خون،  بیماری‌های ژنتیکی همچون سندروم داون، نوروفیبروماتوز، توبروس اسکلروزیس،  داروها و مواد مخدر نظیر ال آسپاراژیناز، قرص های جلوگیری از بارداری،  ارگوتامین، آمفتامین و کوکائین، بیماری‌های عروقی مغز شامل مویا مویا، سندروم استورج وبر و التهاب عروق مغز  و ضربه به سر هستند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران در پاسخ به این سوال که از کجا بفهمیم نوزاد کودک یا نوجوان ما دچار سکته مغزی شده است؟ گفت: برای راحتی کار از عبارات مخففی مثل BEFAST  و یا در ایران از عبارات مخففی مانند تب صبحت استفاده می‌کنیم که به مفهوم از دست دادن تـعادل یا تلو تلو خوردن،  از دست دادن بـینایی یا تاری دید، افتادگی صـورت یا نامتقارن شدن شکل صورت، افتادگی بـازوها یا پاها یا احساس گزگز در اندام ها، حـرف زدن نامفهوم یا مشکل یا گیج به نظر رسیدن و در نهایت مخفف تلفن به این مفهوم که لطفاً بلافاصله برای انتقال بیمار خود به بیمارستان به اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.

ساکت تاکید کرد: اگر علائم فوق را ملاحظه فرمودید، بلافاصله با ۱۱۵ تماس بگیرید و از پرسنل مجرب آن بخواهید تا کودک شما را به نزدیک‌ترین بیمارستان اعزام کنند.

این فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان در پاسخ به این سوال که در مواجهه با کودک یا نوجوان چه اقدامی انجام دهیم؟ گفت: برای شروع اقدامات به اخذ شرح حال، معاینه دقیق، انجام آزمایش‌های خون، انجام تصویربرداری حرفه‌ای از مغز و عروق آن و مطلع ساختن تیم حرفه‌ای متشکل از رشته‌های مختلف تخصصی و فوق تخصصی نیاز داریم تا سریعاً و با دقت فشار خون، قند خون، دمای بدن و تشنج فرزند عزیز شما را کنترل کنیم؛  علل عفونی و متابولیک را درمان کنیم و اقدامات لازم برای حل کردن یا خارج کردن لخته از مغز را انجام دهیم.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران ادامه داد: چنانچه بیمار کمتر از چهار و نیم ساعت از آخرین زمانی که سالم دیده شده به بیمارستانی مجهز اعزام شود؛ احتمال بروز مرگ و میر یا عارضه مغزی با شروع درمان‌های موثر در وی بسیار کاهش می‌یابد و امید می‌رود با افزایش آگاهی در مورد سکته مغزی شاهد کاهش بروز آن در تمام جهان و بالاخص کشور عزیزمان باشیم.