مجموعه طوبی اقتباسی آزاد از کتاب اربعین طوبی نوشته محسن امامیان است که البته تقریباً با کتاب تفاوت‌هایی نیز دارد ولی اصل داستان همان است و بیشتر اتفاقات، روایت واقعیت‌هایی است که برای طوبی، خانواده و اطرافیانش رخ داده است. البته برخی دیگر از اتفاقات و شخصیت‌ها برای جذابیت بخشیدن به قصه ساخته ذهن کارگردان و نویسنده هستند.
کارگردان این سریال «سعید سلطانی» است که مخاطب او را با سریال «ستایش» می شناسد. سلطانی بعد از ستایش دیگر نتوانست موفقیت جدی در آثار خود کسب کند.
طوبی به نویسندگی «سید حسین امیرجهانی» توانست بار دیگر سعید سلطانی را به اوج بازگرداند.
طوبی بار دیگر نشان داد که اقتباس از آثار ادبی با رعایت اجرای دقیق هنری نتیجه مطلوبی خواهد داشت. «قصه» درد پر غصه امروز سینما و سریال سازی این دوران ماست. قصه طوبی پاشنه آشیل جذب مخاطب این سریال است. ماجراهایی که برای خانواده طوبی اتفاق می افتاد برای مخاطب ایرانی بسیار ملموس است؛ چه قبل از انقلاب و چه در زمان جنگ.
این بار ما در سریال طوبی جنگ را از درون عراق بعث می‌بینیم. زاویه ای متفاوت از جنگ که تا به حال کمتر از نگاه مردم مخالف حکومت بعث دیده شده است. در این زاویه مخاطب ایرانی با شیعیان مخالف حکومت بعث بیشتر آشنا می شوند و به برخی از سوالات آنها پاسخ داده می شود. بی‌رحمی حکومت بعث را در نقش درخشان «شیث» با بازی «پرویز فلاحی‌پور» که گویی کنایه‌بار خود صدام است را مشاهده می کنیم. یک ژنرال عراقی که به عشق صدام پسر خود را می‌کشد.
مورد دیگر استفاده درست از تصاویر مستندگونه تاریخی در این سریال بود که کامل کننده قصه طوبی شد.
یکی از نقاط قوت دیگر طوبی خود «طوبی» است. «شبنم قربانی» در طوبی می‌درخشد. قربانی که در فیلم تحسین شده شهید زین الدین سیمرغ مکمل فجر سال گذشته را دریافت کرد حال خود را به مخاطب تلویزیون معرفی می کند. حذف شبنم قربانی از طوبی شکست برای سعید سلطانی است. طوبی جوان و طوبی کهنسال سریال واقعا باور پذیر است.
نقطه قوت دیگر سریال طوبی عوامل فنی با تجربه پشت صحنه است. طوبی، مهدی حسینی وند تدوین‌گر را دارد. او برای «چ» ابراهیم حاتمی‌کیا از جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین گرفته است. طوبی، علیرضا زرین‌دست فیلم‌بردار را دارد. زرین دست پنج سیمرغ بلورین جشواره فیلم فجر دارد.
تصاویر کارت پستالی تلویزیونی چالش سختی برای زرین دست بود. سعید سلطانی در طوبی شانس داشتن این دو فرد تاثیر گذار را به خوبی درک و تا می توانست از این شانس استفاده کرد.
موسیقی دلنشین طوبی نقطه قوت دیگر این سریال است. آهنگساز این سریال ستار اورکی است. او موسیقی فیلم های «ستایش»، «جدایی نادر از سیمین» و «فروشنده» اصغر فرهادی را در کارنامه دارد.
اما ضعف طوبی در پرداخت قصه بود. قصه دیر، مخاطب را درگیر ماجراهای اصلی و کلیدی زندگی طوبی کرد. این شتابزدگی در پرداخت متاسفانه در قسمت های پایانی سریال مخاطب را خسته کرد. هرچقدر پرداخت در میانه سریال بسیار قوی بود اما می‌توان گفت طوبی ابتدا و انتهای ضعیفی داشت.
یکی از شانس های سعید سلطانی در طوبی روح سریال طوبی بود که مخاطب شیعه ایرانی این روح را دوست داشت. روح حسینی در قسمت های پایانی سریال تا حدودی اشتباهات فنی سریال را پوشانده بود. سکانس دلچسب رسیدن خانواده طوبی به بین الحرمین به دلیل استفاده کارگردان از تصاویر مستند اربعین حسینی یکی از موارد دلنشین کار بود.
«سعید سلطانی» با «طوبی» نشان داد سبک زندگی ایرانی و حفظ خانواده همچنان برای مخاطب جذاب است.
حامد زبیراوی
