خیانت، قدیمیترین چالشی است که انسانها در ازدواج تکهمسری با آن مواجه شدهاند. درمانگر روابط زناشویی، ایشتر پرل، در کتاب «وضعیت رابطه» میگوید : «علیرغم نکوهش گسترده، خیانت جاذبهای دارد که ازدواج فقط میتواند به آن حسادت کند. این جاذبه در حدی است که در کتاب مقدس مسیحیان دو فرمان درباره این گناه آورده شده است، یکی برای انجام آن و یکی صرفاً به دلیل فکر کردن به آن.»
دسترسی به آمار دقیق خیانت از این حیث سخت است که بسیاری از افراد نمیپذیرند به شخصی در رابطه فعلی یا گذشتهشان خیانت کردهاند.
از آن جالبتر آن است که چیستی خیانت روز به روز دارد مبهمتر میشود. مثلاً اگر به شخصی پول بدهید تا با شما باشد خیانت کردهاید؟ اگر فقط مجازی با او صحبت کنید خیانت محسوب میشود؟ اگر عاطفه درگیر نشود خیانت است؟
ورای اینکه چند نفر از ما خیانت کرده یا میکند، مهم است عواملی که میتواند احتمال وقوع خیانت را بالا ببرد بشناسیم. این امر به ما کمک میکند تا انتظاراتمان درباره شرکای احتمالی برای روابط بلندمدت را تنظیم کنیم و خودمان را از آسیب حفظ کنیم.
5عامل هستند که میتوانند احتمال خیانت در افراد را بالا ببرند:
1.عدم درگیری اخلاقی یا گرایش به نقض اخلاق
حتی افرادی که قاطعانه باور دارند که خیانت اشتباه است، ممکن است مرتکب خیانت شوند. برخی تحقیقات نشان میدهند که این امر به دلیل یک استراتژی ذهنی به نام عدم درگیری اخلاقی رخ میدهد که توانایی نادیده گرفتن قطبنمای اخلاقی درونی و رفتار به شکلی است که، بدون ایجاد احساس گناه، فرد استانداردهای خودش را نقض میکند.
مطالعهای که در سال 2023 در آمریکا انجام شد نشان داد که افرادی که نمرات بالاتری در مقیاس بیتفاوتی اخلاقی کسب کرده بودند، بیشتر احتمال داشت که به شرکای عاطفیشان خیانت کنند. آنها همچنین بیشتر به مورد خیانت واقع شدن شک داشتند که شاهدی بر فراکنی یا باور این امر است که دیگران دارند همان کاری را انجام میدهند، همان فکری را میکنند و همان حسی را دارند، که خودِ شما دارد.)
اگر میخواهید احتمال خیانت در خود یا شریک عاطفیتان را تخمین بزنید باید در آزمون بیتفاوتی اخلاقی شرکت کنید. اگر یکی ای هر دو نفرتان در این آزمون نمره بالایی کسب کردید، ارزش دارد که درباره احتمال وقوع خیانت و اینکه چطور میتوانید بعد از آن با رابطه برخورد کنید، صحبت کنید. برخی از موارد مقیاس نقض اخلاق یا بیتفاوتی اخلاقی شامل موارد زیر است:
-توجیه اخلاقی: به دنبال توجیهی هستید تا به رفتار غیرانسانی یک هدف اخلاقی بچسبانید که جامعهپسند شود. مثلاً اگر من خیانت میکنم علتش آن است که همسرم فرد گرمی نیست.
-برچسبزدن مدبرانه: استفاده از زبان مودبانه برای توضیح یک عمل غیرانسانی تا فرد به لحاظ اخلاقی خودش را از عمل غیراخلاقی مجزا کند. درواقع بسته به نامی که به یک عمل میدهیم، آن اعمال میتواند «ظواهر» متفاوتی به خود بگیرند. زبان مدبرانه باعث میشود که مسئولیت فرد در انجام کار غیراخلاقی در نظرش کمرنگتر جلوه کند. مثلاً «من که خیانت نمیکنم، یک دوستی ساده است.» این فهرست طولانیتر است.
2.خیانت گذشته
هرچند که آدمها ممکن است یک یا دوبار خیانت کنند و دیگر نکنند، تحقیقات قبلی درباره خیانت نشان میدهد که خیانت گذشته میتواند احتمال خیانت در آینده را پیشبینی کند. مطالعه سال 2018 که به بررسی رفتار جنسی 484 نفر بزرگسال در دو رابطه مجزا پرداخته بود، دریافت شرکایی که در رابطه اول خیانت کرده بودند، 3برابر بیشتر احتمال داشت که در رابطه بعدی هم خیانت کرده باشند. اطلاعات داشتن درباره خیانت و بیوفاییهای گذشته شریک عاطفی میتواند احتمال خیانت در رابطهتان را کم کند.
3.بیشفعالی و فقدان تمرکز
همه آدمهایی که از نقص توجه و بیشفعالی رنج میبرند، به شرکای عاطفیشان خیانت نمیکنند. اما برخی تحقیقات نشان میدهند که نقص توجه در بزرگسالان آنها را در برابر خیانت آسیبپذیر میکند زیرا ممکن است که گرایش به نوگرایی و سطوح بالای محرک داشته باشند. افرادی که از نقص توجه رنج می برند، در کنترل تنش، بازدارندههای رفتاری و در نظر گرفتن پیامدهای طولانیمدتتر رفتارشان در حضور چیز دیگری که از آنها انرژی و توجه زیاد میطلبد (مثل رابطه) به سختی میفتند. اما این افراد روابط جنسی ماجراجویانهتری دارند که احتمالاً یک مزیت برای شریک عاطفیشان محسوب میشود.
4.برخی اختلالات شخصیتی
حتماً تعجب نمیکنید اگر بدانید افرادی که دچار اختلال شخصیتی خودشیفتگی هستند، بیشتر از سایرین احتمال دارد که خیانت کنند. نقص همدلی و ناتوانی در کسب نقطهنظر دیگران، اشتهای سیریناپذیر برای تحسین شدن، تکانشهای بیشتر و حس حق بهجانب بودن، میتواند دلیل خیانت را در این افراد توضیح بدهد. اختلال شخصیت مرزی هم احتمال خیانت را افزایش میدهد زیرا افرادی که با این وضعیت دست و پنجه نرم میکنند تکانش بالایی را تجربه میکنند و بیشتر احتمال دارد که به دنبال کسب تأیید و توجه از طریق رفتارهای جنسی باشند یا بخواهند ترسشان از رهاشدگی توسط شریک عاطفی اصلی را با خیانت کردن به او کم کنند.
6.تابستان
به نظر میرسد که تابستان فصل اوج دارد. برطبق مطالعهای که در سال 2017 در دانشگاه فلوریدا انجام شده است، تابستان احتمال خیانت را افزایش میدهد. شاید دلیلش افزایش مسافرتها باشد که فرصت برای خیانت را فراهم میکند. به نظر میرسد که مقاومت در برابر هوس در هوای گرم سختتر است زیرا نوع پوشش افراد، ساعات کاری و ...شان تغییر میکند. به نظر میرسد که گرما هم خویشتنداری را سختتر میکند که باعث میشود ماجراجویی با شخصی به غیر از شریک عاطفیمان را رد نکنیم.
سخن آخر
اگر هر یک از این موارد در مورد خودتان یا شریک عاطفیتان درست است، نترسید. این موارد نمیتوانند قاطعانه خیانت را پیشبینی کنند؛ آنها صرفاً احتمال بالاتر وقوع خیانت را پیشبینی میکنند. اگر چنین مواردی را در خودتان یا شریک عاطفیتان مشاهده کردید، بهتر است که با هم گفتوگو کنید. بهتر است به تعریفی از خیانت با هم برسید، مرزهایتان را تعیین کنید و درباره واکنشهای احتمالیتان در صورت وقوع خیانت حرف بزنید.