در شرایطی که بازار خودرو با تقاضای روزافزونی مواجه است، واردات خودرو از آن دست موضوعاتی است که شاید بتواند تا حدود کمی چالشهای بازار خودرو را حل کند. با این حال آنطور که آمارها نشان میدهد واردات خودرو با توجه به کمبود منابع ارزی کشور نمیتواند راهحل اصلی باشد و بهزعم کارشناسان راهحل اصلی افزایش تولید محصولات داخلی است که فعلا دور از دسترس بهنظر میرسد.
در حال حاضر سالانه یکمیلیون دستگاه خودروی سواری در ایران تولید میشود، اما برآورد میشود حجم تقاضا برای خودرو در ایران رقمی بیش از ۱.۵میلیون دستگاه باشد.
طبق آخرین آمار وزارت صنعت تعداد خودروهای سواری موجود در کشور ۲۱میلیون دستگاه است و نیمی از ایرانیها هیچ خودرویی ندارند که بهزعم کارشناسان کمبود عرضه و تورم، اصلیترین دلایل پایین بودن میزان مالکیت خودرو در ایران است.
نکته دیگر در مورد میزان تقاضای خودرو در ایران افزایش تعداد خودروهای فرسوده است که در بسیاری از محاسبات لحاظ نمیشود. در حال حاضر ۶درصد خودروهای سواری که در ایران تردد میکنند فرسوده هستند که این بهمعنای آن است که حدود یکمیلیونو ۳۰۰هزار دستگاه خودرو فرسودهاند و دیر یا زود باید جایگزین شوند. با توجه به اینکه سن بازنشستگی خودروهای سواری ۲۰سال درنظر گرفته شده است هرسال بر تعداد خودروهای فرسوده نیز اضافه میشود.
راهکار واردات
در شرایطی که تقاضا برای خودرو روزبهروز در حال افزایش است و در عین حال با توجه به افزایش سن بسیاری از خودروها راهکار دولت و مجلس برای ایجاد تعادل در بازار، افزایش واردات خودرو بود؛ راهکاری که همین حالا هم چالشبرانگیز است؛ چراکه از یک طرف تیراژ واردات خودرو بسیار محدود است و از طرف دیگر بهنظر نمیرسد بسیاری از متقاضیان داخلی توانایی خرید این خودروها را داشته باشند؛ چراکه قیمت خودروهای وارداتی عمدتا تناسبی با بودجه خانوار در ایران ندارد و همین موضوع منجر شده تا بسیاری از متقاضیان به خودروسازان داخلی چشم بدوزند؛ خودروسازانی که بهدلیل ساختار دولتی خود با چالشها و زیانهای سنگینی مواجهند.
آخرین آمارها از واردات خودروها
آنطور که آمارها نشان میدهد سال گذشته جمعا ۱۱هزارو ۲۳۶دستگاه خودروی سواری به ارزش ۲۲۳میلیونو۸۶۱هزار دلار وارد کشور شده و در نیمه نخست سالجاری نیز حدود ۲۰هزار خودروی جدید از طریق گمرک وارد کشور شده است. این ارقام نشان میدهد که با وجود هیاهوی زیادی که بر سر خودروهای وارداتی وجود دارد ارقام واردات حجم بسیار اندکی از تقاضای موجود در بازار را پاسخ میدهد. با این حال آنطور که روز گذشته رئیسکل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد خبر دادهاند قرار است ارز بیشتری در نیمه دوم سال به واردات خودرو اختصاص یابد که این میزان میتواند به روند واردات خودرو شتاب بیشتری بدهد.
محمدرضا فرزین، رئیسکل بانک مرکزی دیروز در همین رابطه گفت: یک میلیارد دلار به واردات خودرو اختصاص داده شده است. این یک سیاست مستمر است و تا پایان سال ادامه خواهد داشت.
عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد هم گفت: بالاخره گره کور واردات خودرو را با تدبیر رئیسجمهور در جلسه ستاد اقتصادی دولت باز کردیم.
گره بازار خودرو باز میشود؟
با توجه به صحبتهای وزیر اقتصاد و رئیسکل بانک مرکزی و تخصیص یکمیلیارد دلار ارز به صنعت خودروسازی میتوان انتظار داشت تا پایان سال دستکم ۵۰هزار خودروی خارجی جدید وارد کشور شود. طبق آییننامه سقف قیمت خودروهای وارداتی ۲۰هزار دلار درنظر گرفته شده و اولویت با خودروهایی است که در حدود ۱۰هزار دلار قیمت دارند. بر این اساس محاسبات نشان میدهد که با توجه به یک میلیارد دلار ارزی که تا پایان سال برای واردات خودروهای خارجی درنظر گرفته شده است تا پایان سال باید دستکم ۵۰هزار خودروی جدید وارد کشور شود.
اما پرسش این است که آیا این حجم از واردات با توجه به تقاضای انباشتهای که برای خرید خودرو در ایران وجود دارد، میتواند گره اصلی بازار را باز کند و آیا خریداران داخلی توان خرید این خودروها را دارند یا اینکه باید سیاستهایی درنظر گرفت که با توجه به محدودیتهای ارزی کشور حجم تولید در بازار داخلی افزایش یابد؟