شورای نگهبان فهرست ۶ نفر نهایی برای انتخابات پیش روی ریاستجمهوری را اعلام کرد. احتمالا در روزهای آینده این ۶ نفر برنامههای خود را برای حل چالشهای کشور ارائه خواهند کرد.
اما برای مردم مهمترین اولویت رئیس دولت آینده چه خواهد بود؟ در یک نظرسنجی، اولویتهای اصلی مورد بررسی قرار داده شده است.
از دید مخاطبان، رفع تحریمها از اقتصاد ایران مهمترین دغدغه پاسخدهندگان بوده است. این مطالبه با واقعیتهای اقتصادی نیز همخوان است. مطابق بررسیها، تشدید تحریمها در یک دهه اخیر رشد اقتصادی را از مسیر صعودی خود منحرف کرده و باعث جاماندگی ایران در رقابت منطقهای با رقبا شده است. تشدید تحریمها باعث شده است که ارتباط موثر اقتصاد ایران با سایر کشورها کمرنگتر از قبل شود و این کاهش همکاری فرامرزی، حتی با کشورهای همسو با ایران نیز مشاهده میشود؛ بنابراین برگ برنده رئیسجمهور آینده این است که بتواند اجماع داخلی و خارجی را برای سدشکنی تحریمها ایجاد کند.
با اعلام نهایی اسامی کاندیداهای تاییدصلاحیتشده توسط شورای نگهبان، رقابت انتخاباتی به طور رسمی آغاز شده است. در همین راستا «دنیای اقتصاد» در یک نظرسنجی از مخاطبان خود، اولویتهای سکاندار دولت چهاردهم را پرسیده است که بر این اساس رفع تحریمها با اختلاف، مهمترین مطالبه مردم از رئیسجمهور آینده است. به نظر میرسد اثر تحریمها بر تعاملات جهانی ایران، رشد اقتصادی و به طور کلی معیشت ایرانیان دلیل اهمیت پررنگ این موضوع در میان مردم باشد.
بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۳ روز گذشته به پایان رسید و شورای نگهبان اسامی ۶ نفر را به عنوان کاندیداهای نهایی حضور در رقابتهای انتخاباتی اعلام کرد. به این ترتیب محمدباقر قالیباف، سعید جلیلی، مسعود پزشکیان، علیرضا زاکانی، مصطفی پورمحمدی و امیرحسین قاضیزاده هاشمی تایید شورای نگهبان را برای حضور در انتخابات گرفتند. یکی از مهمترین مسائلی که در رابطه با دولت چهاردهم و سکاندار آن، فارغ از اینکه چه کسی موفق به کسب آرای مردم شود، مطرح میشود، اولویتهایی است که باید برای اداره کشور در دستور کار قرار گیرد.
رفع تحریمها در کانون توجه
حال «دنیای اقتصاد» در یک نظرسنجی جدید از مخاطبان خود به بررسی اولویتهای رئیسجمهور آینده از نگاه آنها پرداخته است. بر اساس این نظرسنجی که بیش از ۲ هزار نفر از مخاطبان «دنیای اقتصاد» شرکت کردند رفع تحریمها با اختلاف از سوی مردم به عنوان مهمترین اولویت دولت چهاردهم عنوان شد و ۵۴ درصد از شرکتکنندگان به آن رای دادند.
پس از آن، مهار تورم در اولویت دوم قرار گرفته که ۳۰ درصد از رای شرکتکنندگان در این نظرسنجی را به خود اختصاص داده است. سایر موارد با ۸ درصد، حل چالشهای اجتماعی با ۵ درصد و تولید مسکن با ۳ درصد از نظر مخاطبان به ترتیب اولویتهای بعدی رئیسجمهور آینده عنوان شدند.
سهم پررنگ تحریمها در میان اولویتهای مطرحشده از سوی مردم این موضوع را نشان میدهد که طی سالهای گذشته و با پررنگ شدن اثر تحریم بر وضعیت اقتصادی مردم ایران، این موضوع حتی نسبت به مسائل اقتصادی مانند مهار تورم یا کاهش فقر و ایجاد اشتغال در اولویت بالاتری قرار گرفته است. این موضوع با توقف مسیر رشد اقتصادی کشور و ارتباط با سایر کشورها، تاثیر مستقیمی بر رفاه مردم کشور گذاشته است.
جاماندگی ایران از کشورهای منطقه
از سوی دیگر بررسیها نشان میدهد از سال ۲۰۱۱ و با تشدید تحریمهای بین المللی علیه ایران، درآمد سرانه ایرانیان به شکل محسوسی کاهش یافته و باعث شده ایران در شاخصهای اقتصادی و توسعهای از سایر کشورهای منطقه عقب بماند. برای مثال مقایسه تولید ناخالص داخلی سرانه سه کشور ایران، ترکیه و عربستان بر اساس برابری قدرت خرید نشان میدهد درحالی که رشد تولید ناخالص داخلی سرانه عربستان و ترکیه پس از سال ۲۰۱۱ روند صعودی چشمگیری را تجربه کرده است، اما در ایران رشد آن پرنوسان و در حال درجا زدن بوده است.
اثر تحریمها بر اقتصاد
طی سالهای گذشته تحریمهای اقتصادی اعمالشده علیه ایران، بهویژه از سوی ایالات متحده و اروپا، تاثیرات گسترده و عمیقی بر جامعه و اقتصاد کشور داشته است. این تحریمها که طی دهههای گذشته بهشدت افزایش یافتهاند، با هدف کاهش توان اقتصادی و سیاسی ایران طراحی شدهاند.
گزارشهای کارشناسی نشان میدهد تحریمها منجر به کاهش شدید درآمدهای نفتی و کاهش دسترسی ایران به بازارهای جهانی شدهاند. این امر باعث شده توان اقتصادی کشور بهشدت کاهش یابد و مشکلات اقتصادی نظیر تورم، بیکاری و رکود اقتصادی تشدید شوند. رفع تحریمها میتواند به بازگشت ایران به بازارهای بینالمللی کمک کرده و باعث افزایش درآمدهای نفتی و غیرنفتی شود که در نهایت به بهبود وضعیت اقتصادی کشور منجر خواهد شد.
از سوی دیگر تحریمها تاثیرات مستقیمی بر زندگی روزمره مردم داشتهاند. افزایش قیمتها، کاهش دسترسی به کالاهای اساسی و کاهش ارزش پول ملی از جمله مشکلاتی هستند که مردم ایران با آنها مواجه بودهاند. با رفع تحریمها، دسترسی به کالاها و خدمات اساسی بهبود یافته و وضعیت معیشتی مردم ارتقا خواهد یافت.
تحریمها علاوه بر تاثیرات اقتصادی، روابط بینالمللی ایران را نیز تحتتاثیر قرار دادهاند. بسیاری از کشورها و شرکتهای بینالمللی به دلیل تحریمها از همکاری با ایران خودداری کردهاند. رفع تحریمها میتواند به بهبود روابط بینالمللی ایران و افزایش تعاملات اقتصادی و سیاسی با دیگر کشورها منجر شود.
یکی از مهمترین اثرات تحریمها، کاهش سرمایهگذاری خارجی در ایران بوده است. با رفع تحریمها، زمینه برای جذب سرمایهگذاری خارجی فراهم میشود که این امر میتواند به توسعه صنعتی و ایجاد فرصتهای شغلی جدید و مهمتر از همه افزایش رشد اقتصادی کمک کنند. علاوهبر این، تحریمها موجب محدودیت در دسترسی به تکنولوژیهای پیشرفته و دانش فنی شدهاند. با رفع تحریمها، امکان واردات تکنولوژیهای نوین و دانش فنی به ایران فراهم میشود که میتواند به ارتقای صنایع مختلف و افزایش بهرهوری کمک کنند.
برگ برنده رئیسجمهور آینده
در مجموع، رفع تحریمها برای ایران از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند به بهبود وضعیت اقتصادی، افزایش رفاه عمومی و تقویت روابط بینالمللی منجر شود. کارشناسان اعتقاد دارند این اقدام نهتنها به نفع اقتصاد و جامعه ایران است، بلکه میتواند به ایجاد ثبات و امنیت بیشتر در منطقه نیز کمک کند. نگاهی به مطالبه عموم مردم از سکاندار دولت چهاردهم نشان میدهد که هر چند برخی سیاستگذاران از کمرنگ بودن اثر تحریمها بر اقتصاد ایران سخن میگویند، اما این موضوع برای مردم به یک دغدغه اصلی تبدیل شده و در نتیجه رای خود را به سبد کسی خواهند ریخت تا بتواند در راستای تحقق این هدف گام بردارد.