مقایسه قیمت یک کسب‌وکار با قیمت ملک؛ آری یا خیر؟

از چند ماه قبل که گروه صنعتی گلرنگ با سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌های کوچک و بزرگ و ایجاد کسب‌وکارهای نوآورانه، از نقش یک کسب‌وکار سنتی خارج شد و به جهان کسب‌وکارهای فناورانه پیوست، زمزمه‌هایی برای خرید کسب‌وکارهای بزرگی چون تپسی توسط این شرکت شروع شد. این شرکت، بالاخره هفته گذشته ۷۰ درصد از سهام تپسی را خرید ولی حواشی مربوط به این سرمایه‌گذاری همچنان ادامه داشت. در میان اظهار نظراتی که درباره سرمایه‌گذاری گروه گلرنگ روی این شرکت حمل‌ونقل شده بود، بیش از هر چیزی موضوع مقایسه قیمت این شرکت بورسی با قیمت یک ملک در شمال شهر تهران توجه افراد را جلب می‌کرد.

مهدی عبادی، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل وندار درباره سرمایه‌گذاری‌های اخیر گروه صنعتی گلرنگ به تریبون‌نیوز گفت: «به نظر می‌رسد گلرنگ با سرمایه‌گذاری‌هایی که در چند ماه اخیر انجام داده است، تکه‌های پازل خود را برای رقابت با اسنپ می‌چیند. طبیعتاً ورود یک بازیگر بزرگ از نظر کاربران جذاب به نظر می‌رسد و سرمایه‌گذاری گلرنگ، می‌تواند برای کسب‌وکارها به‌ویژه کسب‌وکارهای خرد جالب باشد.»

2

نظر عبادی درمورد مقایسه قیمت تپسی با خانه‌ای در خیابان فرشته یا محله الهیه، این گونه است: «مقایسه قیمت تپسی با قیمت ملک، مقایسه غلطی نیست اما مقایسه‌ای گمراه‌کننده است. برخی از افراد می‌گویند که اگر این پول را در ملک سرمایه‌گذاری می‌کردند، احتمالاً اثربخشی بیشتری داشت اما به نظر من این مقایسه اشتباه است. ممکن است این مقایسه‌ها از نظر اقتصادی درست به‌نظر برسند ولی اگر زمینه‌های دیگری را در این مقایسه دخیل کنیم، متوجه می‌شویم که این مقایسه‌ها درست نیستند. به‌عنوان مثال، اگر تپسی در ملک سرمایه‌گذاری می‌کرد، نمی‌توانست نزدیک به ۲ هزار شغل ایجاد کند. از طرف دیگر، تپسی این پول را برای سرمایه‌گذاری در ملک نداشته است بلکه در حقیقت فکر، تلاش و اندیشه کارآفرینی موجب سرمایه‌گذاری در این حوزه شده و در نهایت به این عدد رسیده است. به نظر من این مقایسه گمراه‌کننده است و چنین مقایسه‌هایی اساساً راهگشا نخواهند بود.»

3

حمیدرضا احمدی، موسس پلتفرم ایوند نیز در این رابطه به تریبون‌نیوز گفت: «من مقایسه قیمت تپسی با یک خانه در الهیه را یک موضوع منفی نمی‌بینم و به نظرم اتفاق مثبتی است، چون در حال حاضر کسی نمی‌تواند با چند سال کار، مبلغ خرید خانه‌ای را در منطقه‌ای مانند الهیه یا فرشته به دست آورد. درست است که قیمت تپسی در مقایسه با یک استارتاپ آمریکایی در سیلیکون‌ولی کم به نظر می‌رسد، اما با توجه به شرایط کشور ما که درصد بالایی از مردم زیر خط فقر هستند و امکان خرید خانه برای کارمندان پس از سال‌ها کار کردن هم فراهم نمی‌شود، به نظرم این‌که کارآفرینان توانسته‌اند ارزشی معادل یک یا دو خانه را خلق کنند، ارزشمند است.» احمدی معتقد است که سرمایه‌گذاری گروه صنعتی گلرنگ روی استارتاپ‌ها و به‌خصوص تپسی، تاثیری در اکوسیستم استارتاپی نخواهد داشت و نمی‌توانیم انتظار اتفاق شگرفی را در این زیست‌بوم داشته باشیم.

احمدی خاطر نشان کرد: «معادلات ریاضی شروع یک کسب‌وکار با سرمایه‌گذاری گلرنگ روی تپسی تغییر نکرده است. ساخت استارتاپ با توجه به افزایش حقوق نیروی انسانی به‌خصوص برنامه‌نویسان، کار دشواری است. شرایط کلان اقتصادی کشور تغییر کرده است و تا زمانی که شرایط به سال‌های قبل بازنگردد، رشد استارتاپ‌ها سخت‌تر می‌شود. این واقعیتی است که کارآفرینان ایرانی از جمله خود من با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند ولی استارتاپ تنها راهی است که به جوانان کمک می‌کند تا پس از چند سال بتوانند خانه بخرند.» بنیان‌گذار ایوند تاکید کرد: «مهم‌ترین اقدام تپسی، تکمیل مسیر و کامل کردن سیکل است. راه را برای بقیه هموار کرده و به نظر من اتفاق خوبی افتاده است.»

4

رضا قربانی، هم‌بنیان‌گذار کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار نیز در واکنش به مقایسه قیمت تپسی با یک ملک در صفحه ایکس (توییتر) خود نوشت: «برخی ارزش ریالی تپسی را به دلار تبدیل و مقایسه می‌کنند؛ این کار غلط نیست ولی گمراه‌کننده است. یا مثلاً دو صنعت را با هم مقایسه می‌کنند که این اساسا غلط است. مثلاً برخی صنعت ساختمان و بازار زمین و ملک را با بازار استارتاپ‌ها مقایسه می‌کنند که غلط است. مقایسه ارزش کسب‌وکار ایرانی و آمریکایی غلط اندر غلط است. برخی با مقایسه غلط به این نتیجه رسیدند که دنیای استارتاپ‌های ایران کوچک است. این نتیجه‌گیری غلط نیست ولی گمراه‌کننده است. کدام بخش اقتصاد ایران در مقایسه با اروپا و آمریکا بزرگ است که این انتظار را از بخش استارتاپی داریم؟ اگر ارزش صنایع دیگر را دلاری کنیم و مقایسه هم همین است.»