عصب کشی دندان چیست؟ آیا می‌دانید چرا گاهی اوقات به عصب کشی دندان نیاز پیدا می‌کنیم؟ همه ما در طول زندگی دیر یا زود قطعا با پوسیدگی دندان و انجام عصب کشی مواجه می‌شویم. در واقع با وجود مراقبت درست و مرتب از دندان‌ها، پرهیز از مصرف نوشیدنی و مواد غذایی مضر و مراجعه منظم به دندانپزشک برخی مواقع دچار مشکلات دندانی می‌شویم. هنگامی که دندان دچار پوسیدگی شده و عفونت می‌کند و این عفونت به ریشه دندان راه می‌یابد، دردی غیر قابل تحمل خواهد داشت که تنها راه درمان آن عصب کشی یا درمان ریشه است. اگر می‌خواهید در مورد عصب کشی دندان اطلاعات بیشتری کسب کنید پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
عصب کشی دندان چیست؟
عصب کشی دندان یا همان درمان ریشه دندان فرآیندی است که موجب از بین بردن عفونت و پالپ آسیب دیده در ناحیه پالپ دندان می‌شود. پالپ همان قسمت نرم و مرکزی دندان است که از رگ‌های خون، بافت همبند و عصب‌ها تشکیل شده و در رشد دندان موثر است. در فرآیند عصب کشی عفونت و پوسیدگی که به ناحیه پالپ رسیده است را کاملا خالی می‌کنند تا پوسیدگی دندان درمان شود و پس از آن فضای خالی پالپ را با استفاده از مواد خاصی پر می‌کنند.
چگونه متوجه شویم به درمان ریشه دندان نیاز داریم؟
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر دندان شما به عصب کشی نیاز خواهد داشت.
- احساس درد شدید حین جویدن غذا
- تغییر رنگ دندان
- ورم لثه در ناحیه دندان پوسیده
- حساسیت به سردی و گرمی
- به وجود آمدن آبسه لثه به دفعات مکرر
- البته در برخی از مواقع دندانی که باید عصب کشی شود هیچگونه علائمی ندارد.
درمان کانال ریشه به چه منظوری انجام می‌شود؟
هنگامی که پوسیدگی و عفونت دندان به ریشه آن راه یابد بافت عصبی یا پالپ دندان دچار آسیب دیدگی و تجزیه می‌شود. به دنبال آن باکتری‌ها در فضای پالپ شروع به رشد کرده و تکثیر پیدا می‌کنند. این باکتری‌ها و قسمت باقیمانده دندان موجب عفونت و آبسه در دندان می‌شود. آبسه در واقع همان کیسه پر از چرکی است در انتهای ریشه دندان به وجود می‌آید.
توجه داشته باشید هنگامی که عفونت تا انتهای ریشه دندان گسترش می‌یابد آبسه دندانی رخ می‌دهد و در صورتی که میزان این عفونت خیلی زیاد شود موجب ایجاد ورم در ناحیه صورت، سر و گردن و تحلیل رفتن استخوان در نوک ریشه می‌شود. ادامه این روند و گسترش عفونت از دست رفتن دندان را در پی خواهد داشت. ازاین‌رو انجام به موقع عصب کشی دندان و درمان کانال ریشه بسیار حائز اهمیت است.
مراحل عصب کشی دندان
درمان ریشه یا عصب کشی دندان دارای مراحلی به شرح زیر است.
·انجام بی حسی موضعی
دندانپزشک برای شروع درمان عصب کشی ابتدا از بی حسی موضعی با دوز مشخصی برای بیمار استفاده می‌کند و آن را در نزدیک‌ترین ناحیه لثه دندان پوسیده تزریق می‌نماید. حدود 10 الی 15 دقیقه بعد لثه‌ها کاملا بی حس می‌شوند. البته در معاینه اولیه در صورتی که دندانپزشک مشاهده کند که دندان دچار عفونت شدید شده است پیش از شروع درمان آنتی بیوتیک تجویز می‌کند تا بیمار به مدت 10 الی 15 روز مصرف کند و پس از خشک شدن عفونت عصب کشی را انجام می‌دهد.
·برداشتن پالپ دندان
برای درمان ریشه دندانپزشک متخصص باید سوراخی بر روی عاج دندان و یا پشت آن ایجاد کند تا بتواند به قسمت پالپ دندان دسترسی داشته باشد. سپس با استفاده از ابزارهای مخصوص پالپ آسیب دیده و عصب‌های عفونی را جدا کند. هنگام انجام این فرآیند دندان پوسیده هیچگونه دردی را حس نخواهد کرد.
·ضد عفونی کردن دندان پوسیده
پس از برداشتن پالپ مرده و ناحیه مرکزی دندان، دندانپزشک از آنتی بیوتیک موضعی برای ضد عفونی کردن کانال دندان باز شده استفاده می‌کند تا کاملا عفونت به وجود آمده را از بین ببرد و از بروز مجدد آن جلوگیری کند.
·جا گذاری ابزار مخصوص عصب کشی
دندانپزشک بعد از ضدعفونی کردن کانال دندان ، ابزارهای انعطاف پذیری را داخل حفره دندان قرار می‌دهد تا بتواند به فرم مناسب جهت پر کردن دندان و گذاشتن سیلر دست یابد. همچنین همزمان پاکسازی نهایی را نیز انجام می‌دهد تا عفونت باقیمانده کاملا برطرف شود.
·پر کردن دندان
آخرین مرحله عصب کشی دندان پر کردن آن است. در این مرحله دندانپزشک از خمیر سیلر و ماده لاستیک گوتاپرکا برای پر کردن کانال ریشه استفاده می‌کند. در واقع ماده پر کننده با استفاده از سیلر در جای خود قرار می‌گیرد و ثابت می‌شود. سیلر همچنین از عفونت مجدد دندان جلوگیری می‌کند. علاوه بر این دندانپزشک با استفاده از سیلانت سوراخی که برای درمان ریشه ایجاد نموده مسدود می‌کند تا بزاق دهان موجب آسیب دیدگی کانال ریشه نشود.
·نصب روکش دندان
دندان عصب کشی شده به علت نداشتن پالپ بسیار حساس و آسیب پذیر است. ازاین‌رو نیاز به پر کردن و یا روکش گذاری دارد تا بتواند استحکام خود را حفظ کند. دقت داشته باشید که هرگز پیش از قرار دادن روکش روی دندان عصب کشی شده با آن غذا نجوید. اما پس از پر کردن نهایی و عصب کشی می‌توانید همانند سایر دندان‌های معمولی از آن استفاده کنید.
انواع روش‌های عصب کشی دندان
برای درمان ریشه دندان از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
·درمان غیر جراحی کانال ریشه
از این روش درمانی استاندارد برای برداشتن بافت عصبی استفاده می‌شود. در صورتی که دندان پوسیدگی شدیدی داشته باشد و با پر کردن نتوان مشکل را برطرف نمود. باید درمان غیر جراحی کانال ریشه انجام شود. علاوه بر این در مواردی که عفونت به عصب‌ها می‌رسد، از بین بردن آن با استفاده از سایر روش‌ها به راحتی امکان پذیر نیست. به همین دلیل متخصص اندودنتیست ترجیح می‌دهد که از این روش درمانی استفاده کند.
·اپیکواکتومی
در صورتی که عصب کشی دندان با روش غیر جراحی موفقیت آمیز نباشد، دندانپزشک روش اپیکواکتومی را انتخاب می‌کند. در واقع این روش درمانی هنگامی که عفونت به استخوان آلوئولار ( استخوان قسمتی از فک) رسیده باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد. اندودنتیست در این روش درمانی ماده بی حسی موضعی را به قسمتی که دچار عفونت شده تزریق می‌کند. پس از آن از طریق برداشتن نوک ریشه دندان، مواد پر کننده را جهت حفاظت از کانال دندان در محل مناسب قرار می‌دهد. در این روش ریشه دندان چند ماه بعد از جراحی و به مرور زمان بهبود می‌یابد و دیگر نیازی به اقدام خاصی نیست. در واقع می‌توان گفت اپیکواکتومی نوعی جراحی دندان است که پس از آن بلافاصله بیمار می‌تواند فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهد.
·پالپوتومی و پالپکتومی
از این روش‌ها برای عصب کشی دندان‌های شیری کودکان استفاده می‌کنند. متخصص درمان ریشه با استفاده از این روش‌ها دندان طبیعی کودک را حفظ می‌کند و موجب می‌شود که دندان رشد سالم و طبیعی خود را داشته باشد. در واقع در پالپوتومی تنها پالپ آسیب دیده از فضای پالپ خارج می‌شود و برای آنکه ریشه دندان رشد طبیعی خود را داشته باشد دندانپزشک به پالپ سالم دست نمی‌زند. اما در روش پالپکتومی متخصص اندودنتیست تمام پالپ را خارج نموده و کانال دندان را با استفاده از مواد پر کننده پر می‌کند. به عبارتی این روش هنگامی استفاده می‌شود که پزشک تشخیص دهد روش پالپوتومی نمی‌تواند پوسیدگی یا عفونت دندان کودک را درمان کند.
عصب کشی دندان در چند جلسه انجام می‌شود؟
با توجه به تعداد کانال‌های عصبی دندان تعداد جلسات عصب کشی متفاوت خواهد بود. در حالت عادی معمولا دندانپزشک متخصص درمان ریشه را در یک جلسه انجام می‌دهد و در جلسه بعدی به ترمیم و پر کردن دندان می‌پردازد. اما در صورتی که دندان دچار آبسه یا عفونت شده باشد، پروسه عصب کشی طولانی‌تر شده و بیمار باید مدتی داروی آنتی بیوتیک مصرف کند و پس از درمان عفونت عصب کشی انجام شود.
گاهی اوقات نیز دندانپزشک هنگام عصب کشی متوجه ضایعات دیگری می‌شود و یا نوع کانال دندان به صورتی است که باید بیمار برای درمان به متخصص ریشه ارجاع داده شود. به طور کلی فرآیند عصب کشی دندان طولانی نیست و توصیه می‌شود که به یک دندانپزشک با تجربه مراجعه کنید تا بتوانید به تشخیص و کار او اطمینان نمایید.
مراقبت‌های بعد از عصب کشی دندان
برای ترمیم سریع‌تر دندان و مراقبت از آن پس از عصب کشی بهتر است که اقدامات زیر را انجام دهید.
·غرغره کردن آب گرم همراه با نمک
دندان عصب کشی شده و لثه اطراف آن خیلی در معرض عفونت قرار دارد و در صورتی که دچار عفونت شود فرد درد شدیدی خواهد داشت. ازاین‌رو نیاز است که برای جلوگیری از این اتفاق بیمار از شستشوی منظم دهان خود با آب گرم و نمک استفاده کند و با تمیز نگه داشتن دهان خود مانع از بروز عفونت شود.
·پرهیز از انجام فعالیت‌های شدید تا چند روز اول بعد از عصب کشی
سعی کنید چند روز اول بعد از درمان ریشه استراحت کنید. در واقع بهتر است که حداقل 48 ساعت هیچگونه فعالیت بدنی شدیدی نداشته باشید و از انجام فعالیت‌هایی مثل ورزش، دویدن و کوهنوردی بپرهیزید.
·بهداشت دهان و دندان را کاملا رعایت کنید
پس از درمان عصب کشی دندان نیز باید همچنان مسواک زدن و کشیدن نخ دندان را رعایت کنید و به بهداشت دهان و دندان توجه داشته باشید. زیرا شکل گیری پلاک عامل اصلی پوسیدگی دندان است و باید از بروز آن جلوگیری کنید. البته باید به آرامی مسواک بزنید تا آسیبی به لثه و دندانی که به تازگی درمان شده وارد نشود.
·از جویدن مواد غذایی سفت و ترد بپرهیزید
باید به دندان عصب کشی شده زمان کافی برای بهبود بدهید و تا مدتی از جویدن مواد غذایی سفت و ترد خودداری کنید.
عصب کشی دندان چه عوارضی دارد؟
همانطور که متوجه شدید عصب کشی یک روش درمانی که به منظور حفظ دندان‌های بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرد، بنابراین عوارض خاصی ندارد. اما با این وجود در صورتی که دندانپزشک تجربه لازم را نداشته باشد، عدم مهارت وی می‌تواند عوارضی را برای بیمار به دنبال داشته باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
- باقی ماندن عفونت در کانال‌ها و ایجاد آبسه در ریشه
- برداشتن قسمت زیادی از دندان بدون آنکه ضروری باشد و تضعیف دندان
- عدم تشخیص کانال اضافه و باقی ماندن یک کانال عفونی در دندان
بنابراین توصیه می‌شود که پیش از اقدام به درمان عصب کشی از تجربه و مهارت دندانپزشک اطمینان حاصل نمایید و به یک کلینیک دندانپزشکی معتبر مراجعه کنید.
هزینه عصب کشی دندان
هزینه عصب کشی دندان به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تعداد کانال‌های عصبی دندان اشاره نمود. علاوه بر تجربه و مهارت دندانپزشک، نوع کلینیک، موقعیت جغرافیایی کلینیک و ... نیز این هزینه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در صورتی که این فرآیند توسط متخصص ریشه انجام شود قطعا تعرفه آن بالاتر خواهد بود. توجه داشته باشید که باید هزینه‌ای هم برای رادیوگرافی و ترمیم یا پر کردن دندان نیز بپردازید. به طور کلی توصیه می‌شود ضمن توجه به هزینه عصب کشی دندان، تخصص و مهارت دندانپزشک را نیز مد نظر قرار دهید تا بتوانید بهترین نتیجه را دریافت کنید.
چرا گاهی اوقات دندان به عصب کشی مجدد نیاز پیدا می‌کند؟
در برخی از مواقع عصب کشی موفقیت آمیز نخواهد بود و پس از مدتی بیمار به دلایل زیر نیاز به درمان مجدد پیدا می‌کند.
- تنگی یا انحنای مجرای ریشه دندان
- پیچیدگی ساختار آناتومی دندان و وجود انشعاب‌های فرعی مجرای ریشه و عدم شناسایی آن‌ها
- اتصال روکش پس از عصب کشی دندان به موقع انجام نشود.
- ترمیم و پر کردن دندان عصب کشی شده نتواند مانع از ورود بزاق دهان به ریشه دندان شود و عفونت مجدد رخ دهد.
- علاوه بر موارد ذکر شده در صورتی که دندان با موفقیت عصب کشی شده باشد اما دچار پوسیدگی جدید شود و یا دچار شکستن، ترک خوردگی و یا شل شدن شود نیز به درمان مجدد نیاز خواهد داشت.
برای درمان عصب کشی دندان به کجا مراجعه کنیم؟
کلینیک‌های دندانپزشکی متعددی مشغول به فعالیت هستند و خدمات متنوعی را ارائه می‌دهند. اما در این میان باید کلینیکی را برای درمان ریشه دندان انتخاب نمود که دندانپزشکان و پرسنل آن از تخصص و مهارت کافی برخوردار باشند و با استفاده از پیشرفته‌ترین تجهزات در محیطی تمیز وبهداشتی بهترین خدمات ممکن را ارائه دهند. یکی از بهترین مجموعه‌هایی که به این منظور می‌توانید به آن مراجعه کنید عارف کلینیک است. این کلینیک مجهز و پیشرفته تمامی خدمات درمانی را با بهترین روش و با کیفیتی عالی ودوام بالا ارائه می‌دهد و دارای ضمانت درمان و خدمات پس از درمان است. مجموعه عارف کلینیک همواره سعی می‌کند برترین خدمات درمانی را توسط دندانپزشکان متخصص خود با قیمت مناسبی ارائه دهد، تا تمامی مردم بتوانند به موقع برای درمان بیماری‌های دهان و دندان خود اقدام کنند. ازاین‌رو با اطمینان خاطر می‌توانید این مجموعه را برای عصب‌کشی دندان انتخاب کنید.
منابع :
https://www.aae.org/patients/root-canal-treatment/what-is-a-root-canal/root-canal-explained
