تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که سال ۲۰۲۴ برگزار خواهد شد، زمان زیادی باقی نماندهاست. هر چه به این تاریخ نزدیک میشویم، نگرانی مردم و رسانههای آمریکایی نسبت به سن و سال بالای نامزدهای احتمالی افزایش مییابد.
به تازگی نشریه «نیویورکر» با انتشار تصویری از کاریکاتور «بری بلیت» کاریکاتوریست کانادایی-آمریکایی نوشتهاست: «آیا ایالات متحده که مدتها تصور میشد سرزمین شروعهای جدید است در خطر تبدیل شدن به یک حکومت سالخوردگان تصلبی (اسکلروتیک) است؟»
برای جلد این شماره نیویورکر، «بری بلیت» طنز و پوچ بودن کار سیاستمدارانی در سنین بالا را به تصویر میکشد که در حال حاضر برای تصدی پستهای برتر در آمریکا رقابت میکنند.
در این تصویر از سمت راست، چهره «جو بایدن» رئیسجمهوری ۸۰ ساله آمریکا، «نانسی پلوسی» عضو دموکرات ۸۳ ساله مجلس نمایندگان آمریکا که سابقا رئیس این مجلس بوده، «میچ مککانل» رهبر ۸۱ ساله اکثریت سنای آمریکا و «دونالد ترامپ» ۷۷ ساله رئیسجمهوری پیشین آمریکا که برای ورود دوباره به کاخ سفید کمپین به راه انداخته، دیده میشود که واکر به دست راه میروند.
همچنین «دیوید رمنیک» سردبیر نیویورکر در مطلبی نوشت: «در یک جامعه رو به زوال، تصاویر رهبری سالخورده میتواند یک حس عمومی از پژمردگی و زوال را تجسم بخشد.»
دکتر «مارک سیگل» دانشیار پزشکی و مدیر برنامه «دکتر رادیو» و تحلیلگر پزشکی «فاکس نیوز» با توجه به بحران سالخوردگی در میان مقامات ارشد آمریکایی از جمله بایدن و گافهای متعدد او و اینکه به تازگی میچ مککانل، رهبر ۸۱ ساله جمهوریخواهان در سنا برای چندمین بار مقابل خبرنگاران برای حدود یک دقیقه بدون هیچ حرکت و کلامی ماند و همراهانش ناچار او را به اتاق کارش بازگرداندند، در مطلبی برای این نشریه نوشت: «از آنجایی که هیچ الزامی وجود ندارد که نمایندگان کنگره یا رؤسای جمهور آمریکا به طور داوطلبانه از سمت خود کنارهگیری کنند، به اعتقاد من باید برنامههایی برای حمایت از آنها انجام شود.»
کهولت سن؛ بزرگترین مانع انتخاب مجدد بایدن
اگرچه مسائلی همچون هزینههای بیهوده آتشافروزی دولت بایدن در اوکراین و تایوان، تورم، کاهش ارزش دلار، کسری بودجه و انزوای بینالمللی را میتوان از مؤلفههای کاهش محبوبیت دولت بایدن به شمار آورد، اما «کهولت سن» پاشنه آشیل بایدن ۸۰ ساله است.
حدود یک ماه پیش مرکز تحقیقات نورک-آسوشیتدپرس یک نظرسنجی برگزار کرد که نتایج آن نشان میداد بسیاری از رأی دهندگان آمریکایی به طرز عجیبی روی موضوع سن و سال هم عقیده هستند؛ موضوعی که بایدن نمیتواند آن را تغییر دهد.
شرکت کنندگان در این نظرسنجی روی یک موضوع توافق داشتند و آن اینکه جو بایدن پیرتر از آن است که بتواند برای یک دور دیگر رئیس جمهور مؤثری باشد.
در این نظرسنجی ۷۷ درصد پاسخ دهندگان گفتهاند که بایدن برای چهار سال دیگر رئیس جمهور بسیار پیری است. نهتنها ۸۹ درصد جمهوریخواهان این را گفتهاند بلکه ۶۹ درصد دموکراتها هم چنین نظری دارند.
نگرانی رایدهندگان بیارتباط با وضعیت جسمی و ذهنی او نیست. بر اساس نظرسنجی مزبور تنها ۲۶ درصد رأیدهندگان معتقدند که رئیسجمهور کنونی آمریکا از استقامت و هوشیاری لازم برای اداره این کشور برخوردار است.
زوال عقلانی و جسمانی وی را میتوان در رخدادهایی، چون چرت زدن و خوابیدن در جلسات و اجلاس مهم از قبیل کنفرانس آبوهوایی Cop ۲۶ در گلاسکو اسکاتلند، گم شدن در باغ کاخ سفید، دستدادنهای مکرر با موجودات خیالی، فراموش کردن اسامی نزدیکان و ... آشکارا مشاهده کرد.
همچنین رئیس جمهور آمریکا در یک مورد از گافهای خود سعی کرد «جکی والورسکی» نماینده ایالت ایندیانا را در یک رویداد در سپتامبر ۲۰۲۲ در میان جمعیت پیدا کند؛ او فراموش کرده بود که والورسکی هفتهها قبل در یک تصادف رانندگی جان باختهاست!
موارد زیادی نیز وجود دارد که از ضعف جسمانی او حکایت میکند از سقوط از دوچرخه و چندین بار زمین خوردن هنگام بالا رفتن از پلههای «ایر فورس وان» (هواپیمای مخصوص ریاستجمهوری آمریکا) گرفته تا زمین خوردن روی صحنه هنگام تبریک به دانشجویان فارغالتحصیل در آکادمی نیروی هوایی کلرادو.
به خاطر همین گاف کلامی و فیزیکی بایدن، مردم این کشور نگران ورود مجدد وی به کاخ سفید هستند؛ موضوعی که البته در قبال رقیب اصلی وی یعنی «دونالد ترامپ» نیز صادق است.
موانع پیش روی ترامپ؛ از کهولت سن تا پروندههای کیفری
اگر چه در حرکات و گفتار ترامپ، کهولت سن به چشم نمیخورد، اما بسیاری معتقدند که او برای ورود مجدد به کاخ سفید گزینه مناسبی نیست.
باید به این نکته توجه داشت که بایدن اینک ۸۰ ساله است، اما در مراسم تحلیف خود ۷۸ سال داشت و رکورد مسنترین فردی که تا کنون برای تصدی ریاست جمهوری در آمریکا تحلیف به جا آورده را شکست. پیش از او رکورد مسنترین رئیس جمهور وارد شده به کاخ سفید به نام ترامپ ثبت شدهبود که در مراسم تحلیفش در سال ۲۰۱۷ تقریباً ۷۰ سال داشت.
ترامپ به رغم کارنامه غیرقابل قبول در دو حوزه داخلی و خارجی طی دوره چهار ساله ریاست جمهوری خود، اینک ۷۷ ساله است و در صورت پیروزی در انتخابات، تا پایان دوره چهارساله ۸۲ سال خواهد شد که در آن زمان، دو سال مسنتر از بایدن کنونی است.
بخش قابل توجهی از بزرگسالان آمریکایی بر این باورند که ترامپ برای این مقام بسیار پیر است و نظرسنجیهای متعدد نشان میدهد که مردم آمریکایی در انتخابات ۲۰۲۴ از نامزدهای جوانتر استقبال بیشتری خواهند کرد.
کهولت سن تنها یک مانع از موانع متعدد پیش پای ترامپ است و پروندههای مختلف کیفری باعث خواهند شد که مسیر ورود مجدد وی به کاخ سفید همانند با قبل هموار نباشد.
سن مناسب برای ریاست جمهوری؛ آیا زمان اصلاح قانون نرسیدهاست؟
متوسط سن ۴۵ رئیسجمهوری که در طول تاریخ آمریکا بر این کشور حکومت کردهاند، ۵۵ سال بودهاست. «جورج واشنگتن» نخستین رئیسجمهور آمریکا زمانی که دوره اول ریاستش را در سال ۱۷۸۹ شروع کرد، ۵۷ سال داشت.
«جان کندی» کوچکترین رئیسجمهوری آمریکاست که کاخ سفید را ترک کرد، زیرا او در سن ۴۶ سالگی ترور شد درحالی که «رونالد ریگان» در سن ۷۷ سالگی کاخ سفید را ترک کرد. «جیمی کارتر» بزرگترین رئیسجمهور زنده آمریکا است که در حال حاضر ۹۸ سال سن دارد. باراک اوباما به عنوان کوچکترین رئیسجمهوری که همچنان در قید حیات است، ۶۲ سال دارد.
معضل کهولت سن علاوه بر کاخ سفید، در کنگره به ویژه مجلس سنا نیز مطرح است؛ مجلسی که یک سوم سناتورهای آن ۷۰ سال یا بیشتر سن دارند. «سیانان» سال گذشته در گزارشی اعلام کرد که میانگین سنی یک سناتور آمریکایی ۶۴ سال است، در حالی که میانگین سنی یک نماینده مجلس نمایندگان تقریباً ۵۸ سال برآورد میشود.
با نگاهی به مواضع مقامات و حتی دیدگاه عامه مردم آمریکا به نظر میرسد که قانون این کشور نیاز به اصلاحات اساسی دارد. نظرسنجی جدید مرکز تحقیقات نورک-آسوشیتدپرس نشان میدهد که تقریباً دو سوم بزرگسالان آمریکایی از تعیین محدودیت سن برای نامزدهای ریاست جمهوری، کنگره و تعیین سن بازنشستگی اجباری برای قضات حمایت کردهاند.
همچنین ۶۷ درصد از پاسخ دهندگان در این نظرسنجی، موافق الزام قضات دیوان عالی به بازنشستگی در سنی معین، ۶۸ درصد موافق تعیین سقف سنی برای نامزدهای کنگره و ۶۶ درصد موافق تعیین سقف سنی برای کاندیداهای ریاست جمهوری بودند.
در مجموع، مردم آمریکا با گرایشهای سیاسی مختلف از حاکمان سالخورده به ستوه آمدهاند و آماده دیدن چهرههای جوانتر و شادابتر در عرصه سیاسی کشور هستند؛ بنابراین ضرورت اصلاح قانون با توجه به نتایج نظرسنجیها احساس میشود، اما به دلیل اینکه افراد سالمند، نقش کلیدی در سیاستگذاری و اجرای قانون در آمریکا دارند، انتظار عملیاتی شدن سریع این تغییرات و اصلاحات دور از ذهن است.