یکی از ماموریتهای اصلی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران ، گشتزنی در شمال اقیانوس هند، تنگه بابالمندب، خلیج عدن و دریای سرخ و تامین امنیت کشتیهای تجاری کشورمان در مقابل دزدی دریایی است و از سال ۸۷ تاکنون ۸۶ ناوگروه به این ماموریت اعزام و چندین بار با دزدان دریایی درگیر شده است. البته نیروی دریایی بارها به کشتی سایر کشورها هم کمک کرده است. در حال حاضر نیز ناوگروه هشتاد و ششم نیروی دریایی شامل ناو بندر مکران و ناوشکن دنا مشغول دریانوردی در آبهای اقیانوس آرام هستند.
با این حال نیروی دریایی خود را محدود به شمال اقیانوس هند نکرده و تاکنون ماموریتهای بزرگی مثل حضور در اقیانوس آرام و پهلوگیری در بندر کشور چین، عبور از کانال سوئز و حضور در دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس را انجام داده است. اخیرا نیز امیر دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش اعلام کرده است که ناوگروه نیروی دریایی به کانال پاناما اعزام خواهد شد.
در ادامه مهمترین و دوردستترین ماموریتهای نیروی دریایی ارتش کشورمان را در سالهای اخیر مرور میکنیم:
مدیترانه و آغاز دریانوردی در آبهای دور
در سال ۸۹ برای اولین بار ناوگره ارتش وارد دریای مدیترانه شد. ناو خارک و ناوشکن الوند برای اولین بار پس از انقلاب اسلامی، با عبور از آبهای بینالمللی کانال سوئز ، نخستین حضور خود را در آبهای دریایی مدیترانه را تجربه کردند. در سال ۹۰ نیز نیروی دریایی بار دیگر راهی دریایی مدیترانه شد. هجدهمین ناوگروه نیروی دریایی ارتش با عبور از تنگه بابالمندب و حضور در دریای سرخ، از کانال سوئز عبور کرد و وارد دریایی مدیترانه شد.
گذر از اقیانوس آرام و خط استوا
ناوگروه بیست و چهارم نیروی دریایی برای اولین بار در سال ۹۱ با عبور از اقیانوس آرام در بندر ژان ژیانگ چین پهلو گرفت. این ناوگره شامل ناو بالگردبر خارک و ناوشکن سبلان بود و پس از طی ۱۳ هزار کیلومتر و چهل روز دریانوردی، به ژان ژیانگ رسید. این ناوگروه برای رسیدن به چین، شمال اقیانوس هند، تنگه مالاگا، اقیانوس آرام و دریای چین را طی کرد و از خط استوا عبور کرد.
عبور از اقیانوس اطلس و ثبت رکورد بیشترین دریانوردی
ناوگروه نیروی دریایی ارتش متشکل از ناوبندر مکران و ناوشکن سهند توانست در سال ۱۴۰۰ برای اولین بار وارد اقیانوس اطلس شود. این ناوگروه از بندرعباس حرکت کرده و بعد از عبور از دماغه امید نیک و دور زدن آفریقا و با طی شش هزار مایل دریایی ( حدود۱۲ هزار کیلومتر) و پس از سی روز دریانوردی وارد اقیانوس اطلس شد. در ادامه این ناوگروه با عبور از کانال مانش، دریای بالتیک و خلیج فنلاند، وارد سنپترزبورگ شد و در مراسم سالگرد تاسیس نیروی دریایی روسیه حضور یافت.
ناو گروه هفتاد و پنجم نیروی دریایی با ۱۳۳ روز دریانوردی در دریاهای آزاد و اقیانوسها و طی ۴۴ هزار کیلومتر، رکورد دریانوردی نیروی دریایی را شکست.
کانال پاناما در انتظار شناورهای ایرانی
ماموریت بعدی و مهم نیروی دریایی حضور در کانال پاناما است. امیر دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی با اعلام این خبر اظهار کرده است که در حال برنامهریزی برای حضور در تنگه پاناما هستیم.
پاناما کشوری در آمریکای مرکزی است. کانال پاناما کانالی است که توسط انسان ساخته شده است. این کانال، اقیانوس آرام را به اقیانوس اطلس متصل کرده و موجب میشود تجارت دریایی میان قاره اروپا به آمریکا و از آمریکا به آسیا تسهیل شود. سالانه بیش از ۱۴ هزار کشتی تجاری و نظامی از کانال پاناما عبور میکند. طول این کانال ۷۷ کیلومتر و عرض آن ۳۳ متر است.
البته اعلام این ماموریت نیروی دریایی البته با واکنش آمریکا مواجه شد. ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه گفت:« ما از این ادعای نیروی دریایی ایران آگاهی داریم. همچنان بر تلاشها و اظهارات ایران مبنی بر قصدش برای توسعه حضور نظامی در نیمکره غربی نظارت می کنیم.» به هر حال برای آمریکا خوشایند نیست که ناوشکنهای ایرانی را در نزدیکی مرزهای خود مشاهده کند.
با این حال عزم ایران بر توسعه روابط با کشورهای آمریکای جنوبی جزم شده است. در سال ۹۹ ، ایران در اوج تحریمهای خود و ونزوئلا توسط آمریکا، ۵ نفتکش خود را عازم کاراکاس کرد که با وجود تهدیدات آمریکا، این نفتکشها به سلامت به مقصد خود رسیدند. در خرداد امسال نیز نیکلاس مادورو رئیسجمهور ونزوئلا به ایران سفر کرد. در این سفر، اسناد همکاریهای جامع راهبردی ۲۰ ساله میان دو کشور توسط روسای جمهور هر دو کشور به امضا رسید و رئیسی و مادورو بر توسعه روابط دو کشور در حوزههای انرژی، نیروگاههای حرارتی، صادرات خدمات فنی و مهندسی، همکاری در حوزههای دفاعی و حوزه کشاورزی تاکید کردند. از سویی روی کار آمدن داسیلوا در برزیل نیز با استقبال ایران همراه شده است و تهران بر توسعه روابط دوجانبه تاکیدکرده است. از همین رو حضور ناوهای کشورمان در کانال پاناما و محدوده آمریکای جنوبی هم حاوی پیام قدرت نظامی کشور در آبهای دور از کشور بوده و هم میتواند تامینکننده امنیت کشتیهای تجاری کشورمان در این منطقه باشد.