مقصر آلودگی هوای تهران؛ قانون هوای پاک یا ترک فعل دستگاه‌ها؟

 با وجود بارندگی های اخیر در تهران اما بار دیگر با سکون و ناپایداری هوا، آسمان پایتخت غبارآلود و نفس کشیدن در آن سخت شده است. پنج سالی است که قانون هوای پاک تصویب شده اما هنوز بسیاری از مواد آن اجرایی نشده این در حالیست که بر اساس این قانون ۱۸ دستگاه مکلف هستند که هر یک به‌ تناسب وظایف خود، اقداماتی را برای کنترل آلودگی هوا در کشور انجام دهند. بارها درباره این موضوع صحبت شده اما نتیجه‌ای را درپی نداشته است. به جهت اهمیت این موضوع به ۸ نکته از یوسف رشیدی - کارشناس آلودگی هوا - اشاره می‌کنیم:

*وزارتخانه‌های مختلف از عمد ترک فعل نمی‌کنند. ما در موضوع آلودگی هوا نیازمند اقدام بسیار عاجل در توسعه حمل و نقل عمومی  هستیم. با این اقدام فشار از روی سایر بخش‌ها برداشته می‌شود تا بتوانند اقدامات خود را در فرصت مناسب انجام دهند.

* ما در نوشتن قوانین توجه خاصی به نحوه اجرایی کردن آن نمی‌کنیم و از پایه قانون را درست ننوشته‌ایم. بدین جهت با گذر زمان گرفتاری‌های بعدی به وجود می‌آید. وقتی زیرساخت و امکانات نداریم، هر کسی جایگزین مسوول وزارتخانه‌های فعلی باشد، باز هم نمی‌تواند کاری انجام دهد و ترک فعل رخ خواهد داد.

*ما فکر می‌کنیم با نوشتن قانون مشکل آلودگی هوا حل می‌شود اما مشکل آلودگی هوا با اقدام جدی و اجرای کارآمد صرف نظر از اینکه قانون باشد یا نباشد، حل خواهد شد.

* مقصر آلودگی هوای تهران تنها خودرو، موتورسیکلت و سوخت نیست چراکه با بهترین خودرو و سوخت نیز در ترافیک فعلی تهران حتما زمستان آلودگی هوا را خواهیم داشت. گنجایش اتمسفر برای تهویه هوا و آلاینده‌ها مقدار مشخصی است و بستگی به شرایط باد، وضعیت اقلیمی منطقه و توپوگرافی دارد بنابراین آنچه لازم داریم انجام اقداماتی است تا سفرهای درون‌شهری را به سمت حمل و نقل عمومی سوق دهیم که متاسفانه اکنون فاقد آن هستیم.

* وضعیت ترافیک تهران نشان‌دهنده این است که نه تنها حمل و نقل عمومی مناسبی در پایتخت نداریم بلکه عقب‌ماندگی عمده‌ای نیز وجود دارد. اگر وضعیت مناسبی در حمل و نقل عمومی داشتیم بسیاری از مشکلات‌مان حل می‌شد اما در غیاب حمل و نقل عمومی مناسب، سایر اقدامات برای کاهش آلودگی هوا بی ثمر خواهد بود. 

مقصر آلودگی هوای تهران؛ قانون هوای پاک یا ترک فعل دستگاه‌ها؟

* برای نوشتن قوانین آلودگی هوا ابتدا باید به‌صورت پایلوت و در مقیاس کوچک قابلیت اجرایی آن‌ها را بررسی کنیم و در صورت اجرایی شدن به سراغ نوشتن قانون برویم.

*اکنون مشکل بسیاری از قوانین موجود این است که ابتدا قانون و پس از گذشت سه تا شش ماه آیین‌نامه اجرایی آن نوشته شد، در صورتی که این کار اشتباه است. اول باید نحوه‌ اجرای قانون مشخص شود سپس قانون نوشته شود. به عبارتی ما مسیر را برعکس طی کرده‌ایم. وقتی اجرای قانون مشخص نیست، تصویب قانون بی‌معنا است.

*ما در موضوع هوا غیر از آلودگی هوا، آلودگی قوانین را نیز داریم چراکه قوانین بسیاری وجود دارند اما نحوه عملیاتی کردن قوانین درست و شفاف نیست. با همه این تفاسیر به نظر می‌رسد می‌توان آلودگی هوای تهران را کاهش داد.