به نقل از مرکز مقابله با شایعات سایبری سازمان فضای مجازی سراج، در اغتشاشات اخیر نمادهای متعدد اعتراضی که از لحاظ ماهیتی حول و محور مسائل زنانه و حجاب میگردد، فضای مجازی را پر کرده است. هربار اتفاق یا رویدادی سبب شده تا نمادی در بستر شبکههای اجتماعی متولد و بالوپر دادن رسانههای ضد ایرانی به آن، در حوزههای عمومی از جمله خیابان و دانشگاهها فراگیر شود. در همین راستا به تازگی تصویری جوانی که دستان او به میله پرچم بسته شده در فضای مجازی منتشر شده، که واکنش گسترده و نمادین کاربران ایرانی به این رفتار غیرانسانی را به همراه داشته است. تصویر منتشر شده متعلق به «صادق کبدانی» ملقب به «خدانور لجعی» است، که بهعنوان نماد «ظلم آشکار» در فضای مجازی مطرح گردیده و به مانور جدید رسانههای ضد ایرانی تبدیل شده است. در همین راستا با اینکه در مسئله «خدانور لجعی» از سوی مقامات سیستان و بلوچستان شفاف سازی شد و معلوم گردید ماجرا از چه قرار است، چرا همچنان عکس خدانور با دستان بسته به میله تبدیل به نماد اعتراضی در فضای مجازی است؟ اما پیش از پرداختن به این موضوع به نمادهای متولد شده در اغتشاشات 1401 خواهیم پرداخت.
*نماد روسری پرتاب کردن و بالا گرفتن
روسری پرتاب کردن و بالا گرفتن، جزء اولین نمادهای اعتراضی زنان در این ایام محسوب میشود. این نماد اعتراضی در مراسم خاکسپاری "مرحومه مهسا امینی در سقز شکل گرفت"، زنان در این مراسم با شعار «کشتن برای روسری تا کی چنین خاکبرسری» روسری خود را از سر برداشته و به بالا پرتاب کردند. واکنش زنان حاضر در مراسم مورد توجه رسانههای ضد ایرانی قرار گرفت و با جریانسازی آن در فضای مجازی سبب شکلگیری اولین نماد اعتراضی در آشوبهای 1401 شدند. گفتنی است که، اجراء این نماد توسط چند چهره مشهور زن باعث اصالت بخشیدن به این حرکت شد و موجب گردید نوجوانان و جوانان بیشازبیش این رفتار را تقلید کنند. لازم به ذکر است که، شعار «زن زندگی آزادی» و «مرد، میهن و آبادی» در میانه تشییع پیکر مرحومه امینی در سقز سر داده شد و در کمتر از چند ساعت به شناسامه اغتشاشات تبدیل گردید.
*از روسریسوزانی تا گیس بریدن زنان
سه روز پس از فوت مرحومه مهسا امینی، نماد برداشتن روسری به آتش زدن روسری در تجمعات تغییر پیدا کرد. مراسم روسریسوزان بیشتر در تاریکی هوا انجام شد و هنرمندان زن با تکرار این حرکت به این اقدام ناهنجار اصالت بخشیدن و سبب شکلگیری نمادی شدند که با سوزاندن معنا پیدا میکرد. اما چند روز بعد سوزاندن روسری به زنانی که موهای خود را میبریدند تغییر ماهیت داد و این موضوع توسط رسانههای ضدایرانی به قدری در فضای مجازی گسترانده شده، که ستاره و هنرمندان زن دنیای سینما و موسیقی جهان این نماد را اجراء کردند. لازم به ذکر است که بریدن مو هنگام عزاء در میان بعضی اقوام ایران از جمله لرها نشانه سوگواری است.
*نمادی از جنس ترانه
نماد بعدی این جریانات از جنس ترانه است، ترانه «برای» با نگاه به مسائل سیاسی و اجتماعی روز و زبان ساده توسط شروین حاجیپور خوانده شد، بعد از پخش گسترده قطعه «برای» که تا کنون میلیونها بار شنیده شده، در تجمعات بهعنوان یک سرود اعتراضی همخوانی میشود، همین امر سبب شد تا رسانههای ضد ایرانی با بهرهبرداری و فضاسازی از این ترانه، «ترانه برای» را به یک سرود انقلابی برای تحریک نوجوانان و جوان جامعه تبدیل کند. لازم به ذکر است که، رسانههای ضد ایرانی با بهرهبرداری و سوءاستفاده از این ترانه فراگیر شده در مردم، قصد برانگیخته شده عواطف افراد جامعه را داشتهاند.
*نمادسازی با دختران
رسانههای ضد ایرانی بعد از، بهرهبرداری از کنش و واکنش تجمعات اعتراضی برای نمادسازی، از رفتارها یا اقدامات دخترانی که هرکدام به دلایل مختلفی فوت شدند استفاده کردهاند. پیش از فوت این دختران ویدیوهایی از آنان با اکتهای متفاوت در فضای مجازی منتشر شد، برای مثال نحوه بستن موی یک دختر تبدیل به نماد شجاعت میشود. در واقع این رسانهها هر عکسالعمل ویژه این دختران را با رنگوبوی هنری در فضای مجازی برجسته میکردند، تا از این طریق و با ساختن هشتک و ایجاد یک نماد انحصاری با رگههای هنری احساسات افراد جامعه را جریحهدار کنند.
*نماد ظلم آشکار
همانطور که در ابتدای گزارش اشاره شد، تصویر غمناک جوانی با دستان بسته به یک میله پرچم موجب واکنش گسترده کاربران فضای مجازی گردید و بهعنوان نماد «ظلم آشکار» مطرح شد. لازم به ذکر است که، طبق گفته "مهدی شمسآبادی دادستان سیستان و بلوچستان"، «فردی که در رسانهها عکسش منتشر شده، «صادق کبدانی» ملقب به «یاغی» و مشهور به خدانور لجعی یا لجهای است. این فرد به جرم ۱۶ فقره سرقت در تیرماه امسال بازداشت شده و پس از طی مراحل قانونی و برگزاری دادگاه، با قرار وثیقه آزاد شده بود، گفتنی است که این فرد تبعه کشور افغانستان است. اما چرا خدانور لجعی به میله بسته شد؟
عکس منتشر شده مربوط به حیاط کلانتری ۱۵ زاهدان است، که خدانور لجعی پس از دستگیری به آنجا منتقل شده، اما به علت پُر بودن بازداشتگاه کلانتری، متهم زمانی کمتر از نیم ساعت به میله حیاط دستبند میشود و در خصوص لیوان آبی که کنار متهم است، صادق کبدانی از ماموران درخواست آب میکند و آنان یک لیوان آب در حیاط کلانتری برای این سارق سابقهدار فراهم میکنند. اما چرا خدانور لجعی یا لجهای کشته شد؟
درباره مرگ این جوان حکایتهای مختلفی شنیده میشود، در همین رابطه قوه قضاییه درباره کشته شدن خدانور اعلام کرده «خدانور لجعی در تاریخ ۱۰ مهر ماه در جریان یک درگیری کشته شده است.» البته به یک روایت دیگر در در روز ۱۰ مهر ماه که خدانور کشته شده هیچ درگیری در استان و شهر زاهدان گزارش نشده است. اما برخی معتقدند نشانههایی وجود دارد که خدانور در جریان اعتراضات و بر اثر گلوله مستقیم جان باخته است. لازم به ذکر است که، دلیل مرگ خدانور لجعی هرچه که باشد، تصویری که امروز بهعنوان نماد ظلم آشکار مطرح میشود تنها فضاسازی رسانههای معاند بوده و هیچ ربطی به ناآرامیهای اخیر کشور ندارد. در واقع رسانههای ضد ایرانی قصد داشتند از یک تصویر که مربوط به تیرماه 1401 میشد به حوادث اخیر ربط بدهند تا از این طریق فضاسازی آشوب را با ایجاد یک نماد جدید بگسترانند.
*نماد سازی وظیفه اصلی رسانههای ضد ایرانی
به گزارش مرکز مقابله با شایعات سایبری سازمان فضای مجازی سراج، اقدامات ناهنجار از جمله بوق زدن ماشینها، دستهای خونی، شعارهای شبانه، شعارنویسی بر دیوار، مچ بند مشکی و به تازگی عمامه پرانی به نمادهای اعتراضی اغتشاشات اخیر تبدیل گردیده است. رسانههای ضدایرانی با هر کدام از این نمادها فضای جدید برای گسترش و فراگیر کردن آشوب خیابانی فراهم میکند. در ابتدای اغتشاشات این رسانهها سوژههای زیادی را با ماهیتهای مختلف برای ایجاد نمادهای اعتراضی در اختیار داشتهاند. اما بعد از گذشت مدتی سوژه جدیدی برای عملیاتهای روانی رسانهای خود ندارند و اگر هم داشته باشند سوژه مورد نظر برای مخاطب جذابیت ندارد، به همین خاطر برای روشن نگه داشتن شعله آشوبها، روی چهرههای ورزشی مانور میروند و کنش و واکنش آنان در هنگام بالارفتن از سکوی قهرمانی، خواندن سرود ملی، خوشحالی پس از زدن گل به رویدادهای رخ داده و یا نمادهای فراگیر شده ربط میدهند. گفتنی است که، رسانهها معاند در ماههای اخیر یکی از راهکارهایی را که به افراد جامعه جهتدهی سیاسی میدادند نمادسازی بوده است، که این امروز با اتمام سوژهها دیگر نمیتوانند به مانند گذشته ماموریت آشوب سازی خود را به مانند گذشته ادامه دهند.