محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی ایران در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما،گفت: افراد زیادی درگیر رژیمهای درمانی هستند و اینکه این رژیم آسیبرسان نباشد، از اهمیت خاصی برخوردار است.
وی ادامه داد: مهمترین هدف افراد چاق این است که در کوتاهترین زمان لاغر شوند که البته امکان پذیر و منطقی نیست؛ سمی که از طریق مواد غذایی وارد بدن میشوند از طریق کبد به بافتهای چربی برده میشوند.
این استاد تغذیه یادآور شد: بنابراین کسی که چاق است، اگر سریع لاغر شود باعث آزاد شدن یکباره این سموم در بدن میشود و از پتانسیل کبد برای خارج کردن این سموم از بدن کاسته شده؛ در نتیجه باعث مسمومیتهای شدید برای بدن میشود.
وفا تاکید کرد: مقدار مجاز کاهش وزن استاندارد در ماه ۲.۵ الی۳.۵کیلوگرم است.کاهش وزن در ماههای اول سریعتر اتفاق میافتد، اما در ماههای بعدی به دلیل مقاومتهای فیزیکی که در بدن ایجاد میشود، میزان کاهش وزن کمتر میشود.
این متخصص تغذیه گفت: رژیم غذایی بر مبنای سن، جنس و ابتلاهای همراه ( دیابت، کبد چرب،فشارخون و....) به شکلهای مختلفی صورت میگیرد.
وفا در پاسخ به این سوال که چه بخوریم تا لاغر شویم؟،گفت:رژیم درمانی یک فرایند چند انطباقی است و اینکه یک فرد فکر کند که تنها از طریق غذا میتواند یک رژیم کاهش وزن داشته باشد موضوعی است که کاملاً غلط است و مجددا وزن کاهش یافته باز میگردد.
وی تصریح کرد: در فرایند غذا خوردن مسائل روحی روانی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و محیطی با غذا خوردن گره خورده است. وزن یک موازنه است بین کالری که از طریق خوراکیها و آشامیدنیها دریافت میکنیم با کل کالری که روزانه در بدن مصرف میشود.
این استاد تغذیه خاطرنشان کرد: آگاهی از این مسئله که چه مواد غذایی بالاترین تراکم کالری را دارد و چه مواد غذایی حتی در حجم بالا کالری کمی ایجاد میکند،در شروع رژیمهای لاغری از اهمیت زیادی برخوردار است.
کارشناس برنامه از سبزیها، صیفیها و میوهها به عنوان گروه هایی که میتوانند در فرد ایجاد احساس سیری کنند نام برد و گفت: متاسفانه در بررسی انجام شده در کشور سرانه مصرف سبزی، صیفی و میوه بسیار کمتر از میزان توصیه شده است؛ضمن اینکه قابل ذکر است، مصرف این مواد غذایی ریشه در فرهنگ ما دارد.
وفا با اشاره به عوارض رژیمهای پروتئینی،گفت: پروتئینها برای سوختن در بدن به انرژی بیشتری نیاز دارند، از تجزیه گوشت نیتروژن ایجاد میشود. کبد باید ازت (نیتروژن) را بردارد و تبدیل به اوره و اسید اوریک کند و سپس تحویل کلیه دهد و کلیه با صرف انرژی زیاد آنها را همراه با آب از بدن دفع میکند؛ به این ترتیب سوخت و ساز پروتئینها در بدن بالا میرود و موازنه انرژی در بدن به هم میریزد.
این استاد تغذیه اضافه کرد: در نتیجه کالری مصرفی در بدن بالاتر میرود و باعث سوخت چربی در بدن میشود که باعث اختلالات آب و الکترولیت در بدن شده و حتی میتواند باعث آزردگیهای شدید کلیوی و کبدی وحتی ایست قلبی منجر شود.
وی گفت:رژیمهایی که گلوکز زیادی در مصرف روزانه دارند در بدن کتون بادی و اسیدوز متابولیک ایجاد میکنند و در دراز مدت به دلیل اختلال در PH بدن، میتوانند باعث اغمای اسیدوز شوند.
کارشناس برنامه تاکید کرد: اگر در یک رژیم لاغری حتی یکی از گروههای اصلی خوراکی وجود نداشت، مطمئن باشید که این رژیم به شدت با سلامت منافات دارد.
وفا بیان داشت: چهار گروه اصلی غذایی که باید در برنامه روزانه وجود داشته باشند شامل؛گروه شیر و لبنیات تازه و کم چرب، گروه نان و غلات کامل، گروه سبزی، صیفی و میوه جات و گروه انواع گوشتها، (پنیر،تخم مرغ ومغز دانهها) است.
وی مردم را به مصرف گوشتهای کم چرب، غلات کامل، سبزیها و صیفی جات که ترجیحا با همه وعدههای اصلی مصرف شوند، توصیه کرد و از میوهها به عنوان بهترین میان وعده و نعمت پروردگار نام برد.
استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به عوارض قطع کامل کربوهیدراتها، گفت:حداقل میزان کربوهیدراتی که یک فرد باید در رژیم غذایی خود داشته باشد، ۸۰ گرم کربوهیدرات روزانه است که معادل ۲۰۰ و ۲۵۰ گرم نان و غلات میشود. در صورت مصرف نکردن کربوهیدرات بدن مجبور به استفاده از ذخایر پروتئین و چربی میشود که با اختلال آب و املاح مواجه خواهد شد.
وفا ابراز کرد:این باعث افزایش سطح ازت در خون میشود که هم سیستم ایمنی را تهدید میکند و هم باعث استرس اکسیداتیو و التهاب در بدن میشود.
وی گفت: در صورت مصرف زیاد کربوهیدراتها با مشکلاتی روبرو خواهیم بود؛ از جمله آسیبهای جدی متابولیک، آسیب به پانکراس، اختلال در میزان قند خون، دیابت و مشکلات کتون بادی، از عوارض مصرف زیاد کربوهیدراتهاست.
این استاد تغذیه در راهنمای استاندارد بالینی کنترل وزن به موارد زیر اشاره کرد و افزود:اصلاح الگوی غذایی، تغییر سبک زندگی، انتخاب فواصل زمانی مناسب، استرس و مسائل روانی، شیوه زندگی غیرساکن و ترکیب استاندارد اجزای بدن، از جمله آنهاست.
وفاگفت: افرادی هستند که ظاهر کاملاً متناسبی دارند ولی شیوه زندگی ناسالم دارند. در این افراد بافت ماهیچهای جای خود را به بافت چربی و پیوندی میدهد. ورزش و فعالیت بدنی متناسب بهترین توصیه به این افراد است.
وی متذکر شد: با افزایش سن بافت ماهیچهای که گرانبها ترین بافت بدن است جای خود را به بافت چربی و پیوندی میدهد؛ بنابراین همه افراد باید حداقل پنج روز در هفته فعالیت فیزیکی و ورزش مناسب داشته باشند.