سمینار تبادل فناوری حوزه فناوری‌های نوین انرژی ، لیزر، فوتونیک و کاربرد پرتوها با حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی و با همکاری سازمان انرژی اتمی ایران، روز گذشته در محل صندوق نوآوری و شکوفایی برگزار شد.
محمد اسلامی، معاون رئیس‌جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی ایران در این سمینار اظهار کرد: حوزه فناوری‌های پیشرفته، حوزه قدرت ساز محسوب می‌شود و باید دانست که مؤلفه قدرت در دنیای امروز، نقشی تعیین‌کننده و مهم دارد.
اسلامی تصریح کرد: اکنون شاهد تقابل در زمینه پیشرفت‌های حوزه فناوری‌های نوین و پیشرفته میان قدرت های جهان هستیم و باید دانست که دنیای آینده به‌صورت بسیار پرشتاب به سمت پیشرفت‌های حوزه فناوری حرکت می‌کند.
وی افزود: متأسفانه شاهد ذهنیت درستی از این حوزه نیستیم و این‌گونه پنداشته می‌شود که صنعت هسته‌ای و مراکز وابسته آن مراکزی امنیتی و با حفاظت شدید هستند و دشمن نیز به دنبال تقویت این ذهنیت است و سعی می‌کند با القا ترس، ناامیدی و مزاحمت به‌عنوان ابزارهای کاربردی خود؛ مانع حضور جمهوری اسلامی ایران در منطقه ممنوعه قدرت جهانی شوند.
معاون رییس‌جمهور گفت: حتی این رویکرد در آژانس نیز مشاهده می‌شود به‌طوری‌که آنها نیز فقط از پروژه‌هایی که در حوزه ایمنی هستند، حمایت کرده و سعی می‌کنند ما را در محدوده خاصی نگه‌داشته و به‌اصطلاح محدود کنند.
وی خاطرنشان کرد: در این سال‌ها با القای ترس و سلب اعتمادبه‌نفس به دنبال تضعیف روحیه بودند؛ بنابراین در نظر داریم تا القای امید و باور جمعی را در کشور نهادینه کنیم.
به دنبال سیاست درهای باز هستیم
اسلامی تأکید کرد: ما خواستار ایجاد فضایی باز هستیم و سیاست درهای باز را دنبال خواهیم کرد و خوشبختانه مقدمات اجرای این سیاست فراهم‌شده است؛ در این مسیر باید توجه داشت که تحقیقات باید نتیجه گرا بوده و دارای برنامه مدون و با سازوکار مشخص باشیم و به‌صورت تحول‌گرا و تحول‌آفرین امور را پیش ببریم.
وی تأکید کرد: سیاست درهای باز و نوآوری‌های جدید را در اولویت برنامه‌های خود قرار داده و اهداف کمّی تعیین کرده‌ایم که باید به سمت تحقق آنها گام برداریم.
اسلامی اظهار کرد: برای نیل به اهداف موردنظر در یک سال گذشته اسناد راهبردی مختلفی را تهیه و تدوین کردیم و به موارد مهمی توجه شد و قصد داریم خدمات مختلفی را در حوزه فناوری هسته ای ارائه کنیم که توسعه نیروگاه‌های اتمی و تولید برق هسته‌ای یکی از این موارد است که در نظر داریم سهم برق هسته‌ای در سبد انرژی کشور را به 20 درصد برسانیم.
رییس سازمان انرژی اتمی ایران گفت: یکی دیگر از برنامه‌های سازمان استفاده از توان و پتانسیل فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط با صنعت هسته‌ای است زیرا معتقدیم نباید جریان علم را حبس کرد بنابراین در افق 20 ساله در نظر داریم تا بستر جذب نیروهای متخصص را فراهم سازیم.
معاون رئیس‌جمهور تصریح کرد: این رویداد، نقطه عطفی برای گسترش فناوری‌های نوین محسوب می‌شود و این فرصت را باید به فال نیک گرفت و در این عرصه متعهد می‌شویم تا نسبت به تبادل فناوری‌ها و استفاده از دانش بومی اقدام کنیم.
لزوم توجه به اقتصاد هسته‌ای
اسلامی گفت: باید فاصله میان ایده و تولید و تبدیل آن به محصول را کوتاه کنیم. موضوع مهم در این زمینه؛ اقتصاد هسته‌ای و کسب منابع مالی است و باید توجه داشت برای تأمین منابع مالی نمی‌توان منتظر ماند زیرا استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند بسترساز جذب درآمد شود.
وی توضیح داد: نخستین نیروگاه اتمی کشور معادل 52 میلیارد کیلووات برق تولید کرده و موجب صرفه‌جویی 85 میلیون بشکه نفت شده و به عبارت بهتر در این مدت توانسته دو برابر سرمایه‌گذاری انجام‌شده برای ساخت این نیروگاه؛ درآمد کسب کند؛ با توجه به این نتیجه ساخت نیروگاه‌های اتمی را در دستور کار قرار داده‌ایم و تولید 10 هزار مگاوات برق هسته‌ای را هدف‌گذاری کرده‌ایم.
اسلامی تأکید کرد: با توجه به توان و پتانسیل بسیار خوب در این زمینه، قصد داریم تا کشور را به قطب طراح و سازنده نیروگاه اتمی تبدیل کنیم.
این رویداد نقطه آغاز همکاری با دانش‌بنیان هاست
رییس سازمان انرژی اتمی همچنین در حاشیه بازدید از نمایشگاه توانمندی‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در جمع خبرنگاران اظهار کرد: سازمان انرژی اتمی ایران با توجه به برنامه افق 20 سالهای که در قالب سند جامع تدوین کرده باید خود را با تحولی نوین همراه سازد و در این مسیر و برای پیشبرد و تحقق اهداف خود باید بتواند همه استعدادها و ظرفیت‌های ملی را به خدمت بگیرد.
اسلامی اضافه کرد: امروز نخستین رویداد را با همکاری صندوق نوآوری و شکوفایی برگزار کردیم که این رویداد در حوزه انرژی، لیزر و فوتونیک و توسعه کاربرد پرتوها بود.
وی تأکید کرد: بنده اطمینان دارم این رویداد نقطه آغاز بود و حدود 40 شرکت دانش‌بنیان در این مرکز حضور داشتند و تبادل فناوری با سازمان انرژی اتمی ایران صورت گرفت و با توجه به هدف بلندمدتی که برای خود تعریف کرده‌ایم، در آینده این تعداد را چند برابر خواهیم کرد.
اسلامی درباره ظرفیت‌های فناورانه ارائه شده در این نمایشگاه توضیح داد: ظرفیت‌های ارائه شده واقعاً امیدوارکننده بود زیرا جوانان نخبه و مستعد باعث افتخار هستند و حیف است به این دانشمندان جوان توجه نشود، ما باید مسیر را برای تعالی این عده باز کنیم به همین منظور امسال در سند تحقیق و توسعه؛ هر آنچه به‌صورت فشار علم یا کشش تقاضا از لحاظ جریان تحقیقات نتیجه گرا وجود دارد را در اولویت قرار داده‌ایم.
وی ادامه داد: برای تحقق این مهم در 10 پژوهشکده فعال یا مراکز تحقیقاتی فعال سازمان، ده‌ها پروژه تعریف‌شده که سرریز این طرح‌ها هم برای سایر بخش ها و هم جذب دستاوردهای دانش‌بنیان ها در سازمان انرژی اتمی به‌صورت توأمان خواهد بود که گام بزرگی محسوب می‌شود.
معاون رییس‌جمهور درباره روند تجاری‌سازی این صنعت توضیح داد: یک زمانی همه احساس می‌کردند که لیزر فقط کاربرد خاصی دارد اما اکنون لیزر در همه رشته‌ها و سرفصل‌ها کاربرد دارد و ایفای نقش می‌کند و 2 ماه قبل مرکز تبادل فناوری لیزر را با حضور معاون محترم علمی و فناوری رئیس‌جمهور ایجاد کردیم و امروز لیزر در حال طی کردن مسیری است که درگذشته کسی تصور نمی‌کرد به این مرز برسد. همچنین این موضوع در زمینه توسعه کاربرد پرتوها که دامنه وسیعی را شامل می‌شود، صدق می‌کند زیرا تاکنون کمتر به این موضوع پرداخته‌شده است درحالی‌که پرتوها در همه زمینه‌ها، رشته‌ها و همچنین صنایع مختلف می‌تواند ایفای نقش کند.
وی در پاسخ به این پرسش که چند نیاز فناورانه را در سازمان انرژی اتمی می توان با استفاده از ظرفیت دانش‌بنیان ها پاسخ داد؛ گفت: 27 مسئله را همکاران ما ارائه کرده‌اند و شرکت‌ها نیز ایده‌ها و یا دستاوردهای خود را اکنون شرح داده‌اند و برای ما مهم است که در چرخه نوآوری بتوانیم فرایند تبدیل ایده به محصول را کوتاه کنیم تا قادر باشیم با شتاب بیشتری حرکت کنیم بنابراین در نظر داریم دوره انتظار را برای مراکز، دستگاه‌ها و سامانه‌ها کوتاه کنیم.
توسعه فناوری و نوآوری و زیست‌بوم در اولویت کاری پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای
رییس پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران نیز در این سمینار اظهار کرد: سمینار تبادل فناوری حوزه فناوری‌های نوین انرژی، لیزر، فوتونیک و کاربرد پرتوها حاصل همکاری پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای و صندوق نوآوری و شکوفایی بوده و مرکز رسا نقش کلیدی و مهمی در این رویداد داشته است.
سید امیرحسین فقهی افزود: به استناد گزارش‌های پایگاه علوم جهان اسلام یا ISC؛ پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای رتبه 2 را در بین پژوهشگاه‌های کشور کسب کرده و در 3 حوزه پژوهش، خدمات اجتماعی و زیرساخت‌های آزمایشگاهی حائز رتبه نخست شده است.
وی تصریح کرد: اولویت ما پس از کسب این موفقیت‌ها؛ توسعه فناوری و نوآوری و زیست‌بوم مربوط به آن است و تاریخچه اقدام به بیش از 3 سال پیش بر می‌گردد که همکاران بنده با تشکیل مدیریت امور فناوری و تجاری‌سازی، تلاش‌های فراوانی انجام داده‌اند؛ پس از بررسی‌های مختلف از مدل‌هایی که در داخل و خارج از کشور بود، مدلی انتخاب شد که در حال حاضر در مرکز رسا در حال پیاده‌سازی است.
وی عنوان کرد: با جهشی که در دوره مدیریت جدید سازمان و به فرماندهی مهندس اسلامی رخ‌داده، شاهد شکل‌گیری حجم فراوانی از فعالیت‌ها هستیم که شامل پروژه‌های بسیار بزرگ با چشم اندازهای بسیار طولانی و کارهای جسورانه و ارزشمندی می‌شود و می‌تواند موجب جهش قابل‌توجهی در صنعت هسته‌ای شود.
فقهی بیان کرد: این موارد مستلزم جذب سرمایه انسانی در صنعت هسته‌ای است که این مهم به 2 روش انجام می‌شود؛ نخست جذب نیروی انسانی از طریق استخدام دولتی و دیگری با کمک مجموعه‌هایی دانش‌بنیانی که در زیست‌بوم نوآوری و فناوری‌های نوین می‌توانند به ما خدماتی را ارائه کنند.
وی اضافه کرد: بررسی تجربه‌های جهانی نشان می‌دهد؛ شرکت‌های دانش‌بنیان که سال هاست برای توسعه آنها در کشور زحمت کشیده شده، نقش بسیار خوب و ارزشمندی را در این مسیر می توانند ایفا کنند بدون اینکه بار هزینه های دولت را افزایش دهند.
رییس پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران گفت: بنده شاهد بوده‌ام که فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در سالهای قبل توانسته‌اند شرکت‌های دانش‌بنیان را راه‌اندازی کنند و اکنون در این مسیر بسیار موفق هستند و حتی محصولات تولیدشده در حوزه هسته‌ای و توسط این شرکت‌ها را می توان با برندهایی از کشورهای خارجی مقایسه کرد.
وی تأکید کرد: امروز برخی شرکت ها را می شناسم که در صنعت توانسته اند قراردادهای میلیاردی منعقد کنند و بخش قابل توجهی از نیاز صنایع را رفع می کنند؛ شرکت‌های خصوصی می توانند مانع از خروج گروه های کارآمد و نخبه ای شوند که شاید به دلایلی تمایل به ورود به بعضی از حوزه ها در بخش دولتی را نداشته باشند و همچنین می توانند خدماتی را خارج از حوزه دولت ارائه کنند؛ بنابراین یکی از روش های ممانعت از خروج نیروهای متخصص و نخبه از کشور، بها دادن به شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه هسته‌ای است.
وی عنوان کرد: مهمترین اقدام در این روزها بحث فرهنگ‌سازی است تا ضمن عدم انجام اشتباهات؛ متخصصان را برای سرمایه گذاری و فعالیت در حوزه زیست‌بوم فناوری و نوآوری ترغیب کنیم.
فقهی گفت: در پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران اقدامات فراوانی انجام شده که می توان به انجام 25 عنوان از جمله تشکیل کارگروه سیاست گذاری ، ایجاد سامانه فروش و بازاریابی، شرکت در رویدادها و ایجاد مراکز فنی و مهندسی ساخت که به صنعت هسته‌ای خدمات رسانی می کنند؛ تدوین شیوه نامه و ضوابط قیمت گذاری کالاها و ... اشاره کرد که منجر به تاسیس مرکز فناوری و نوآوری رسا با بیش از 1600 متر مربع زیربنا شده است.
وی درباره برنامه های آتی پژوهشگاه توضیح داد: ایجاد سایر ارکان زیست‌بوم فناوری و نوآوری با حمایت رییس سازمان انرژی اتمی ایران در دستور کار قرار دارد که می توان به پارک های علمی و فناوری و همچنین توسعه مراکز مشابه در سطح استان های اصفهان، یزد، آذربایجان شرقی، بوشهر و البرز اشاره کرد.
فقهی تأکید کرد: هدف جسورانه استقلال بودجه پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای از منابع دولتی را در دستور کار داریم و برای انجام این کار بازه زمانی 10 ساله در نظر گرفته شده است.
صندوق به دنبال ورود به طرح های مورد نیاز کشور است
علی وحدت ، رئیس هیئت عامل صندوق نواوری و شکوفایی ریاست جمهوری نیز در این جلسه اظهار کرد: این صندوق با هدف خدمات رسانی به شرکت‌های دانش‌بنیان تاسیس شده و از سال 1391که این صندوق فعالیت خود را آغاز کرده است از حدود 20 شرکتی که آن روزها به عنوان شرکت‌های دانش‌بنیان معرفی شدند، اکنون به حضور بیش از 7200 شرکت در این حوزه رسیده ایم.
وی افزود: خوشبختانه شرایط خوبی برای این صندوق در نظر گرفته شده و تبدیل به نهاد مترقی در سطح جهانی شده ایم و بر اساس نیاز شرکت‌های داخلی، خدمات ارائه می دهیم.
وی تصریح کرد: صندوق به دنبال ورود به بخش طرح های ملی و مورد نیاز کشور بوده و شرکت ها را بر اساس نیازهای داخلی هدایت می‌کند و به طوری که طرح های ملی اجرا شده در 3 سال گذشته به بیش از 150 مورد رسیده است و خوشبختانه هر کدام از این طرح ها توانسته اند گره ای از نیازهای کشور بازکنند.
وحدت ادامه داد: یکی دیگر از اقدامات انجام شده، بحث هم رسانی و برگزاری رویداد تبادل فناوری حوزه فناوری‌های نوین انرژی، لیزر، فوتونیک و کاربرد پرتوهاست.
وی تصریح کرد: خوشبختانه اکنون شاهد تربیت تعدادی کارگزار در بخش خصوصی هستیم که به صورت حرفه ای این کار را آموخته اند. البته در این مسیر با مشکلات فراوانی مواجه هستیم که عدم تمایل به همکاری با بخش خصوصی و عدم اعتماد از مهمترین این موارد است با این وجود ما توانسته ایم به هزار میلیارد تومان قرارداد با نهادهای مختلف دست یابیم که موضوع بسیار مهمی محسوب می شود.
وحدت بیان کرد: اکوسیستم سازمان انرژی اتمی ایران با سایر مراکز و بخش ها، بسیار متفاوت است و می تواند با صندوق روابط کاری و همکاری های خوبی داشته باشد زیرا شرکت‌های دانش‌بنیان توانسته اند تجیهزات و محصولات مورد نیاز صنعت هسته‌ای را تولید کنند و در مقابل نیاز است از آنها حمایت شود.
وی توضیح داد: خوشبختانه محصولات تولید شده توسط دانش‌بنیان ها در مراکز مختلفی در سطح کشور استفاده شده و می توان این همکاری ها را گسترش داد و از تولیدات بخش خصوصی حمایت و استفاده کرد.
وظایف و دستاوردهای صندوق نوآوری
ملکی فرد، معاون توسعه صندوق نوآوری در این جلسه اظهار کرد: فرآیند این رویداد از زمستان 1400 آغاز شد و طی آن 27 نیاز فناورانه از 9 شرکت و مرکز تابعه سازمان انرژی اتمی احصاء و طی نشست‌های آنلاین به مخاطبان که بیش از 150 نفر از نمایندگان شرکت‌های دانش‌بنیان در آن حضور داشتند، ارائه شد.
وی افزود: برگزاری جلسات مذاکره تجاری از دیگر برنامه‌های پیش‌بینی‌شده این رویداد بوده و تعامل شرکت‌های متقاضی با شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور نیز در این رویداد انجام می شود.
ملکی فرد در ادامه به تشریح جزئیات برنامه‌های حمایتی صندوق نوآوری و شکوفایی از به‌هم‌رسانی عرضه و تقاضای فناوری پرداخت.
وی توضیح داد: صندوق نوآوری و شکوفایی از سال 98 سلسله رویدادهای تبادل فناوری را با هدف تامین نیازهای فناورانه صنایع کشور با تکیه بر ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان برگزار کرده و تاکنون 30 رویداد در حوزه‌های مختلف از سلامت تا مدیریت شهری، صنایع غذایی، معدن و فولاد، برق و انرژی، حمل‌ونقل و … برگزار شده است که دستاوردهای چشمگیری داشته و به انعقاد بیش از 700 میلیارد تومان قرارداد بین صنایع و شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور کشور منجر شده است.
در این رویداد همچنین نمایشگاهی از توانمندی‌های شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور فعال در این حوزه‌های فناوری‌های نوین نظیر انرژی، لیزر، فوتونیک و کاربرد پرتوها در محل صندوق نوآوری برپا شد و در جریان این تبادل فناوری نیز 39 شرکت از جمله 29 شرکت دانش‌بنیان، در بخش نمایشگاهی، توانمندی‌های همسوی خود با نیازهای فناورانه را ارائه کردند و در جلسات B2B حاشیه رویداد به مذاکره با شرکت‌های تابعه سازمان انرژی اتمی پرداختند.
