با هر بار پلک زدن لایهای از اشک در اثر فعالیت غدد اشکی چشم ایجاد میشود و روی سطح چشم را میپوشاند تا مانع برخورد ذرات غبار و آلودگی با بافت چشم شود. در خشکی چشم، این لایه اشک به درستی تشکیل نمیشود یا بخش از آن پاره میشود.
سیستم اشکی از سه جزء اصلی روغن، آب و مخاط تشکیل شده است. اختلال در تولید هر یک از این مواد سبب بروز خشکی چشم میشود. وجود روغن برای سهولت حرکت کره چشم، آب برای حفظ رطوبت و مخاط برای شفاف بودن چشم ضروری است. علاوه بر آن، آنتی بادی و پروتئینهای خاصی نیز برای حفاظت چشمها در برابر عفونت، در اشک و مخاط چشم وجود دارند.
روغن تولید شده، سطح چشم را نرم میکند و از تبخیر سریع آب موجود در اشک جلوگیری میکند. اگر به هر دلیلی این غدهها چربی لازم را تولید نکنند، آب چشم تبخیر شده و چشم خشک میشود.
وجود اشک برای سلامت چشم و حفظ بینایی ضروری است. اشک نه تنها چشم را مرطوب نگه میدارد، این عضو حساس را نیز شستوشو داده و از عفونت آن جلوگیری میکند.
محققان برای بررسی رابطه ورزش و خشکی چشم تحقیقاتی را آغاز کردند. در این تحقیقات ۵۲ داوطلب در دو گروه ورزشکار و غیرورزشکار دسته بندی شدند.
اعضای گروه اول حداقل ۵ بار در هفته فعالیت وزرشی داشتند و گروه دیگر حداکثر یک بار در هفته ورزش میکردند. محققان قبل و بعد از هر بار فعالیت ورزشی وضعیت سلامت چشم این افراد را بررسی کردند.
در نتیجه این تحقیقات مشخص شد تمام داوطلبان پس از انجام فعالیت فیزیکی از تشکیل و پایداری لایه اشک بهرهمند شدند و مدت فعالیت فیزیکی با واکنش چشم آنها ارتباط مستقیم دارد.
علاوه بر این مشخص شد عملکرد لایه اشک چشم در اعضای گروه ورزشکار در مجموع بهبود قابل توجهی در مقایسه با گروه دیگر داشته است.
شایعترین نشانههای خشکی چشم عبارتند از:
-احساس وجود شن، ریگ یا یک جسم خارجی ریز در چشم
-خارش چشم
-قرمزی چشم
-تاری دید
-درد چشم
-سنگینی پلک
-ناتوانی در گریه کردن
-خستگی چشم
-کاهش تحمل چشم در مطالعه کتاب، تماشای تلویزیون و کار با کامپیوتر
علل خشکی چشم چیست؟
خشکی چشم یکی از عوارض جانبی داروهایی مانند آنتی هیستامین، ضد احتقان بینی، آرام بخش، داروهای فشار خون، داروهای پارکینسون، قرصهای ضد بارداری و ضد افسردگی محسوب میشود.
تغییرات هورمونی یکی از مهمترین دلایل خشکی چشم است؛ به همین دلیل این اختلال در زنان پس از یائسگی بیشتر دیده میشود.
یکی دیگر از مهمترین دلایل خشکی چشم، لیزیک و سایر جراحیهای عیوب انکساری است. استفاده طولانی مدت از لنزهای تماسی، استفاده مداوم از کامپیوتر و تماشای تلویزیون نیز میتوانند منجر به خشکی چشم شوند.
روشهای درمان
با توجه به علل بروز خشکی چشم، روشهای درمانی متفاوتی پیشنهاد میشود.
داروهای ضد التهابی، اشک مصنوعی، استفاده از قطره کورتیکواستروئید (البته برای مدت زمان محدود) و در صورت شدت بیماری، جراحی توصیه میشود.
استفاده از مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ نیز از خشکی چشم جلوگیری میکند.
مراقبتهایی که باید انجام شوند
علاوه بر استفاده از داروهای مختلف، میتوان با چند راهکار ساده، میزان خشکی چشم را کاهش داد و از افزایش درد جلوگیری کرد.
این روشها عبارتند از:
استفاده از بخور در تمام فصول سال برای افزایش رطوبت محیط
استفاده از کمپرس آب گرم و ماساژ چشم
اجتناب از شستوشوی صورت و چشم با صابونهای قلیایی، در صورت لزوم از شامپو بچه استفاده شود.
اجتناب از قرار گرفتن در محیطهای خشک و پر از گرد و غبار
استفاده از عینک آفتابی استاندارد
گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Experimental Eye Research منتشر شده است.