کاظم جلالی سفیر ایران در روسیه درباره سند همکاری ۲۰ساله ایران و فدراسیون روسیه که عمر آن رو پایان است، گفت: سند همکاری ایران و فدراسیون روسیه در سال ۲۰۰۱ در پارلمان ایران به تصویب رسید و مدت زمان این سند ۲۰ سال (تا سال ۲۰۲۱) است که رو به اتمام است. در این سند مشخص شده که اگر دو طرف یک سال قبل از پایان عمر سند نقطه نظری نداشتند، به شکل اتوماتیک برای پنج سال (تا سال ۲۰۲۶) تمدید شود اما در این میان، رهبران دو کشور به این جمع‌بندی رسیدند که این سند را متناسب به حجم و سطح روابط و نزدیکی بین ایران و روسیه، تنظیم شود.
پیش‌نویس این سند آماده شده است و قرار است به زودی در اختیار روسیه قرار بگیرد تا این کشور نظر نهایی خود را اعلام کند. شاید نیاز باشد که کمیسیون مشترک ایران و روسیه تشکیل شود تا متن را نهایی کنند و سپس توسط مقامات دو کشور امضا و در نهایت به پارلمان‌های دو کشور ارجاع داده شود.
سفیر ایران در روسیه در پاسخ به سوالی درباره اینکه چه زمانی امضای این سند همکاری صورت می‌گیرد، گفت: نمی‌شود زمان دقیقی برای امضای سند تعیین کرد ولی تلاش بر این است که به زودی انجام شود به دلیل اینکه بررسی‌های طرف روس باقی مانده است.
وی درباره اینکه آیا این سند مشابه سند همکاری چین و ایران است، گفت: تفاوت‌هایی وجود دارد. سند همکاری چین و ایران یک تفاهم‌نامه است و به نوعی نقشه راه و سند همکاری است، لذا نیازی به تصویب پارلمان نداشت، اما سند همکاری بین ایران و روسیه یک توافقنامه است و باید در پارلمان‌های دو کشور به عنوان موافقتنامه تصویب شد.
سفیر ایران در روسیه درباره همکاری ایران و روسیه درباره پرونده سوریه اظهار داشت: ایران و روسیه از سوی دولت قانونی سوریه برای همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم دعوت شدند. همکاری ایران و فدراسیون روسیه برای مبارزه با تروریسم در کشور سوریه یک همکاری موفقیت‌آمیز بوده است و می‌تواند به عنوان یک الگو در سایر زمینه‌ها باشد. مبارزه ما با تروریسم در داخل سوریه با هماهنگی دو کشور صورت گرفته است.
خیلی از کشورها از تروریست‌ها در سوریه حمایت کردند، اما عملا رشادت و پایمردی جمهوری اسلامی ایران به رهبری شهید گرانقدر و سردار دل‌ها سرلشکر سلیمانی، تروریست‌ها نتوانستند موفق شوند و روسیه در کنار جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت و این همکاری ادامه خواهد داشت.
اجلاس کارشناسی آستانه به زودی برگزار خواهد شد
جلالی درباره اجلاس آستانه گفت: چارچوب این همکاری با توافق کشورهای ما در قالب همکاری آستانه است که در گروه آستانه سه کشور جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه و جمهوری ترکیه در این توافق عضو هستند و حال کار بر روی مسایل سوریه هستیم. به زودی هم اجلاس کارشناسی آستانه برگزار خواهد شد و امیدواریم آنچه مد نظر است که عبارت است از صلح و صیانت از تمامیت ارضی سوریه و این که مردم سوریه بتوانند خودشان بر سونوشت کشورشان حاکمیت داشته باشند، محقق شود.
وی با تایید اخبار مربوط به تصمیم آمریکا برای خروج از سوریه خاطرنشان کرد، آمریکایی‌ها گفت وگوهایی درباره خروج از سوریه داشته و گفته‌اند که می‌خواهند به نوعی از سوریه خارج شوند که البته دلیل آن هم واضح است و آن این که آمریکایی‌ها نتوانسته‌اند در سوریه به اهداف خود دست یابند. استراتژی که آن‌ها دراین باره اتخاذ کرده‌اند نیز در عمل تا حدودی مبهم است که بعضا در خصوص عراق و بعضی از کشورها نیز این را مطرح می‌کنند، این که چه تعداد از نیروهای خود را خارج و چه تعداد را در این کشور نگه خواهند داشت، هنوز مورد تردید و سوال است و مکانیزم مشخصی را آمریکایی‌ها در این باره اعلام نکرده اند.
آمریکایی‌ها و گروه متحد آن‌ها حتی نتوانسته‌اند یک روستا را در سوریه از سیطره تروریست‌ها آزاد کنند
وی گفت: آنچه درمورد سوریه واضح است این است که حضوراین کشورها از جمله آمریکا، حضور نامشروعی است، چون هیچ دلیلی برای حضور در سوریه نداشتند و عملا آمریکایی‌ها و گروه متحد آن‌ها در بحث مبارزه با تروریسم حتی یک روستا را در سوریه نتوانسته‌اند آزاد کنند و یا ادعا کنند که مبارزه با تروریست‌ها انجام داده باشند بلکه بر خلاف این مساله و مطابق اسناد و مدارکی که وجود دارد، آن‌ها تروریست‌ها را کاملا مورد حمایت قرار داده اند.
جریان تروریسم درسوریه عملا نابود شده است
جلالی گفت: امروز جریان تروریسم در داخل سوریه به همت جمهوری اسلامی ایران و به همت پایمردی ملت و ارتش سوریه و همچنین به همت نیروهای روسیه که در داخل سوریه حضورداشتند و هماهنگی خوبی که بین ما در این خصوص وجود داشت، عملا نابود شده است.
وی افزود: خواسته قلبی ما این است که صلح در سوریه حاکم شود و عملا ملت سوریه که در طول این سالیان بخاطر حضور تروریست‌ها و جنگی که در آنجا رخ داد، خیلی خسارت دیده اند، بتوانند خودشان امورشان را دردست گرفته وحل و فصل نمایند.
مواضع روسیه در برابر حمله رژیم صهیونیستی به سوریه به عنوان کشور مستقل
سفیر ایران در روسیه در باره روابط روسیه و رژیم صهیونیستی نیز خاطرنشان کرد، روس‌ها طبعا با رژیم صهیونیستی ارتباط دارند ولی درکنار آن ارتباطات بسیار خوبی با جمهوری اسلامی ایران دارند و طبیعتا ما نیز در باره مسایل رژیم صهیونیستی به صراحت با روس‌ها صحبت کرده‌ایم. روس‌ها نیز قبول دارند که رژیم صهیونیستی نباید به سوریه به عنوان کشور مستقل حمله و تجاوز کند. مسیر ارتباطات روسیه با رژیم صهیونیستی بنابر ملاحظاتی است ازجمله این که تعداد زیادی از شهروندان یهودی روسیه در رژیم صهیونیستی زندگی می‌کنند که طبعا آن‌ها ملاحظات خاص خودشان را دارند. به هر حال ارتباط روسیه با رژیم صهیونیستی برقرار است و مسیر خودشان را دارند، ماهم روابطمان با روسیه روابط خوبی است و همیشه در خصوص مسایل منطقه با شفافیت با هم صحبت کرده ایم.
وی گفت: کشورها آزاد هستند دراین که با کجا ارتباط داشته باشند ما اکنون با بسیاری از کشورهای دنیا ارتباط داریم که آن‌ها با رژیم صهیونیستی دارای روابط هستند به نظر من اینها را نباید درکنار همدیگر گذاشت. بعضی وقت‌ها شیطنت‌هایی در این زمینه صورت می‌گیرد که بعضا از سوی برخی رسانه‌ها و گاهی اوقات حتی در سطوح سیاسی انجام می‌شود. ما کشور مستقلی هستیم و مواضع‌مان در خصوص رژیم صهیونیستی بسیار شفاف است و با همین شفافیت هم با کشورهای دیگر صحبت می‌کنیم.
مواضع ما در مورد رژیم صهیونیستی شفاف است
جلالی درباره تاثیر روابط روسیه و رژیم صهیونیستی بر روابط ایران و روسیه گفت: به نظر من ربطی ندارد آن‌ها روابط خودشان را دارند، کشورها آزادند در این که با چه کشورهای دیگری ارتباط داشته باشند ما با بسیاری از کشورهای دنیا ارتباط داریم که اینها با رژیم صهیونیستی هم دارای روابط هستند.
وی تصریح کرد: در برخی موارد متاسفانه شیطنت‌هایی در این خصوص هم در سطوح رسانه‌ای و گاهی اوقات هم در سطوح سیاسی انجام می‌شود. ما کشور مستقلی هستیم و مواضع ما در مورد رژیم صهیونیستی بسیار شفاف است و با همین شفافیت هم با کشورهای دیگر صحبت می‌کنیم.
جزئیاتی از نامه رهبر انقلاب به پوتین
سفیر ایران در روسیه درباره اهمیت نامه رهبر انقلاب به رئیس جمهور روسیه گفتند: نامه بسیار مهمی بود که مقام معظم رهبری برای پوتین ارسال کردند در این نامه در خصوص همکاری‌های دوجانبه نکاتی را مقام معظم رهبری متذکر شدند همچنین در بحث همکاری‌های منطقه ای، مسائل منطقه قفقاز و همچنین در خصوص همکاری‌هایمان در سوریه، در زمینه برجام و انرژی هسته ای.
جلالی درباره همکاری‌های هسته‌ای ایران و روسیه اظهار داشت ما از چند جهت با هم همکاری داریم یکی از آن‌ها خود انرژی هسته‌ای است روس‌ها کار ساختن نیروگاه شماره یک بوشهر را برای ما انجام دادند هم اکنون روس‌ها نیروگاه شماره دو و سه را می‌سازند.
روسیه خروج آمریکا از برجام را خطا می‌داند
وی افزود: طرف روسی قائل به این است که باید برجام باقی بماند، آن‌ها خروج آمریکایی‌ها از برجام را یک خطا می‌دانند و قائل به این هستند که باید آمریکایی‌ها این مسیر را خودشان جبران کنند، این مواردی است که مرتب زاخارووا، اولیانوف یا ریابکوف در روسیه و در وین مرتب مطرح می‌کنند. نکاتی که آن‌ها مطرح می‌کنند نکات سازنده است چه در زمینه خود انرژی هسته‌ای و چه در زمینه پرونده‌ای که غربی‌ها به ناحق برای ما تشکیل دادند. مواضع روس‌ها مواضع مورد قبولی است و با همدیگر در این خصوص همکاری می‌کنیم گفتگوهای خوبی انجام شد و همیشه بین مقامات وزارت امور خارجه و مقامات عالی کشور ما و طرفهای روسی انجام می‌شود و هماهنگی‌های خوبی را در این زمینه ما با هم داریم.
جزئیات گفت‌وگوهای باقری کنی با مقامات روسیه
سفیر ایران در روسیه درباره سفر علی باقری کنی به روسیه گفت: علی باقری کنی معاون سیاسی وزارت امور خارجه هستند لذا عموم روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه با ایشان مرتبط است، ایشان در دو دیداری که با طرفهای روس در ماههای اخیر داشتند هم در مورد موضوعات هسته‌ای صحبت کردند و هم در مورد همکاری‌های شامل و جامع دوجانبه که درباره موضوعات مختلف از پرونده هسته‌ای و روابط دوجانبه در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و دفاعی بحث شد که البته همکاری‌های ما با روسیه گسترده است و معمولا مقامات ما در حوزه‌های مختلف با طرفهای روس گفتگو می‌کنند.
جلالی در پاسخ به گلایه برخی مسئولین دولت قبل ایران از مواضع روسیه درباره توافق هسته‌ای هم گفتند: شما حتما در آن زمان دیدید که تنها کسی که موضع علنی گرفت خانم زاخارووا بود، خانم زاخارووا هم موضع خیلی معقول و منطقی گرفتند ایشان گفتند که ما به جریانات رسانه‌ای کاری نداریم و روابطمان بر اساس مواضع رسمی جمهوری اسلامی ایران تنظیم می‌شود لذا کل موضعی که روسیه گرفت در همین عبارات کوتاه و مختصری بود که خانم زاخارووا مطرح کردند.
همکاری‌های ایران و روسیه در حوزه بهداشت و درمان
سفیر ایران در فدراسیون روسیه افزود: در ماههای ابتدایی کرونا گفت و گوهایی با روس‌ها داشتیم و همکاری‌های بسیار خوبی بین وزارت بهداشت و درمان آموزش پزشکی ما با طرفهای روس انجام شد و در نهایت دو موضوع مطرح شد یکی بحث تولید مشترک بود که روس‌ها بتوانند از امکانات جمهوری اسلامی ایران استفاده کنند که در همان زمان هم یک خط تولید مشترک در تهران بین ما و روسیه ایجاد شد؛ بخش دوم بخش خرید بود که قرارداد یک میلیون واکسن داشتیم که انجام شد؛ اولین واکسنی که وارد ایران شد واکسن روسی بود که همه کادر درمان ما توسط واکسن اسپوتنیک وی واکسینه شدند.
اما تولید در روسیه هم محدود بود خصوصا در تولید «اسپونیک وی» ظاهرا کامپوننت دوم آن از نظر فنی بسیار پیچیده است ولی کامپوننت اول ظاهرا راحت‌تر بود، لذا روس‌ها در تولید دچار مشکل شدند از طرفی نیاز داخلی آن‌ها زیاد بود که باعث شد خروج اسپونیک را در آن مقطع از روسیه محدود کردند به همین دلیل ما چند ماهی دچار مشکل شدیم و مرتب با دوستانمان در روسیه صحبت می‌کردیم و آن‌ها هم مشکلات خود را مطرح می‌کردند و در نهایت با گشایشی که در ایران ایجاد شد توانستیم از نقاط دیگر دنیا میزان وسیعی واکسن وارد کنیم به طوری که مسئولین بهداشت و درمان اعلام کردند سردخانه‌ها پر است و امکان پذیرش بیشتر نداریم.
وی افزود: روس‌ها در ماههای اخیر اعلام کردند تولیداتشان زیاد است و می‌توانند برای ما واکسن ارسال کنند، روسیه سه بار اعلام کرد که امکان صادرات ۱۰ میلیون دوز واکسن به ایران را دارند و من هم به مسئولین خودمان منتقل کردم ولی پاسخ مسئولین این بود چون در ارسال این محموله توسط روسیه تاخیر ایجاد شد، ما از بازارهای دیگر دنیا تهیه کردیم و امکان نگهداری این واکسن‌ها را نداریم.
روابط اقتصادی ایران و روسیه
کاظم جلالی در پاسخ به سوالی در خصوص روابط تجاری و اقتصادی بین ایران و روسیه خاطر نشان کرد: خوشبختانه روابط اقتصادی ما در حال گسترش است البته این در حالی است که روابط اقتصادی ما در حد و وزن اقتصاد دو کشور نیست؛ اقتصاد روسیه در امر واردات و صادرات اقتصاد بزرگی است. مثلا بازار روسیه بازار حدودا دویست و هفتاد میلیارد دلاری واردات است و همچنین به همین میزان صادرات روسیه به سایر کشورهای دنیاست؛ اقتصاد ایران هم اقتصاد بزرگ و توانمندی است.
وی افزود: ما در طی سال‌های گذشته توانستیم با هم همکاری خوبی داشته باشیم و سطح تجارت خود را افزایش دهیم مثلا در سال ۲.۲۰ میزان صادرات جمهوری اسلامی ایران به کشور روسیه ۱۰۵ درصد نسبت به ۲۰۱۹ افزایش داشت و الان در نه ماهه اول سال ۲.۲۰ طبق آمار گمرک روسیه، صادرات ایران به این کشور افزایش حدود ۲۸ درصدی را نشان می‌دهد و همچنین صادرات روسیه در سال ۲۰۲۱ به ایران افزایش چشمگیری داشت البته این با مدیریت و تدبیر جمهوری اسلامی ایران بود به دلیل اینکه مثلا در بخش غلات، فدراسیون روسیه که تولید کننده بزرگ غلات است؛ ما بخشی از نیازهای خود را از سایر کشورهای دنیا تامین می‌کردیم و الان می‌توانیم این نیاز را از طریق روسیه تامین کنیم که این اتفاق در سال ۲.۲۰ افتاد و ما توانستیم حجم وسیعی از غلات را از روسیه تامین کنیم.
ایران به دنبال تبدیل به هاب منطقه‌ای غلات
جلالی خاطرنشان کرد: در آینده نزدیک می‌توانیم به عنوان یک هاب منطقه ایی در بخش غلات عمل کنیم؛ هم ظرفیت آسیابانی ما بالاست که الان خالی است و می‌توانیم غلات روسیه را در ایران آسیابانی کنیم و به منطقه صادر کنیم هم می‌توانیم به عنوان هاب منطقه غلات روسیه از ایران ترانزیت و به کشورهای دیگر صادر شود.
لذا روابط ما از نظر اقتصادی در حال گسترش است ولی کارهایی را باید انجام دهیم یکی کریدور شمال و جنوب است که از بندرعباس راه آهن وجود دارد تا بندر سن پترزبورگ و خلیج فنلاند؛ در این مسیر مورد نیاز قطعه‌ای است که راه آهن نداریم که رشت و آستارا است که خوشبختانه در دولت جدید این بحث جدی شده است و امیدواریم که این قطعه بتواند اتصال پیدا کند و این مسیر ترانزیت را برای جمهوری اسلامی ایران، جمهوری آذربایجان و فدراسیون روسیه بسیار هموار می‌کند و سودآور خواهد بود و کشورهای شرق آسیا می‌توانند از این مسیر برای انتقال کالاهای خود به اروپا استفاده کنند.
سفیر ایران تصریح کرد: کشورهای شرق آسیا نیز می‌توانند از این مسیر برای انتقال کالاهای خود به اروپا استفاده کنند و زمان و هزینه‌ها را به یک سوم کاهش می‌دهد، بحث ما کریدور ترکیبی و استفاده همزمان از دریای خزر است که در این بخش نیازمند تجهیز به کشتی‌های رورو و رسیدن راه آهن به بنادر است که در دست اقدام است که می‌تواند سطح روابط تجاری را افزایش دهد.
افزایش کیفیت محصولات کشاورزی در کشور در راستای استفاده از فرصت صادرات به روسیه
جلالی خاطرنشان کرد در مورد فلفل ایرانی، طرفهای روس ملاحظاتی داشتند مشابه اینکه ما از برخی سموم استفاده کردیم و این سموم برای آن‌ها ناشناخته بود که ما هم با آن‌ها گفتگو کردیم و امیدواریم که این موضوع تخصصی حل شود، ما درک می‌کنیم که در فدراسیون روسیه رقبایی داریم و نمی‌گویم در پیش آمدن این مشکلات آن‌ها موثر نیستند اما در داخل نیز روی کیفیت محصولات کشاورزی توجهات بیشتری انجام شود.
وی افزود: میان وزارت جهاد کشاورزی ایران و مسئولان مربوطه در روسیه ارتباط خوبی شکل گرفته است.
روابط ایران و روسیه؛ بر مبنای استقلال و منافع دو کشور
جلالی خاطرنشان کرد: هم جمهوری اسلامی ایران و هم روسیه بر اساس منافع ملی خود عمل می‌کنند، روس ستیزان در ایران دو موضوع مطرح می‌کنند از یکسو تلاش می‌کنند اینگونه نشان دهند که ایران مستقل نیست یک نوع تابعیتی از روسیه دارد که این حرف از پایه اشتباه است، انقلاب ما در راستای استقلال بوده است رفتار ما همواره در مسیر استقلال است، نکته دومی که روس ستیزان مطرح می‌کنند این است که به روس‌ها نمی‌شود اعتماد کرد، در پاسخ به آن‌ها باید گفت مگر به غرب می‌شود اعتماد کرد یا سایر کشورها می‌شود اعتماد کرد، در واقع اینجا بحث اعتماد نیست، بحث همکاری دو کشور است و استفاده از ظرفیت‌های همدیگر است، ایران یک کشور مستقل است و روسیه یک کشور بزرگ در شمال ما که در ابعاد مختلف پیشرفته است، مهم این است که بتوانیم ارتباط خودمان را براساس استقلال دو کشور تنظیم کنیم، حقیقت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران هم با روسیه و چین برهمین اساس است و ما با استقلال کامل حرکت خود را انجام می‌دهیم و این ظرافت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی وجود دارد که به کشوری تکیه نمی‌کند بلکه به توانمندی و مردم خود تکیه دارد.
