رسواییهای فساد مالی ، مقامات ارشد صندوق سرمایه گذاری عربستان سعودی را که توسط «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی اداره میشود ، در برگرفته و این مقامات ثروت و قابلیتهای عربستان را از خلال صندوق سرمایهگذاری هدر میدهند.
وب سایت سعودی لیکس در گزارشی نوشت: صندوق سرمایه گذاری عمومی، صندوق ثروت ملی عربستان است که در سال 1971 تأسیس شد و یکی از بزرگترین صندوقهای سرمایه دولتی در جهان محسوب میشود و با داراییهای کل 430 میلیارد دلار رتبه هفتم را به خود اختصاص داده است.
روزنامه انگلیسی «گاردین» جزئیاتی در مورد سابقه « یاسر الرمیان» مدیر صندوق ثروت عربستان سعودی که از نزدیکان محمد بن سلمان است، فاش کرد.
این روزنامه نوشت که اسناد محرمانه داخلی عربستان که به دادگاه کانادا ارائه شدهاند ارتباط الرمیان را با پرونده بدنام کمپین مبارزه با فساد در سال 2017 نشان میدهد.
اسناد و مدارک نشان میدهد که یکی از 20 شرکتی که الرمیان توقیف کرد ، یک شرکت هواپیمایی اجارهای بود که در نقشه سعودی برای کشتن «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی مورد استفاده قرار گرفت.
محمد بن سلمان که از نزدیکان یاسر الرمیان است ، وی را علاوه بر مدیر هیئت مدیره آرامکو سعودی به عنوان مدیر باشگاه نیوکاسل منصوب کرد.
گزارشها تأکید میکند که بن سلمان بیش از 3.5 میلیارد دلار از پول ملت عربستان را به عنوان یک سرمایه گذاری خارجی هدر داده است. وی از صندوق ، شرکت یا پولی بدون قرار دادن آن تحت حاکمیت خود عبور نکرده که این امر نشان دهنده ذهنیت حاکم مستبد است. با این وجود این برنامههای نسنجیده خطرات شکست چشم انداز 2030 توسط بن سلمان را برای تنوع بخشیدن به منابع درآمد در عربستان افزایش میدهد.
شش سال پیش محمد بن سلمان چشم انداز 2030 را باهدف تنوع بخشیدن منابع اقتصادی اعلام کرد. صندوق سرمایه گذاری عمومی سنگ بنای دستیابی به چشم انداز تنوع اقتصادی است.
مسئولین عربستان بودجه این کشور را برای سال 2021، 263 میلیارد دلار اعلام کردند که نسبت به سال گذشته 7% کاهش داشته است. بر این اساس عربستان تلاش میکند کسری بزرگ ناشی از کاهش درآمد نفت و افزایش هزینههای لازم برای مقابله با بحران ویروس کرونا را مهار کند. این بودجه با کسری 79 میلیارد دلاری معادل 12 درصد از تولید ناخالص داخلی به تصویب رسیده است
صندوق ثروت ملی، در حال حاضر به ارزش 400 میلیارد دلار ، ممکن است بتواند 12 درصد از تولید ناخالص داخلی را جبران کند ، زیرا قیمتهای بالاتر نفت به احیای آن در مقایسه با سال گذشته کمک کرد.
عربستان سعودی مالک تعدادی صندوق دولتی بود که بیشتر آنها تحت مدیریت صندوق سرمایه گذاری عمومی ادغام شد و داراییهای آن در سال گذشته به 320 میلیارد دلار کاهش یافت. این صندوق رتبه چهارم در بین کشورهای حوزه خلیج فارس و یازدهم در جهان را دارد که ولیعهد سعودی رئیس هیئت مدیره آن است.
درآمد حاصل از فروش بخشی از سهام آرامکو از طریق فهرست بندی در بورس عربستان در اواخر سال گذشته به صندوق سرمایه گذاری عمومی که پروژههای استراتژیک در عربستان را تأمین میکند ، واریز شد. این صندوق علاوه بر سرمایه گذاری مستقیم در خارج و در سطح داخلی ، سه پروژه اصلی چشم انداز 2030 را نیز مدیریت میکند.
در حال حاضر صندوق سرمایه گذاری عمومی خود را برای پیشبرد اقتصاد داخلی آماده میکند و محمد بن سلمان متعهد شده است که سالانه حداقل 40 میلیارد دلار در داخل کشور تا سال 2025 هزینه کند.
« محمد ابو باشا» رئیس تحقیقات اقتصاد کلان در بانک سرمایه گذاری مستقر در قاهره به بلومبورگ اعلام کرد: بودجه عربستان به طور فزایندهای بر مدیریت هزینههای روزانه دولت متمرکز است تا اینکه محرک رشد اقتصادی باشد و هزینههای سرمایهای بیشتر به صندوق سرمایه گذاری عمومی و موسسات دولتی منتقل میشود.
صندوقهای سرمایه گذاری دولتی در سراسر جهان به دلیل پیامدهای فاجعه بار ویروس کرونا بر اقتصاد جهانی متحمل ضررهای زیادی شدهاند، زیرا سهام اکثر شرکتهای بزرگ در همه بورسهای جهان کاهش یافته است. بر اساس گزارش رویترز در اواخر مارس سال گذشته، صندوقهای سرمایه دولتی در سراسر جهان بیش از 225 میلیارد دلار در سه ماهه اول سال از دست دادند ، در حالی که صندوقهای دولتی خلیج فارس بیش از 300 میلیارد دلار تا پایان سال متحمل خسارت شدند.
«کارن یانگ» محقق مقیم انستیتوی پروژه آمریکایی برای تحقیقات سیاست عمومی در واشنگتن در مقالهای تاکید کرد که استراتژی ولیعهد سعودی عملاً عربستان سعودی هدر دادن سود جاری برای سرمایهگذاریهای آینده است. این اقدام در کوتاه مدت منجر به تمام شدن منابع دولت میشود.
پیش از این مجله انگلیسی «اکونومیست» اعلام کرد ولیعهد سعودی، پول صندوق سرمایه گذاری عربستان را در پروژههای پرهزینه اما بیفایده به خطر میاندازد.
اقتصاد عربستان هزینه سرمایهگذاریهای ناپایدار محمد بن سلمان را در سایه فساد دولتی و عدم برنامهریزی یا مکانیسمهای نظارت و پاسخگویی پرداخت میکند. بن سلمان از زمان آغاز به کار در این پادشاهی و تقویت نفوذ خود در دولت، مجموعهای از سرمایهگذاریهای ناموفق را انجام داده که اقتصاد عربستان هزینه سنگینی بابت آن پرداخته است.