سرویس مذهبی افکار- سرچشمه تقسیم گناهان به صغیره و کبیره در حقیقت آیات قرآن مجید است. یکی از این آیات چنین است: اِنْ تَجْتَنِبُوا کَباِئَر ماتُنْهَؤنَ عَنْهُ نُکَفرِّعَنْکُمْ سَیئاتِکُم؛ اگر از گناهان کبیره بپرهیزید، از گناهان کوچک شما در میگذریم( نساء (۴) آیه ۳۱)
اکنون باید دید که میزان کوچک و بزرگ بودن گناه چیست؟ در نظر علمای دینی هر گناه(کبیره یا صغیره) از آنجا که مخالفت با فرمان خداوند است به خودی خود گناهی بزرگ است. مقیاس کوچک و بزرگ بودن گناه این نیست که آن را نسبت به ساحت مقدّس خداوند بسنجیم؛ زیرا براساس این سنجش همه گناهان، کبیره است. این تقسیم نظر به سنجش یک دسته از گناهان نسبت به دسته دیگر است. در این سنجش عموم گناهان دو دسته اند:
۱. گناهان کبیره؛ ۲. گناهان صغیره.
راه های بسیاری برای شناسائی این دو قسم گناه هست. معروفترین راه شناسایی در میان دانشمندان این است که هر گناهی که در برابر ارتکاب آن وعده عذاب در قرآن و روایات داده شده است گناه کبیره است، مانند قتل نفس که قرآن درباره آن چنین میفرماید: «وَ مَنْ یقْتُلْ مُؤمِناً مَتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِداً فیها؛ هر کس مسلمانی را عمداً بکشد، سزای او دوزخ است و همواره در آنجا خواهد بود.»(همان، آیه ۹۳)
برخی دانشمندان قید دیگری افزودهاند و میگویند گناه کبیره، گناهی است که برای ارتکاب آن وعده عذاب داده شود و یا لااقل اکیداً از آن نهی شده باشد، چه بسا گناهانی که در قرآن در برابر ارتکاب آن وعده عذاب داده نشده، امّا به طور اکید و یا با نهیهای مکرر از ارتکاب آن پرهیز داده شده است؛ مثلاً هرگاه فرض کنیم که درباره ربا فقط این آیه نازل میشد به تنهایی نشانگر کبیره بودن گناه رباخواری بود: «فأذَنُوا بِحَربٍ من الله؛ پس رباخواران به خداوند اعلان جنگ بدهند.»(بقره(۲) آیه ۲۷۹) بنابراین بزرگ و کوچک بودن گناهان، نسبی نیست، بلکه هر یک مرزی جداگانه دارد و یک گناه هرگز
نمیتواند صغیره و کبیره باشد، زیرا - چنانکه گفتیم - اگر در برابر ارتکاب گناه وعده عذاب داده شده باشد و یا از آن نهی اکید شده باشد، گناه کبیره است و در غیر این صورت صغیره است.
علمای اسلام گناهان کبیره را هفت و برخی ده و برخی بیست و بعضی سی و چهار و بعضی چهل و برخی بیشتر ذکر کرده اند. از مجموعة روایات و کلمات بزرگان دین میتوان فهمید آن چه ذکر شده، به عنوان نمونهها و مصادیقی از گناهان کبیره است.
جهت آگاهی بیشتر به کتاب " گناه شناسی " اثر استاد محسن قرائتی که توسط آقای محمد محمدی اشتهاردی تنظیم و نگارش یافته، یا کتاب کیفر گناه و آثار و عواقب خطرناک آن " تألیف سید هاشم رسول محلاتی و کتاب گناهان کبیره " آیت الله دستغیب مراجعه شود.
امام خمینی(ره) گناهان زیر را به عنوان گناهان کبیره مطرح کرده است:
۱ نومیدی از رحمت خدا ۲ ایمنی از مکر الهی ۳ دروغ بستن به خدا و پیامبر ۴ قتل ۵ عاق پدر و مادر ۶ خوردن مال یتیم۷ نسبت زنا دادن ۸ فرار از جنگ و جهاد ۹ قطع رحم ۱۰ سحر و جادو
۱۱ زنا ۱۲ لواط ۳ سرقت ۱۴ قسم دروغ ۱۵ کتمان شهادت ۱۶ شهادت به ناحق دادن ۱۷ عهد شکستن ۱۸ بیش از ثلثوصیت کردن ۱۹ شراب نوشیدن ۲۰ ربا خوردن
۲۱ برای کار حرام مزد گرفتن ۲۱ قمار بازی ۲۲ خوردن گوشت مردار و خوک و خون و میته ۲۴ در وزن خیانت کردن ۲۵ هجرت به جایی که انجام وظیفه دینی ممکن نیست ۲۶ کمک به ظالم ۲۷ اعتماد به ظالم ۲۸ حبس حقوق مردم ۲۹ دروغ ۳۰ تکبّر
۳۱ اسراف ۳۲ خیانت به امانت ۳۳ غیبت ۳۴ سخن چینی ۳۵ سرگرمی به لهو و لعب ۳۶ سبک شمردن حج ۳۷ ترک نماز ۳۸ ندادن زکات ۳۹ اصرار بر گناهان کوچک.(امام خمینی، تحریرالوسیله، ج ۱، ص ۲۷۴)
منبع: سایت پاسخگو
