پیر محمد ملازهی در ارزیابی خود از تحولات و وضعیت فعلی افغانستان گفت: وقتی طالبان آمدند و تقریبا بدون درگیری کابل را تصرف کردند و اکثر مراکز استانها رادر اختیار گرفتند بین شورای کویته و حقانی برسر این که امارت اسلامی اعلام کنند یا ساختار دیگری را اختلاف نظر افتاد. حتی به تیراندازی کشیده شده و بین ملابرادر و سراج الدین حقانی درگیری اتفاق افتاد.
وی افزود: در سفر وزیر خارجه قطر به افغانستان نیز ملابرادر حاضر نبود شایعه شده بود که او تیر خورده اما مشخص نشد. ولیکن زنده است.
وی خاطر نشان کرد: ژنرال فیض حمید رئیس اطلاعات نظامی پاکستان به سرعت به کابل آمد تا دو مشکل این ها را حل کند نخست مساله پنجشیر بود که ارتش پاکستان و نیروی هوایی آنها وارد عمل شد در واقع پاکستان دخالت موثر در پنجشیر داشته و معادله را به نفع طالبان تغییر داد .
این کارشناس مسائل شبه قاره تصریح کرد: همچنین توانست یک فرمول ملایمتر بین شبکه حقانی و شورای کویته اعلام کند و با توجه به این که اکثریت اعضای کابینه آنها پشتون هستند ظاهرا طالبان سایر قومیتها را در کابینه راه نداده و از شیعه و احزاب سیاسی و شخصیت های برجسته افغانستان هیچ کدام در کابینه حضور ندارد.
ملازهی با بیان این که نفوذ پاکستان برای همه روشن شد گفت: طالبانی که روی کار آمده بیشتر از این که دغدغه افغانستان را داشته باشد گروه وابسته به آی اس آی است. بنابراین کشورهای منطقه و بین المللی در به رسمیت شناختن طالبان دچار تردید هستند. هر چند که وزیر خارجه قطر به افغانستان سفر کرد اما دنیا دچار تردید است که طالبان را به رسمیت بشناسد یا خیر.
وی ادامه داد: از طرف دیگر شبکه حقانی می گوید این مسائل برای ما اهمیت ندارد ، امارت اسلامی را هر چه زودتر اعلام می کنیم ضمن این که پاکستان هم در منطقه تلاش می کند تا طالبان به رسمیت شناخته شود.
این کارشناس مسائل منطقه افزود: مشکل دیگری که طالبان با آن مواجه است مساله اقتصادی و بحرانی است که در افغانستان وجود دارد از جمله فقر و گرسنگی و بیکاری ، دست به دست هم داده و افغانستان به کشورهای خارجی نیاز دارد اما باید ببینیم که طالبان چگونه این مشکل را حل می کند و یا تدارک پاکستانی ها چیست؟
وی ادامه داد: شرکتهای پاکستانی و چینی به دنبال این هستند که قرارداد انحصاری با طالبان منعقد کنند تا بتوانند از معادن و ذخایر زیر زمینی افغانستان استخراج کرده و بهره برداری کنند و اقتصاد افغانستان را با اقتصاد سی پک و جریاناتی که چین دنبال است ادغام کنند.
ملازهی با اشاره به تداوم درگیری ها در منطقه پنجشیر گفت: به نظر می رسد به لحاظ تمرکز جمعیتی پنجشیر سقوط کرده اما جنگ چریکی آغاز شده و همان تاکتیکی که در زمان شوروی به کار برده شد مورد استفاده قرار گرفته است، جاده اصلی کاملا در اختیار طالبان است و جمعیت هم یا اخراج می‌شوند و یا جابجایی صورت می گیرد و همان پاکستانی هایی که به طالبان کمک کردند به این منطقه می آیند.
وی خاطر نشان کرد: اما در منطقه پنجشیر فقط جاده اصلی نیست دره های تو در تو دارد و تنها از طریق جنگ چریکی مدتها می تواند دوام آورد . گرچه با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه و برف سنگین با مشکلات تسلیحاتی و غذایی مواجه خواهد بود باید دید که تاجیکستان با توجه به موضع‌گیری‌هایی که داشته راهی پیدا می کند یا خیر. اگر از نظر تسلیحاتی و مواد غذایی تامین شود امکان تداوم مقاومت در پنجشیر وجود دارد .
