از سال‌ها قبل رسم بر این بود که هر یک از روز‌های دهه اول ماه محرم به نام حماسه‌سازان عاشورا نامگذاری شود. معنای این اسامی در هر روز، ویژگی‌های یکی از اولیای دشت نینوا را بیان می‌کند. البته مفهوم آن بدین معنا نیست که هر کدام از شخصیت‌های مذکور در همان روز به شهادت رسیده‌اند. نامگذاری شب‌های محرم از طرف مداحان و ذاکران اهل بیت، برای زنده نگه داشتن یاد حماسه بزرگ عاشورا انجام شده است.
در این گزارش به علت نامگذاری شب نهم محرم به نام حضرت ابوالفضل (ع) می‌پردازیم.
عباس بن علی، مشهور به ابوالفضل و قمر بنی‌هاشم و باب الحوائج در ۴ شعبان ۲۶ هجری قمری متولد و در ۱۰ محرم ۶۱ هجری قمری به شهادت رسید.
حضرت ابوالفضل پسر امام علی (ع) و ام‌البنین و برادر کوچک‌تر امام حسین (ع) است. شهرت و محبوبیت او نزد مسلمانان به ویژه شیعیان بیشتر به خاطر شجاعت و همچنین وفاداریش نسبت به حسین بن علی در نبرد کربلاست.
حضرت عباس (ع) در دهم محرم (عاشورا) در واقعه کربلا در حال آوردن آب از رود فرات جهت رفع تشنگی اهل بیت که توسط سپاه عمر بن سعد محاصره شده بودند، به شهادت رسید.
شهادت قهرمانانه عباس در نبرد کربلا باعث ایجاد شخصیتی افسانه‌وار در میان شیعه و سنی گشته که تطبیق آن بر واقعیت کاری بسیار سخت است. مراسم یادبود شهادت او، بنابر یک رسم قدیمی رایج در بین مدیحه‌سرایان و مداحان در روز نهم محرم (تاسوعا) برگزار می‌شود.
