پیرمحمد ملازهی ، کارشناس مسائل افغانستان در گفت‌وگو با «افکارنیوز» تحولات اخیر افغانستان و پیشروی طالبان در این کشور را تحلیل کرد: چند نکته وجود دارد که باعث شد طالبان به این نتیجه برسند که فضا برای یک تحرک نظامی گسترده فراهم است. البته این تحرک نظامی که این روزها در حال انجام است خیلی هم غیرمنتظره نبوده است. شما اگر در سال‌های قبل هم دقت می‌کردید معمولاً زمانی که فصل زمستان تمام می‌شد می‌دیدید که طالبان همواره در فصل بهار عملیات بهاره را آغاز می‌کرد.
وی افزود: اما امسال به دلیل مذاکراتی که در استانبول در جریان بود به نظر می‌رسد این عملیات را به تعویق انداختند اما همچنان آمادگی خود را حفظ کرده بودند. از طرفی به محض اینکه آن مذاکرات به بن‌بست رسید،عملیات خود را شروع کردند و هم‌اکنون مشاهده می‌کنیم که مناطق زیادی از افغانستان را به تصرف خود درآوردند و مدعی شدند که حدود 80 درصد از خاک افغانستان را در اختیاردارند.
*خروج آمریکا از افغانستان، اختلافات درونی حاکمیت و اجلاس استانبول دلایل اصلی پیشروی طالبان
ملازهی ادامه داد: به نظر بنده چند دلیل وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها این است که بالأخره آمریکایی‌ها و نیروهای ناتو تصمیم نهایی خود را برای خروج از افغانستان گرفته‌اند. بنابراین ارزیابی که نیروهای طالبان در این مقطع زمانی داشتند این است که آمریکایی‌ها دیگر نمی‌توانند به شکل مؤثر وارد عمل شوند. به خصوص در شرایطی که در حال خروج نیروهای خود هستند بسیار آسیب‌پذیرند و سعی می‌کنند نیروهای خودشان را حفظ و به شکلی آبرومندانه از این صحنه خارج شوند.
این کارشناس گفت: این ارزیابی طالبان تا حدی درست است چراکه شاهد هستیم نیروهای آمریکایی و ناتو در این مواقع که نیروهای دولتی افغانستان درخواست کمک می‌کردند به سرعت وارد عمل می‌شدند، به خصوص نیروی هوایی ناتو و عملیاتی را انجام می‌دادند و حرکت طالبان و پیشروی‌های آن‌ها را متوقف می‌کردند.
او بیان کرد: اما در این مقطع زمانی واقعیت این است که هیچ حرکتی انجام ندادند. بنابراین طالبان فضا را در خروج نیروهای آمریکا و ناتو مساعد دیدند و شروع به تحرک نظامی گسترده کردند و آن را عملیاتی کردند.
*بحث‌های بین عبدالله و اشرف غنی جلوی حرکت جدی مقابل طالبان را گرفت
ملازهی ابراز می‌کند: موضوع دوم که به نیروهای طالبان کمک کرد بحث‌ها و اختلافات درونی حاکمیت افغانستان بود. یعنی حاکمیت دوگانه‌ای که بین دو تیم عبدالله عبدالله و اشرف غنی به وجود آمده بود و آن‌ها نتوانستند این اختلافات را حل کنند و درگیر مسائل متعدد تقسیم قدرت، ثروت و معاملات خسارت‌بار وارد شدند، عملاً نتوانستند یک حرکت جدی انجام دهند و درنتیجه این موضوعات در روحیه سربازان و نظامی‌هایی که در صحنه جنگ بودند تأثیر منفی گذاشت و طالبان از این فرصت هم بهره بردند.
تحلیلگر مسائل افغانستان در انتها خاطرنشان کرد که موضوع سوم هم همان اجلاس استانبول بود که طالبان در ماه رمضان خودشان را کنار کشیدند و تاکنون هم حاضر نشدند که شرکت کنند. البته اخیراً عربستان سعودی پیشنهاد داده است که به جای استانبول به جده بیایند و در آنجا مذاکرات را پیگیری کنند و به یک راه‌حل سیاسی در این میان برسند. اما در این فاصله که طالبان تحرکات اصلی نظامی خودش را آغاز کرده است در ارتباط با این مسائل است.
