وزارت امور خارجه انگلیس دوشنبه ۳۱ خرداد ماه طی بیانیه‌ای از آغاز به کار «سایمون شِرکلیف» به عنوان سفیر جدید این کشور در تهران خبر داد. بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه انگلیس، سایمون شِرکلیف قرار است ماه آگوست (مرداد/شهریور) جایگزین «راب مک‌ایر» سفیر کنونی انگلیس در تهران شود.
شرکلیف پیش از این هم در تهران حضور داشته و در کارنامه خود فعالیت به عنوان دبیر دوم سفارت انگلیس در تهران بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۳ را دارد. سفیر جدید انگلیس در ایران، همچنین سابقه فعالیت در کشور‌های عراق، افغانستان، یمن، نیجریه، واشنگتن هم سابقه کار داشته است.
این دیپلمات انگلیسی که دارای دو فرزند است با چهره امنیتی انگلیسی با پوشش دیپلماتیک از سال ۱۹۹۸ به وزارت خارجه بریتانیا پیوسته است. او در سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۳ رایزن دوم سفارت انگلیس در تهران بود و پس از بازگشت به‌عنوان رئیس بخش سیاسی وزارت امور خارجه انگلیس در حوزه عراق منصوب شد. سایمون شرکلیف فارغ‌التحصیل دانشگاه کمبریج است.
سوابق سفیر جدید لندن در تهران
سوابق شرکلیف از ابتدا تاکنون در سایت وزارت خارجه انگلیس به این شرح ارائه شده است:
۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱ در دفتر امور خارجه و مشترک المنافع انگلیس، مدیر امنیت ملی
۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ سفیر در یمن
۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ ابوجا، معاون رئیس مأموریت
۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ در دفتر امور خارجه و مشترک المنافع انگلیس، رئیس بخش مبارزه با تروریسم
۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ در دفتر امور خارجه و مشترک المنافع انگلیس، معاون رئیس گروه جنوب آسیا
۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱ واشنگتن دی سی، رایزن اول - افغانستان / پاکستان
۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸ کابل، سرپرست مشاور سیاسی
۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ واشنگتن دی سی، رایزن اول بخش تهدید‌های استراتژیک
۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶ در دفتر امور خارجه و مشترک المنافع انگلیس، مسئول مطبوعات، سپس سرپرست دبیر مطبوعات
۲۰۰۳ تا ۲۰۰۴ بغداد، دبیر خصوصی نماینده ویژه انگلیس در عراق
۲۰۰۳ در دفتر امور خارجه و مشترک المنافع انگلیس، رئیس بخش سیاسی، در حوزه سیاستگذاری عراق
۲۰۰۰ تا ۲۰۰۳ تهران، رایزن دوم - سیاسی
۱۹۹۸ تا ۱۹۹۹ در دفتر امور خارجه و مشترک المنافع انگلیس دستیار در بخش برنامه ریزی منابع
۱۹۹۸ به دفتر امور خارجه و مشترک المنافع انگلیس (FCO) پیوست
آخرین مأموریت شرکلیف به مدت یک سال، از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ در یمن بوده است. در این تاریخ انگلیسی‌ها برای اولین بار به‌صورت مستقیم در موقعیت میدانی جنگ یمن حاضر شده و البته ضربات و خسارات شدیدی نیز از مقاومت خورده‌اند.
اخیراً یک منبع در وزارت دفاع دولت نجات ملی یمن در گزارش اعلام کرده است که بریتانیا در سال ۲۰۱۷ به شکل مستقیم در جنگ یمن نقش داشته و تجهیزات نظامی ائتلاف متجاوز سعودی را اداره کرده همچنین علاوه بر خدمات مستشاری در جبهه‌های شمالی بخش زیادی از انواع سلاح‌های عربستان توسط انگلیسی‌ها تأمین‌شده است.
پایان سفیر پرحاشیه انگلیس در ایران/ «راب مک ایر» چه کسی بود؟
سفیر فعلی انگلیس که قرار است جای خود را به شرکلیف بدهد، از مارس ۲۰۱۸ عهده دار سفارت انگلیس در تهران بوده است. راب مک ایر یا رابرت (راب) نایجل پال مَکِر دیپلمات، سیاستمدار و مدیر اجرایی اهل بریتانیاست، که هم‌اکنون به‌عنوان سفیر بریتانیا در ایران فعالیت می‌کند. او در سال ۱۹۸۷ به استخدام وزارت دفاع بریتانیا درآمد. او در شامگاه ۲۱ دی‌ماه ۱۳۹۸ به اتهام فیلمبرداری از اعتراضات پس از اعلام علت سقوط هواپیمای اوکراینی در جنب دانشگاه امیرکبیر از سوی نیرو‌های انتظامی برای چند ساعت بازداشت شد.
مک ایر دی‌ماه سال ۱۳۹۸ در حاشیه یک تجمع سیاسی روبروی دانشگاه امیرکبیر در تهران بازداشت شد. مأموران امنیت ناجا سفیر انگلیس را در حالی بازداشت کردند که در حال فیلمبرداری در جمع تعدادی اغتشاش‌گر بود.
طی چند سال اخیر این سفارت انگلیس منشأ اقدامات شیطنت‌آمیزی علیه کشورمان بوده است. در جریان فتنه ۸۸ بناتر اقاریر «حسین رسام»» از کارکنان سفارت انگلیس در تهران، این سفارتخانه و کارکنان آن در اغتشاشات حضور فعال داشتند و برای تداوم آشوب‌ها شبکه‌سازی می‌کردند. شاید جالب باشد که بدانید، در حال حاضر رسام به‌عنوان نماینده تام‌الاختیار در شبکه تلویزیونی سعودی اینترنشنال به کار گرفته‌شده است.
سفارت انگلیس در دوران مدیریت مک ایر محل مهمانی‌های شبانه برخی افراد مشکوک بود، این مهمانی‌های پوششی یادآور نقش شام‌های شبانه انگلوفیل‌ها در دوران مشروطه بوده و مورد اعتراض محافل سیاسی داخلی قرار گرفت.
تحولات دیپلماتیک در انگلیس؛ خوب یا بد؟
کارشناسان بر این باورند که پایان مک ایر و آغاز شرکلیف نشانه‌ای از تحولات دیپلماتیک انگلیسی‌ها پس از انتخابات در ایران است و به نظر می‌رسد انگلیسی‌ها یک لابیست سیاسی را با یک تکنیسین عملیات میدانی تعویض کرده‌اند. این تغییرات در رصد قرارگرفته و شعاع عملکرد در کنترل قرار دارد.
با نگاهی کوتاه به تاریخ معاصر ایران متوجه می‌شویم سفارت خانه‌های غربی و به خصوص سفارت خانه‌های اروپایی در ایران هیچ وقت به خوبی به وظایف حقوقی و قانونی خودشان عمل نکرده‌اند و همواره خارج از چارچوب‌های قوانین دیپلماتیک حرکت کردند. به باور کارشناسان، انگلیس، فرانسه و آلمان به عنوان سه کشور اروپایی همواره در مسائل داخلی سایر کشور‌ها دخالت می‌کنند و سفرای این سه کشور طی سال‌های اخیر فراتر از ماموریت تعیین شده خود در مسائل داخلی ایران دخالت کرده‌اند.
این‌ها در حالی است که سفرا و دیپلمات‌های یک کشور خارجی در کشور میزبان موظف به رعایت دستور‌العمل‌های حقوقی و دیپلماتیک هستند و این موضوع در کنوانسیون وین و سایر آیین نامه‌های دیپلماتیک پیش‌بینی شده است و در مقابل دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشور هم وظیفه دارد، تحرکات سفرا و دیپلمات‌ها را رصد کند و در مواردی که متوجه شود این تحرکات در تعارض با آیین نامه‌های مبنایی قرار دارد، به آن‌ها در وهله اول تذکر دهد و در وهله دوم برخورد کند.
حسن هانی زاده تحلیلگر مسائل سیاسی در این باره معتقد است، از آنجایی که برخی کشور‌های اروپایی همچنان در فضای دوران سیاه استعمار این کشور‌ها علیه کشور‌های جهان سوم به سر می‌برند، همچنان در اندیشه دخالت مستقیم در مسائل داخلی کشور‌ها هستند. تروئیکای اروپایی همواره در مسائل داخلی سایر کشور‌ها دخالت می‌کنند و سفرای این سه کشور طی سال‌های اخیر مشغول دخالت در امور ایران بودند.
هانی زاده با بیان اینکه سفیر انگلیس در تظاهرات سال ۹۸ و ۹۷ در ایران حضور داشت، گفت که دخالت سفیر آلمان در مسائل داخلی و اعدام یکی از جنایتکاران ما که قاتل یک انسان بی گناه بوده است، نشان می‌دهد که ماموریت این گونه سفرا دخالت در مسائل داخلی ایران است، لذا وزارت خارجه کشورمان برای جلوگیری از چنین امری باید هشدار جدی به سفرای مداخله‌گر دهد و اجازه ندهد که آن‌ها فراتر از دستور‌العمل‌های بین المللی و ماموریت‌های تعیین شده خود در مسائل داخلی ایران دخالت کنند.امیدواریم سفیر جدید در مسائل ایران اختلال به وجود نیاورد و کنجکاوی نکند.
برای جلوگیری از حاشیه آفرینی سفرای غربی در ایران چه باید کرد؟
حنیف غفاری کارشناس مسائل بین الملل هم در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، می‌گوید: سفرا و دیپلمات‌های یک کشور خارجی در کشور میزبان موظف به رعایت دستور‌العمل‌های حقوقی و دیپلماتیک هستند که این موضوع در کنوانسیون وین و سایر آیین نامه‌های دیپلماتیک پیش‌بینی شده است. متاسفانه دیپلمات‌های اروپایی و سفرای سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه در برخی از موارد برای خود شأنی بالاتر از یک سفیر قائل هستند و عملا به عامل رسمی مداخله کشور‌های خود در ایران تبدیل می‌شوند، به نظر می‌رسد که دیگر ابایی هم از این نقش آفرینی ندارند.
کارشناس مسائل اروپا تاکید کرد: برخی از سفرا سعی می‌کنند که در مسائلی که به ادعای خودشان نقض حقوق بشر محسوب می‌شود، علیه مردم و جمهوری اسلامی ایران ورودی آشکار و عریان، به صحنه داشته باشند و دخالت کنند.حداقلی‌ترین کاری که وزارت امور خارجه کشورمان باید در برابر دخالت‌های سفرای اروپایی انجام دهد، این است که با استناد به قوانین دیپلماتیک رایج در سراسر دنیا یعنی آیین نامه‌های رایج و ماموریت‌های واحدی که برای یک سفیر و دیپلمات تعیین می‌شود، سفرا و دیپلمات‌های مداخله‌گر را مورد بازخواست قرار دهد.
کارشناس مسائل اروپا گفت: تا زمانی که دیپلمات‌ها و سفرای کشور‌های غربی حس کنند، مداخله‌های آن‌ها هیچ هزینه‌ای در ایران ندارد و نهایت هزینه ممکن احضار یک سفیر خواهد بود، قطعا به فعالیت‌های مداخله گرایانه خود ادامه می‌دهند و هزینه احضار سفیر را به راحتی پرداخت می‌کنند. دستگاه دیپلماسی ما باید به مراتب برخورد جدی تری در مورد دخالت‌ها انجام دهد و با استناد به داشته‌های حقوقی که شامل قوانین بین المللی، دیپلماتیک و قوانین داخلی کشورمان می‌شود با سفرای مداخله گر برخورد کند. دیپلمات کشور مهمان هم مجبور به احترام به قوانین هستند، لذا باید از این ظرفیت‌ها برای به چالش کشیدن مداخله‌های دیپلمات‌ها و سفرای غربی استفاده شود تا به خود جرئت دخالت در کشوری که مهمان آن هستند را ندهند.
